Hiệp định Paris do 4 bên, gồm Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, Hoa Kỳ, Việt Nam Cộng hòa ký kết tại Trung tâm Hội nghị quốc tế Paris (Cộng hòa Pháp) ngày 27/1/1973. Đây là thắng lợi tổng hợp của cuộc đấu tranh trên các mặt trận quân sự, chính trị, ngoại giao; là đỉnh cao và mốc son trong trang sử vàng của nền ngoại giao cách mạng thời đại Hồ Chí Minh, mở ra cánh cửa hòa bình cho nhân dân Việt Nam và ghi dấu ấn vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì độc lập, tự do; vì hòa bình và công lý.

Triển lãm "Hiệp định Paris - Cánh cửa hòa bình" được tổ chức nhằm giúp công chúng hiểu rõ hơn về bối cảnh, diễn biến Hội nghị Paris và ý nghĩa của việc ký kết Hiệp định Paris đối với Việt Nam và thế giới. Qua đó khẳng định trí tuệ, sự lãnh đạo đúng đắn của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng trong từng giai đoạn đấu tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược; khẳng định bản lĩnh, tính chủ động, lập trường cương quyết, đường lối thương thuyết khéo léo của phái đoàn ta trong suốt quá trình đàm phán, ký kết Hiệp định Paris.

Triển lãm cũng góp phần tôn vinh các thành viên Phái đoàn đàm phán Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ và các tầng lớp nhân dân đã làm nên thành công của Hội nghị cũng như quá trình thi hành Hiệp định. Đồng thời, triển lãm góp phần tri ân bạn bè yêu chuộng hòa bình trên thế giới đã cổ vũ cho cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam vì độc lập, tự do, hòa bình và công lý.

Với gần 300 hình ảnh, tài liệu, hiện vật, trong đó có những hiện vật lần đầu tiên được đưa ra trưng bày và giới thiệu trên chuyên mục hiện vật kể chuyện của Bảo tàng Hồ Chí Minh, Ban Tổ chức hy vọng triển lãm có sức lan tỏa sâu rộng, qua đó khơi dậy tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc; củng cố, bồi đắp niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng trong công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế hiện nay.

Trưng bày chuyên đề "Hiệp định Paris - Cánh cửa hòa bình" bao gồm 3 phần chính. Trong đó, phần I chủ đề "Vạch đường tới hòa bình" giới thiệu đến công chúng về bối cảnh của Hiệp định Paris. Phần II chủ đề "Mở cánh cửa hòa bình" tập trung giới thiệu về quá trình, kết quả đàm phán Hội nghị Paris. Phần 3 có chủ đề "Tiến tới hòa bình" giới thiệu về quá trình đấu tranh đòi thi hành Hiệp định Paris, đẩy mạnh và kết hợp chặt chẽ đấu tranh trên ba mặt trận chính trị, quân sự, ngoại giao, liên tiếp giành những thắng lợi vang dội...

Triển lãm đem đến cho công chúng những hình ảnh, hiện vật quý như: bộ chén của Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger tặng ông Lê Đức Thọ - cố vấn đặc biệt của Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hòa tại Hội nghị Paris năm 1973; Bộ sưu tập hiện vật của ông Lê Đức Thọ; đặc biệt là bốn chiếc bút ký Hiệp định Paris đang được bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh đã được các đồng chí: Lê Đức Thọ, Nguyễn Duy Trinh, Nguyễn Thị Bình sử dụng để ký Hiệp định Paris ngày 27/01/1973, bút đã được các đồng chí mang về nước và trao lại cho Văn phòng Trung ương Đảng. Ngày 20/2/1986, Văn phòng Trung ương đã bàn giao lại cho Bảo tàng Hồ Chí Minh để bảo quản và phát huy giá trị lâu dài. Bốn chiếc bút đều giống hệt nhau về hình dáng, kích thước và màu sắc. Đây đều là bút dạ, vỏ bằng nhựa đen do Đức sản xuất, nhãn hiệu Papeterie, nắp cài bằng kim loại trắng, ngoài vỏ khắc tiếng Việt "Bút ký Hiệp định Paris ngày 27/01/1973".

Công chúng cũng có cơ hội được thấy tấm thẻ lễ tân của bà Vũ Thị Đạt - bà vinh dự được lựa chọn là một trong 37 thành viên đầu tiên của Đoàn đàm phán Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa sang Paris (Cộng hòa Pháp) tham dự Hội nghị Paris về Việt Nam. Với tư cách là Trưởng đoàn lễ tân, bà có mặt trong rất nhiều các hoạt động của đoàn như: Các buổi họp với phía Hoa Kỳ, các cuộc gặp gỡ chính khách, kiều bào…

Khi đó, Báo "Nước Pháp buổi chiều" đăng bài viết với nội dung: Người phụ nữ trẻ với nụ cười e lệ làm nhiệm vụ quan trọng từ khi diễn ra cuộc đàm phán nghị viện để tả bà Đạt - Trưởng đoàn lễ tân phái đoàn Bắc Việt Nam.

Gần 300 tài liệu hiện vật trong trưng bày là bằng chứng lịch sử cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước của dân tộc Việt Nam.

Triển lãm kéo dài đến đầu tháng 5/2023./.

VGP