Các nhà báo Việt Nam thời kỳ đổi mới, nhất là các phóng viên mảng đối ngoại và quốc tế, đều quen thuộc và quý mến nhà báo Nga An-đrây Sam-sin (Andrey Shamshin), người đại diện cho Hãng Thông tấn Nga RIA Novosti tại Việt Nam trong thời gian hơn 15 năm. Có lẽ không có nhiều nhà báo Liên Xô và Nga được chứng kiến tận mắt công cuộc đổi mới của Việt Nam, chứng kiến và đưa tin về giai đoạn chuyển đổi quan trọng này. Andrey Shamshin đã chứng kiến, đã viết, và đã đồng cảm, hạnh phúc với những biến đổi tích cực đó.
Công tác tại Việt Nam từ cuối thập kỷ 80 của thế kỷ trước, ông hiểu rõ những khó khăn to lớn của Việt Nam trong thời kỳ đầu những năm 90 khi Liên Xô tan rã. Cơ quan đại diện Hãng thông tấn Novosti tại Việt Nam thậm chí đã phải đóng cửa vào năm 1993, khi cơ chế nhà nước của Nga thay đổi. Nhưng cũng chính Shamshin là người trở lại Việt Nam đầu năm 1995 để mở lại Văn phòng đại diện của Hãng thông tấn RIA Novosti với lời nói vui: “Tôi vừa nghỉ phép dài ngày – 14 tháng, và bây giờ sang viết về Việt Nam đổi mới”. Ông gắn bó với các báo đồng nghiệp Việt Nam trong những sự kiện, hoạt động, trong những chuyến công tác trải dài đất nước. Ông biết về đất nước Việt Nam qua cảnh vật, qua những con người bình dị, bằng tình cảm và cách nhìn của “người nhà”. Nhiều lần ông tâm sự với các bạn đồng nghiệp: Việt Nam và Nga xa nhau về địa lý, nhưng lại rất gần nhau về tính cách, về tâm lý, kể từ những tình cảm, những phong tục rất riêng như đã quý nhau thì “giãi bày gan ruột”, nhà có thiếu vẫn “nhịn miệng đãi khách”, trẻ mới sinh khi cho đi xa phải đánh dấu nhọ nồi hay cài kim băng vào chéo tã để được an lành.., cho đến những nét tính cách dân tộc như yêu lao động, khát vọng tự do và hòa bình, chăm lo cho thế hệ mai sau. Shamshin có cách giải thích riêng rất đáng quý cho sự tương đồng đó. Ông nói: Người Nga và người Việt quý mến nhau như vậy, “giống” nhau nhiều như vậy, có lẽ vì không nơi đâu trên thế giới này có những dân tộc chịu nhiều đau thương như Nga và Việt Nam với những cuộc chiến tranh tàn khốc, với những hy sinh vô bờ bến của người dân hai nước trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại 1941-1945 của Liên Xô và 30 năm chiến tranh giành độc lập thống nhất của Việt Nam.
Andrey Shamshin đã gần 15 năm công tác ở Việt Nam tại VPĐD Hãng Novosti (trước có tên là Thông tấn xã Liên Xô APN, sau đổi tên thành Hãng Thông tấn Nga RIA Novosti), trong đó có 8 năm tính từ đầu năm 1995 đến hết năm 2002, khi Novosti đã thuộc về Liên bang Nga – một “nước Nga mới”, chứ không còn là “Liên Xô” như trước kia. Trong điều kiện thông tin trên thế giới và ở Việt Nam đổi mới về căn bản, đa dạng hơn cả về nội dung và hình thức, cạnh tranh gay gắt hơn, đòi hỏi tính nhanh nhạy cao hơn, nhà báo này đã viết khoảng 3 nghìn tin bài về công cuộc đổi mới của Việt Nam, về quan hệ hữu nghị truyền thống và đối tác chiến lược giữa hai nước Việt Nam và Nga. Ông cũng góp phần tích cực lấp đầy khoảng trống thông tin ở Việt Nam về nước Nga trong điều kiện mới, tạo điều kiện để độc giả Việt Nam có được thông tin chính thống, tổng hợp, khách quan về nước Nga hiện đại. Trong công việc, ông là một người kiên quyết, lập trường vững vàng, nắm bắt nhanh bản chất vấn đề và thích ứng nhanh với những thay đổi, những sự kiện. Trong cuộc sống, ông là con người tình nghĩa, đôn hậu với nguyên vẹn tình cảm quý mến và gắn bó với Việt Nam đúng với chất của một người Xô-viết.
Ghi nhận những đóng góp tích cực vào việc thông tin tuyên truyền, góp phần tăng cường tình hữu nghị và hợp tác giữa nhân dân hai nước Việt Nam - LB Nga, tháng 6-2002 Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã quyết định trao tặng Huy chương Hữu nghị cho nhà báo Nga Andrey Shamshin. Đây là lần đầu tiên, một phóng viên thường trú tại Hà Nội được tặng thưởng Huy chương cao quý này. Tại lễ nhận Huy chương, Andrey Shamshin áp tay vào ngực mình và nói “Việt Nam luôn ở đây, trong trái tim tôi!”. Và các bạn đồng nghiệp Việt Nam, trong đó có các phóng viên Báo Quân đội nhân dân, hiểu rằng đó là lời nói thật chân thành xuất phát từ tấm lòng của người bạn Nga tình nghĩa này.
Đúng ngày mùng Một Tết Tân Mão, một đồng nghiệp Việt Nam nhận được thư chúc Tết của người thân nhà báo Andrey Shamshin: “Andrey Petrovich ốm nặng, ông đã rất yếu rồi, chân liệt, mắt mờ, nhưng trí óc vẫn minh mẫn. Ông vừa thân chinh nhắc chúng tôi hôm nay là ngày Tết truyền thống của Việt Nam, phải chúc Tết các bạn mình. Chúc các bạn một Năm Mới dồi dào sức khỏe, an khang, thịnh vượng, nhiều may mắn!”
Không ngờ chỉ sau đó một tuần, trưa 9-2-2011 Andrey Petrovich Shamshin đã ra đi ở tuổi 75, để lại trong lòng bạn bè đồng nghiệp tình cảm chân thành quý mến, để lại những ấn tượng tốt đẹp về một người bạn Nga mạnh mẽ, thủy chung, đôn hậu, coi Việt Nam là một phần cuộc sống của mình.
Theo QĐND