Như đã hẹn, nữ phó bí thư đoàn xã - chị Triệu Thị Dần đưa chúng tôi đến thăm mô hình vườn quế hạnh phúc tiêu biểu của tuổi tre Nậm Đét tại thôn xa nhất - thôn Nậm Đét. Đưa chúng tôi đến thăm vườn quế hạnh phúc , Chị Triệu Thị Dần cho biết; “có 02 loại hình vườn quế hạnh phúc của tuổi trẻ xã Nậm Đét, một là vườn quế của cá nhân các đôi vợ chồng trẻ và mô hình chung của tập thể xã. Thôn Nậm Đét có vườn quế hạnh phúc đầu tiên của Đoàn xã Nậm Đét được trồng cách đây hơn 15 năm, do anh Bàn A San, hiện là chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, nguyên bí thư đoàn xã lúc bấy giờ phát động phong trào này. Lúc đầu có diện tích 5 ha, đã cho thu hoạch xong gần 4 ha, hiện còn 1,5 ha đã cho thu hoạch. Hiện tại thôn Nậm Đét có 2 vườn quế hạnh phúc của tập thể Đoàn xã, mỗi vườn có diện tích từ 1,5- 2ha đang cho thu hoạch.

Hiện nay, 4/8 chi đoàn thôn, bản có vườn quế hạnh phúc, với 5 vườn quế hạnh phúc có diện tích từ 1,5- 2 ha đang cho thu hoạch và hơn chục ha quế trồng mới. Riêng tuổi trẻ đoàn xã và huyện đoàn Bắc Hà phối hợp làm một mô hình vườn quế hạnh phúc với diện tích gần 2 ha, tại trung tâm xã, đã hơn 3 năm tuổi, hứa hẹn nguồn thu không nhỏ cho thanh niên trong tương lai gần. trong thời gian tới, Đoàn xã phấn đấu mở rộng phát triển thêm nhiều vườn quế hạnh phúc mới. Hơn 15 năm qua, Đoàn xã đã thu trên 1 tỷ đồng từ mô hình này, hỗ trợ trên 100 lượt hộ gia đình thanh niên nghèo vay vốn không lấy lãi để đầu tư phát triển kinh tế gia đình, thoát nghèo vươn lên làm giàu, hỗ tiền mặt giúp các hộ gia đình thanh niên nghèo xóa nhà tạm bợ, làm nhà 167.

Dạy con cách phân chọn loại vỏ quế trước ngày em về nhà chồng

Rời vườn quế hạnh phúc, chúng tôi đến thăm gia đình thanh niên Triệu A Líu, 27 tuổi, dân tộc Dao đỏ, ở thôn Nậm Đét, trò chuyện anh phấn khởi tâm sự; “Mình lập gia đình được hơn 7 năm nay, vợ chồng mình nghèo lắm, được cho một mảnh đồi hơn nửa ha trồng cây quế và một túp lều ở tạm, mảnh nương nhỏ, chăm chỉ làm lụng còn không đủ ăn. Đầu năm 2009, được Đoàn xã hộ trợ 5 triệu đồng từ bán vườn quế ở vườn quế hạnh phúc của tuổi trẻ trong thôn và Nhà nước hỗ trợ 12 triệu đồng, cho vay 8 triệu đồng không tính lãi. Các bạn thanh niên trong thôn giúp mình công lao động làm được ngôi nhà gỗ, lợp ngói mới 3 gian này từ nay vợ chồng mình đã có chỗ ở ổn định, không sợ rét mướt, mưa bão nữa, mình còn được Đoàn xã đứng ra giúp tín chấp vay vốn ưu đãi, giúp đỡ làm ăn nữa, bây giờ cuộc sống đã tạm ổn, không còn đói như trước nữa! Mình cảm ơn Đoàn xã nhiều!

Trở lại nhà mẹ đẻ chị Triệu Thị Dần, phó bí thư đoàn xã dung bữa trưa, trong câu chuyện vui vẻ, chị Dần kể; “Mình năm nay 26 tuổi, mới lấy chồng năm ngoái, lúc về nhà chồng, bà ngoại mình là cụ Triệu Mùi Pham- người có công đưa giống cây quế từ huyện Văn yên về địa phương và vận động người Dao nậm Đét trồng quế- đã cho mình một cây quế cổ thụ, trị giá hơn chục triệu đồng làm vốn. Từ lâu, ở đây con dâu về nhà chống đều được gia đình cho cây quế tốt nhất, trị giá nhất làm của hồi môn đã thành thông lệ của người Dao. Việc cho cây quế còn ngụ ý mong các con hãy bắt đầu lập nghiệp từ cây quế, từ chung sức, chung lòng khai hoang, làm vườn quế hạnh phúc của đôi vợ chồng trẻ.

Khi được hỏi về những tấm gương sáng về việc phát triển kinh tế, làm giàu từ mô hình vườn quế hạnh phúc của các cặp vợ chồng người Dao địa phương, chị Dần đưa chúng tôi đến thăm gia đình anh rể mình là anh Bàn A San, 37 tuổi, dân tộc Dao đỏ, thôn Nậm Đét- hiện là chủ tịch Ủy ban nhân dân xã nậm Đét, nguyên bí thư Đoàn xã lâu năm nhất xã, từ 1986- 2003 là người khai sinh và phát triển mô hình vườn quế hạnh phúc của tuổi trẻ xã Nậm Đét và cũng là tấm gương sáng điển hình vượt khó làm giàu từ mô hình vườn quế hạnh phúc.

Trò chuyện, anh San cởi mở tâm sự: “Mình sinh ra trong gia đình nghèo, học hết lớp 5 mình phải ở nhà, năm 18 tuổi mình lập gia đình và ra ở riêng, vợ chồng sinh hạ được 2 người con, lúc đầu kinh tế gia đình còn khó khăn, lúc đó thấy người Dao trong xã trồng quế, vợ chồng mình cũng khai hoang, trồng 5 ha quế, “đất không phụ công người”, sau 6- 7 năm cây quế đã cho thu hoạch tỉa, kinh tế gia đình từ đó khá lên. Hiện gia đình có đồi quế rộng trên 5 ha đang cho thu hoạch, trung bình mỗi năm thu trên 30 triệu đồng.

Tiếp câu chuyện, anh San kể; Mình được thanh niên xã tín nhiệm bầu làm bí thư đoàn xã hơn 3 khóa, lúc đầu mới làm bí thư Đoàn, mình trăn trở suy nghĩ tìm cách giúp thanh niên thoát nghèo, cuối cùng mình đã tìm ra và mạnh dạn đưa ra ý kiến làm vườn quế hạnh phúc của tuổi trẻ ra tập thể Đoàn xã, xin ý kiến Đảng ủy xã đồng ý, thống nhất và triển khai thực hiện.

Được Chính quyền xã giao đất, giao rừng, có quỹ đất, anh San cùng thanh niên người dao trong xã bắt đầu bắt tay vào việc khai hoang, cải tạo thành đất trồng quế làm vườn quế hạnh phúc. Đến năm 2003, khi anh chuyển công tác làm phó chủ tịch Hội đồng nhân dân xã thì Đoàn xã Nậm đét đã 4/8 chi đoàn thôn, bản có vườn quế hạnh phúc, với 5 vườn quế hạnh phúc có diện tích từ 1,5- 2 ha đang cho thu hoạch và hơn chục ha quế trồng mới.

Ngoài ra, anh San còn vận động, các cặp vợ chồng trong độ tuổi thanh niên trong thôn, xã cùng trồng quế, làm vườn quế hạnh phúc riêng, nhờ đó đến nay, 100% cặp vợ chồng trẻ ở Nậm Đét đều có vườn quế riêng, ở xã Nậm Đét, nhà nào, nhà nấy đều trồng quế.

Anh Bàn A San, chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã cho biết thêm: "Toàn xã hiện có 870 ha cây quế, trong đó 600 ha đang cho thu hoạch. Thị trường tiêu thụ quế mấy năm nay khá ổn định, năm 2011, giá bán vỏ quế khô từ 25.000 - 55.000 đồng/kg, xã Nậm đét thu được trên 4,1 tỷ đồng. Đây là năm thu cao nhất kỷ lục, đã đem lại nguồn thu nhập lớn xóa nghèo nâng cao đời sống bà con nông dân.

Nậm Đét tiếp tục xác định cây quế là cây chủ lực xóa đói, giảm nghèo của địa phương, Đảng ủy xã đã ra nghị quyết phát triển mở rộng vùng chuyên canh quế, mỗi năm phấn đấu trồng mới từ 60- 80 ha cây quế, trong đó ưu tiên tuổi trẻ, xã tiến hành giao đất, giao rừng, khuyến khích đoàn thanh niên xã mở rộng phát triển, nâng cao hiệu quả kinh tế từ vườn quế hạnh phúc.

Đảng ủy xã Nậm Đét đã phê duyệt cho đoàn xã Nậm Đét thu hoạch vườn quế hạnh phúc của tập thể, trung bình mỗi năm từ 10- 20 triệu đồng làm quỹ đoàn và giúp các gia đình thanh niên nghèo có vốn đầu tư phát triển kinh tế gia đình.

Chia tay Nậm Đét, tin tưởng rằng với thành công trước mắt, định hướng tương lai và chủ trương đúng đắn của xã Nậm đét về phát triển mô hình vườn quế hạnh phúc của tuổi trẻ, tương lai Nậm Đét sẽ có thêm nhiều vườn quế hạnh phúc, giúp nhiều thanh niên, gia đình thanh niên có công ăn việc làm, thu nhập, được giúp đỡ có điều kiện thoát nghèo, vươn lên xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc đúng với mục đích thể hiện trên cái tên của mô hình; “vườn quế hạnh phúc”./.

Bài, ảnh: Tráng Xuân Cường