Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, trong những năm qua, nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp trong công tác tuyên truyền và giáo dục nhận thức nên tình hình an toàn giao thông (ATGT) ở vùng đồng bào các DTTS khu vực miền núi đã có nhiều chuyển biến tích cực. Có được kết quả trên, đó nhờ vào sự phối hợp chặt chẽ giữa cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng chức năng trong công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đồng bào các DTTS.

Ông Võ Ngọc Quảng, Phó Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh Gia Lai, cho biết: “Xuất phát từ đặc điểm về địa lý, Gia Lai là tỉnh miền núi biên giới, có nhiều đồng bào DTTS sinh sống. Do đó, nhận thức chung của một số bộ phận người đồng bào dân tộc còn hạn chế, dẫn đến vẫn xảy ra tình trạng vi phạm Luật giao thông đường bộ, trong đó, các lỗi vi phạm chủ yếu như: Điều khiển phương tiện không có giấy phép, không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người quy định, không có chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự. Đặc biệt, vấn nạn sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông còn phổ biến, đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến sự gia tăng số lượng và mức độ nghiêm trọng của các vụ tai nạn giao thông (TNGT).

Trước thực trạng đó, lực lượng cảnh sát giao thông tỉnh đã tăng cường nhiều biện pháp nghiệp vụ, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về ATGT cho quần chúng nhân dân, đặc biệt là đồng bào DTTS ở các xã vùng sâu, xã biên giới. Tại các phiên chợ, các điểm tập trung đông dân cư, lực lượng cảnh sát giao thông tổ chức phối hợp với lực lượng BĐBP, Công an xã, Dân quân sử dụng loa phát thanh để thông tin các quy định của pháp luật trong khi tham gia giao thông. Bên cạnh đó, định kỳ hàng tháng, các đơn vị còn tổ chức hướng dẫn người dân cách phòng tránh các tình huống có thể xảy ra tai nạn khi tham gia giao thông, kỹ năng xử lý tình huống khi bị va chạm, TNGT; vận động nhân dân tích cực thực hiện quy định “Đã uống rượu, bia, không lái xe”.

Đồng thời, qua phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, các cơ quan chức năng đã lồng ghép, đẩy mạnh tuyên truyền Luật Giao thông đường bộ sâu, rộng trong quần chúng nhân dân; tranh thủ sự giúp đỡ của những người uy tín, già làng, trưởng thông, chức sắc trong cộng đồng tôn giáo để vận động, tuyên truyền, khuyên bảo bà con chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật khi tham gia giao thông. Từ đó, tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức của đồng bào DTTS, giúp giảm thiểu tối đa các vụ TNGT xảy ra trên địa bản tỉnh Gia Lai.

ĐẨY MẠNH CÔNG TÁC TUYÊN TRUYỀN, VẬN ĐỘNG BÀ CON ĐỒNG BÀO

Với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị trong việc phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý và tuyên truyền vận động đồng bào thuộc Tiểu dự án 1 nằm trong Dự án 10: Truyền thông, tuyên truyền, vận động trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, công tác tuyên truyền, tuần tra, kiểm soát và xử lý các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông được lực lượng chức năng huyện Mèo Vạc (Hà Giang) thực hiện nghiêm túc, quyết liệt; góp phần tác động tích cực đến ý thức, của bà con dân tộc thiểu số trên địa bàn khi tham gia giao thông.

Câu chuyện gia đình chị Giàng Thị Dế, 22 tuổi, thôn Há Đề, xã Giàng Chu Phìn (Mèo Vạc, Hà Giang) cách đây hơn 1 năm khi người chồng là anh Vừ Mí Pó phải đi chấp hành án phạt tù, do uống rượu gây tai nạn giao thông... Một nách 3 đứa con, đứa lớn nhất 4 tuổi, đứa nhỏ nhất từ khi chào đời chưa từng biết mặt bố, chị lam lũ nuôi con nhỏ và bố mẹ chồng già yếu, không còn sức lao động.

Ông Vừ Vả Chính, bố chồng của chị Giàng Thị Dế chia sẻ: “Nhà nghèo, vợ chồng tôi không còn sức lao động được việc nặng, các cháu thì còn nhỏ; trước thằng Pó nó là lao động chính trong nhà, giờ nó đi tù rồi nhà khó khăn lại càng thêm khó khăn. Từ ngày chồng Pó phải đi chấp hành án phạt tù, vợ nó cứ lầm lũi một mình chăm sóc vợ chồng tôi và mấy đứa con nhỏ, rất là khổ cực.  

Tháng 7/2022, Vừ Mí Pó, sinh năm 2000 (chồng chị Dế) trú tại thôn Há Đề, xã Giàng Chu Phìn, điều khiển xe gắn máy đi từ nhà ra thị trấn Mèo Vạc để đón em dâu, đi được một đoạn thì gặp Vừ Mí Mua, sinh năm 1999 trú cùng xã chạy xe máy ngược chiều. Do cả hai người đã uống nhiều rượu, không thể làm chủ được phương tiện, dẫn đến 2 xe đâm nhau. Kết quả, anh Mua bị chết còn Pó bị thương tích vùng đầu, mắt. Dẫn đến việc Pó phải đi chấp hành án phạt tù, do uống rượu gây tai nạn giao thông, để lại một mình vợ phải chăm lo cho bố mẹ già và 3 đứa con thơ…

Để ngăn chặn, hạn chế tình trạng này, chính quyền huyện Mèo Vạc cùng lực lượng chức năng từ huyện đến cơ sở đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền. Đến từng thôn, bản gặp gỡ, phân tích cho bà con nhận thấy tác hại của rượu, bia.

Ông Nông Văn Ngay, Chủ tịch UBND xã Giàng Chu Phìn cho biết:“Với địa bàn 100% bà con là người dân tộc thiểu số, việc sử dụng rượu bia trong các đám tang, đám cưới hay mỗi khi ra chợ phiên trước đây như một thông lệ đối với bà con. Tuy nhiên, để thay đổi nhận thức đó, chúng tôi tăng cường tuyên truyền lồng ghép nội dung về an toàn giao thông cho bà con trong các buổi họp thôn, xóm… Vài năm trở lại đây cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, công tác thông tin, tuyên truyền và việc tiếp cận thông tin của bà con dễ dàng hơn nên bà con cũng đã hạn chế uống rượu bia quá đà; đặc biệt nhận thức được việc “Khi đã uống rượu thì không tham gia giao thông”.

Trong buổi tuần tra, kiểm soát nồng độ cồn tại một buổi chợ phiên Mèo Vạc, đang bế đứa con nhỏ trên tay và ngồi sau xe chồng, khi được hỏi thăm, chị Già Thị Dia, thôn Cán Chu Phìn, xã Cán Chu Phìn chia sẻ:“Ngày trước mỗi lần đi chợ phiên cùng chồng tôi cũng lo lắm vì cứ gặp bạn bè là chồng lại uống rượu nhiều. Nhưng mấy năm nay, được cán bộ tuyên truyền thường xuyên, mỗi lần đi ra chợ phiên chồng tôi không còn uống rượu nữa, 2 mẹ con tôi ngồi sau xe máy của chồng rất yên tâm”.

Thiếu tá Trần Thanh Hùng, Đội phó Đội Cảnh sát giao thông Công an huyện Mèo Vạc cho biết: “Trong thời gian qua lực lượng Cảnh sát giao thông đã tích cực phối hợp với các cấp, các ngành, địa phương trong việc tuyên truyền cho người dân tuân thủ việc khi tham gia giao thông không được sử dụng rượu bia. Đồng thời, qua công tác tuần tra, kiểm soát nồng độ cồn chúng tôi thấy nhận thức của bà con đã có sự thay đổi rõ rệt. Đặc biệt là những năm gần đây không còn tình trạng bà con uống rượu bia còn tham gia giao thông trong các buổi chợ phiên”.

Theo Thiếu tá Trần Thanh Hùng, việc vận động bà con vùng cao hạn chế rượu, bia mang lại nhiều lợi ích. Thứ nhất là sức khỏe của bà con được đảm bảo; thứ hai là tiết kiệm được tiền bạc, thời gian để làm ăn, phát triển kinh tế; thứ ba là ổn định an ninh trật tự trên địa bàn.  

Hạn chế tai nạn giao thông do sử dụng rượu, bia là vấn đề của toàn xã hội. Nhưng trước hết, mỗi cá nhân, gia đình, ý thức người tham gia giao thông là yếu tố quan trọng hàng đầu, góp phần giảm tai nạn giao thông do sử dụng rượu, bia gây ra để không còn những trường hợp đáng tiếc như anh Mua, anh Pó hay hình ảnh những đứa con thơ ngóng chờ bố, người vợ lầm lũi một mình vất vả, lo toan như chị Dế.

ĐỔI MỚI NỘI DUNG, BIỆN PHÁP, HÌNH THỨC TUYÊN TRUYỀN, VẬN ĐỘNG THEO HƯỚNG THIẾT THỰC

Còn tại Lạng Sơn, phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt trong các hoạt động tuyên truyền, thời gian, qua lực lượng Cảnh sát giao thông tỉnh Lạng Sơn đã đổi mới nội dung, biện pháp, hình thức tuyên truyền, vận động theo hướng thiết thực, cụ thể, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ thực hiện, phù hợp với đặc điểm, nhận thức của đồng bào DTTS trên địa bàn. Đặc biệt, thông qua thông tin đại chúng, lực lượng Cảnh sát giao thông tỉnh Lạng Sơn đã tích cực tuyên truyền Luật Giao thông đường bộ, tăng cường tối đa phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, tuần tra, kiểm soát trên các tuyến đường và các địa bàn trọng điểm, phức tạp về giao thông trật tự; phát hiện; phối hợp, kiểm tra, kiểm soát phương tiện vi phạm; có hình thức xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm.

Theo ông Vi Minh Tú, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Lạng Sơn, những năm qua, với quyết tâm của các sở, ban, ngành, một số địa phương trên địa bàn tỉnh đã áp dụng nhiều cách làm hay, mới lạ đem lại hiệu quả cao, giúp giảm thiểu tối đa số vụ TNGT. Trong đó, thông qua các đợt tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về trật tự ATGT với nhiều hình thức sinh động đã tác động tích cực và từng bước nâng cao ý thức chấp hành Luật Giao thông đường bộ trong đồng bào DTTS miền núi. “Bên cạnh nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền và phổ biến sâu rộng những kiến thức pháp luật về ATGT cho đồng bào, các địa phương miền núi cũng cần tăng cường công tác tuần tra, kiểm soát nhằm ngăn ngừa, hạn chế TNGT trên địa bàn”, Ông Vi Minh Tú nhấn mạnh.

Nhất Phong