Ngày 13/6 (theo giờ Washington), Thượng nghị sỹ Mỹ Jim Webb- Chủ tịch Tiểu ban các vấn đề Đông Á-Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ và Thượng nghị sỹ James Inhofe cũng thuộc Tiểu ban này đã giới thiệu một Nghị quyết lên án việc Trung quốc liên tiếp sử dụng vũ lực ở Biển Đông và kêu gọi cần có một giải pháp đa phương và hòa bình đối với những tranh chấp lãnh thổ trên biển tại khu vực Đông Nam Á.

Nghị quyết của 2 Thượng nghị sỹ Mỹ liệt kê ra một chuỗi những sự kiện đã xảy ra trong thời gian gần đây tại khu vực Biển Đông, trong đó nhấn mạnh, ngày 9/6 vừa qua, 3 tàu của Trung Quốc, bao gồm 1 tàu cá và 2 tàu an ninh hàng hải đã lao vào và làm hỏng cáp của tàu Viking 2, một tàu thăm dò của Việt Nam đang hoạt động trong khu vực 200 hải lý thuộc thềm lục địa Việt Nam. Đây là khu vực mà Việt Nam tuyên bố vùng đặc quyền kinh tế.

Trước đó không lâu vào ngày 26/5, tàu an ninh hàng hải của Trung Quốc đã cắt cáp tàu Bình Minh, một tàu thăm dò khác của Việt Nam tại khu vực Biển Đông gần khu vực vịnh Cam Ranh.

Ngoài ra, Chính Phủ Philippines hồi tháng 3 cũng báo cáo rằng các tàu tuần dương của Trung Quốc cũng đã đâm vào tàu một tàu của nước này. Tháng 9/2010, tàu của Trung Quốc cũng đã va chạm với tàu của Nhật Bản tại khu vực đảo Senkaku, vốn chịu sự quản lý của Nhật Bản.

Nghị quyết do 2 thượng nghị sỹ giới thiệu cũng cho biết vào năm 2002, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á và Trung Quốc đã ký một tuyên bố chung về qui tắc ứng xử của các bên tại khu vực biển Đông. Theo đó các bên có tranh chấp tái khẳng định sự tôn trọng và cam kết của các bên đối với việc tự do đi lại trên biển và trên không tại khu vực Biển Đông, dựa trên các quy định của luật pháp quốc tế đã được công nhận rộng rãi. Đồng thời các bên cần giải quyết những tranh chấp lãnh thổ thông qua các biện pháp hòa bình mà không dẫn đến việc đe dọa hay sử dụng vũ lực.

Bản Nghị quyết này cũng trích dẫn vào tháng 7/2010, Ngoại trưởng Mỹ đã tuyên bố tại diễn đàn ARF rằng Mỹ cũng như các nước khác có lợi ích quốc gia trong việc tự do hàng hải, đồng thời tôn trọng luật pháp quốc tế tại khu vực Biển Đông.

Gần đây nhất tại Hội nghị Đối thoại Sang-ri La ở Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates cũng khẳng định rằng an ninh biển vẫn là một vấn đề quan trọng đặc biệt của khu vực.

Với những luận cứ trên Nghị quyết do 2 thượng nghị sỹ Jim Webb và James Inhofe đưa ra tuyên bố 4 điểm: Tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ đối với những giải pháp hòa bình cho các tranh chấp lãnh thổ hàng hải ở khu vực Biển Đông và cam kết tiếp tục thúc đẩy một quá trình hòa bình và đa phương để giải quyết những tranh chấp đó dưới hình thức phù hợp với luật pháp quốc tế; Lên án việc sử dụng lực lượng hải quân và các tàu an ninh hàng hải của Trung Quốc tại khu vực Biển Đông; Kêu gọi các bên hiện có tranh chấp về lãnh thổ không được đe dọa bằng vũ lực hoặc sử dụng vũ lực để khẳng định chủ quyền lãnh thổ; ủng hộ hoạt động các lực lượng vũ trang của Mỹ để khẳng định và bảo vệ các quyền tự do hàng hải trong hải phận và không phận quốc tế tại khu vực Biển Đông./.

Theo VOVNews