Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn khẳng định: Kiểm tra, giám sát có vị trí vô cùng quan trọng trong toàn bộ hoạt động lãnh đạo của Đảng; là nhiệm vụ thường xuyên của toàn Đảng, trước hết là nhiệm vụ của cấp ủy và người đứng đầu cấp ủy, do cấp ủy trực tiếp tiến hành. Tổ chức đảng và đảng viên phải chịu sự kiểm tra, giám sát của Đảng; giám sát phải mở rộng, kiểm tra phải có trọng tâm, trọng điểm; kịp thời phát huy ưu điểm, phát hiện những nhân tố mới và chủ động ngăn chặn, phòng ngừa, khắc phục thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm ngay từ lúc mới manh nha; phải kết hợp cả xây và chống, lấy xây là chính. Nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của cấp ủy và ủy ban kiểm tra các cấp luôn được bổ sung, hoàn thiện qua mỗi kỳ đại hội, để phù hợp với bối cảnh của từng giai đoạn cách mạng. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy đảng đã chủ động ban hành hệ thống các văn bản về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng thành hệ thống các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đồng bộ, đặt nền móng lâu dài cho công tác quan trọng này.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa X về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng và Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đến năm 2020 xác định rõ phạm vi, nội dung, đối tượng và trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Tập trung kiểm tra, giám sát việc chấp hành Điều lệ, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, pháp luật, chính sách của Nhà nước; việc chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, thực hiện dân chủ trong Đảng; việc thực hành tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện cải cách hành chính, cải cách tư pháp; việc điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, nhất là những vụ án nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận xã hội; kiểm tra, giám sát việc tuyển dụng, quy hoạch, luân chuyển, đào tạo, đề bạt, bố trí, sử dụng cán bộ. Chú trọng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát phục vụ các nhiệm vụ trọng tâm của toàn Đảng về: nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; giải quyết một số vấn đề xã hội bức xúc (suy thoái đạo đức, lối sống, tệ nạn xã hội, trật tự, kỷ cương xã hội)...
Nhìn lại gần 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng đã đạt được những kết quả quan trọng chủ yếu sau:
Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy các cấp đã có nhiều chuyển biến rõ rệt trong nhận thức về tầm quan trọng, vị trí, vai trò của công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng; lãnh đạo, chỉ đạo và trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát ngày càng có chất lượng, hiệu quả; ủy ban kiểm tra, tổ chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra các cấp và chế độ, chính sách đối với cán bộ kiểm tra chuyên trách được quan tâm củng cố, kiện toàn.
Ủy ban kiểm tra các cấp đã thực hiện toàn diện các nhiệm vụ với chất lượng và hiệu quả ngày càng được nâng cao, đồng thời đã tích cực và chủ động tham mưu giúp Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và cấp ủy các cấp về công tác kiểm tra, giám sát đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng.
Qua công tác kiểm tra, giám sát đã kịp thời phát hiện ưu điểm, thành tích để phát huy, nhân rộng; thiếu sót, khuyết điểm, hạn chế để chấn chỉnh, khắc phục. Đối với những sơ hở, bất cập trong lãnh đạo, quản lý, những quy định không còn phù hợp, đề xuất với cấp có thẩm quyền của Đảng, Nhà nước kịp thời bổ sung, sửa đổi hoặc ban hành mới các quy định của Đảng, các cơ chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước để làm căn cứ, cơ sở cho các tổ chức đảng, đảng viên chấp hành đúng quy định; tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, góp phần ngăn ngừa vi phạm, đấu tranh phòng, chống tệ quan liêu, thiếu trách nhiệm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Kết quả thực hiện nhiệm vụ của cấp ủy, tổ chức đảng và ủy ban kiểm tra các cấp đã góp phần nâng cao ý thức chấp hành kỷ luật của tổ chức đảng và đảng viên, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật, tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong Đảng; góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên; ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, quan liêu, tham nhũng của một bộ phận cán bộ, đảng viên, ngăn ngừa các nguy cơ của Đảng cầm quyền; xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, giữ gìn uy tín của Đảng trước nhân dân để tiếp tục lãnh đạo thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần tiếp tục khắc phục trong thời gian tới, như:
Vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên chấp hành kỷ luật chưa nghiêm; việc vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước còn diễn ra khá phổ biến, có lĩnh vực còn gia tăng so với những năm trước đây. Công tác kiểm tra, giám sát và xử lý kỷ luật tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên chưa đủ sức góp phần ngăn chặn, đẩy lùi quan liêu, thiếu trách nhiệm, tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ Đảng. Trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, nhiều nơi cấp ủy vẫn còn “khoán trắng” cho ủy ban kiểm tra thực hiện; chưa phát huy được vai trò tham mưu của các ban tham mưu và ủy ban kiểm tra giúp cấp ủy thực hiện công tác kiểm tra, giám sát. Một số cấp ủy chưa chú ý chỉ đạo kiện toàn tổ chức bộ máy, tăng cường cán bộ và điều kiện cần thiết khác cho ủy ban kiểm tra hoạt động theo quy chế làm việc của ủy ban kiểm tra do cấp ủy ban hành.
Các tổ chức đảng, trước hết là các ban của cấp ủy mới chỉ thực hiện chức năng tham mưu cho cấp ủy, nhưng ít thực hiện được nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của mình theo quy định. Các ban cán sự đảng, đảng đoàn còn hạn chế, lúng túng trong lãnh đạo công tác kiểm tra.
Một số ủy ban kiểm tra thực hiện nhiệm vụ giám sát thường xuyên còn hình thức, giám sát chuyên đề còn hạn chế. Kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm được xác định là nhiệm vụ trọng tâm nhưng thực tế việc phát hiện và tiến hành kiểm tra đạt kết quả chưa cao; một số nơi chưa tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, nơi đã thực hiện thì kết quả còn hạn chế, chưa kiểm tra được cấp ủy viên cùng cấp; còn có biểu hiện né tránh việc kiểm tra tài chính cơ quan tài chính cấp ủy cùng cấp. Việc phối hợp giữa ủy ban kiểm tra với các cơ quan liên quan trong công tác kiểm tra, giám sát có lúc, có việc còn chậm, hiệu quả không cao. Việc thực hiện chức năng tham mưu cho cấp ủy và thực hiện nhiệm vụ do cấp ủy giao của ủy ban kiểm tra một số nơi còn hạn chế, chưa đồng đều ở các cấp....
Từ nay đến năm 2020, tình hình thế giới, khu vực và trong nước sẽ có nhiều biến động phức tạp, nhanh chóng, khó lường. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, bên cạnh thuận lợi là cơ bản cũng nảy sinh nhiều nguy cơ: cán bộ, đảng viên chủ quan, tự mãn, quan liêu, chuyên quyền, đặc quyền đặc lợi, dẫn đến tha hóa, biến chất; xuất hiện tâm lý hoài nghi mục tiêu, lý tưởng của Đảng với tính chất, mức độ nghiêm trọng hơn, gây hậu quả xấu, làm giảm niềm tin của nhân dân, đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ. Một bộ phận cán bộ tham mưu, nhất là cấp tham mưu chiến lược trong các cơ quan công quyền dễ bị tha hóa, cấu kết với các doanh nghiệp, với phần tử xấu ngoài xã hội lợi dụng kẽ hở của pháp luật, “chạy cơ chế, chính sách” có lợi cho doanh nghiệp để trục lợi, gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước và đại bộ phận dân cư. Xuất hiện những nội dung vi phạm mới trong một số lĩnh vực hoạt động của đời sống, nhất là vi phạm về thiếu trách nhiệm, cố ý làm trái, ban hành quyết định trái quyết định của cấp trên; vi phạm theo “lợi ích nhóm”, “lợi ích cục bộ” mang tính tập thể, có tổ chức, cấu kết với doanh nghiệp hoặc các tổ chức, cá nhân nước ngoài...
Bên cạnh đó, các loại tội phạm có chiều hướng gia tăng, có sự cấu kết chặt chẽ trong và ngoài nước, ngoài xã hội với trong nội bộ Đảng, chính quyền; chính trị với kinh tế, quyền lực với quyền lợi, với sự bao che, tiếp tay của một bộ phận cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất, dẫn đến vi phạm với nhiều lỗi phạm mới tinh vi, nghiêm trọng, vi phạm có tính chất dây chuyền, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều đối tượng. Các thế lực thù địch, phản động ngoài nước sẽ tăng cường cấu kết với các tổ chức phản động trong nước tiếp tục thực hiện “diễn biến hoà bình”, tạo sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ trong nội bộ Đảng bằng những thủ đoạn hết sức thâm độc hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta, chia rẽ Đảng, Nhà nước với nhân dân, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Sự tác động nêu trên sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến các tổ chức đảng, đảng viên, trong đó, có ảnh hưởng trực tiếp đến nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của các tổ chức đảng.
Xuất phát từ vị trí, mục đích, ý nghĩa, tác dụng, vai trò quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng trong công tác xây dựng Đảng cũng như thực trạng của vấn đề như trên, cần tập trung thực hiện đồng bộ một số giải pháp chủ yếu sau:
Một là, tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp, trước hết là người đứng đầu cấp ủy về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng.
Cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng phải nắm vững quan điểm, tầm quan trọng, mục đích, ý nghĩa, nội dung các quy định của Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng; về vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát; trách nhiệm của các tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra, của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng để tạo được sự chuyển biến thực sự về nhận thức và hành động đối với công tác này.
Hai là, xây dựng, hoàn thiện các quy định của Đảng; hoàn thiện các quy định của pháp luật để có căn cứ, cơ sở đổi mới phương thức kiểm tra, giám sát và thực hiện có kết quả các chương trình kiểm tra, giám sát.
Sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế về công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng nói riêng phù hợp với thực tế và thống nhất với các quy định của Nhà nước; ban hành quy chế phối hợp giữa các tổ chức đảng với các tổ chức nhà nước, đoàn thể chính trị - xã hội trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng.
Tập trung xây dựng ban hành quy chế dân chủ, quy chế thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình trong Đảng; quy định về chế độ trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy khi để địa phương, đơn vị, cơ quan, tổ chức do mình trực tiếp phụ trách xảy ra khuyết điểm, vi phạm, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; quy chế quản lý đảng viên. Xây dựng, ban hành đầy đủ hệ thống pháp luật, chính sách của Nhà nước, nhất là chính sách, pháp luật liên quan đến thực hiện chương trình, nhiệm vụ, đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, viên chức và về phòng, chống tham nhũng, lãng phí.
Ba là, đổi mới, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp bảo đảm hiệu lực, hiệu quả.
Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm, phạm vi lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng của các cấp ủy, các tổ chức đảng và của chi bộ; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, phạm vi kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng của ủy ban kiểm tra các cấp.
Tập trung chỉ đạo kiểm tra, giám sát cấp ủy viên các cấp, cán bộ thuộc diện cấp ủy các cấp quản lý, cán bộ tham mưu chiến lược, trước hết là người đứng đầu, cán bộ chủ chốt ở các cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp ủy, tổ chức nhà nước, đoàn thể chính trị - xã hội, doanh nghiệp nhà nước ở Trung ương và địa phương. Tăng cường kiểm tra, giám sát đối với ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy ở các cơ quan nhà nước trong việc lãnh đạo, chỉ đạo thể chế hóa và tổ chức thực hiện đường lối, quan điểm, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị và các quy định của Đảng, thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Tập trung vào kiểm tra, giám sát các lĩnh vực dễ phát sinh vi phạm, như quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên, khoáng sản, tài chính, ngân sách, đầu tư phát triển và hiệu quả thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; trong lĩnh vực tư pháp.
Thông qua kiểm tra, giám sát, đề xuất với các cơ quan đảng, nhà nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, đồng thời đề xuất cơ chế để Nhà nước nắm và kiểm soát được tiền vốn, tài sản trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Nâng cao vai trò, trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn của ủy ban kiểm tra cấp trên đối với ủy ban kiểm tra cấp dưới và sự phối hợp giữa ủy ban kiểm tra cấp dưới với ủy ban kiểm tra cấp trên trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Thực hiện có chất lượng, hiệu quả việc trao đổi, cung cấp thông tin giữa cấp ủy, ủy ban kiểm tra với các tổ chức đảng, tổ chức nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, cơ quan báo chí về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng.
Nâng cao hiệu quả phối hợp thực hiện công tác kiểm tra, giám sát của Đảng với công tác thanh tra, kiểm toán, điều tra, kiểm sát, giám sát của các cơ quan nhà nước; công tác giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội. Có cơ chế, biện pháp phát huy mạnh mẽ vai trò của nhân dân trong công tác kiểm tra, giám sát của Đảng. Đẩy mạnh tuyên truyền công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng cả về lý luận, thực tiễn và kinh nghiệm trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Bốn là, đổi mới và hoàn thiện quy trình, phương pháp kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng.
Việc đổi mới phải bảo đảm các nguyên tắc, phương pháp công tác đảng; công khai, dân chủ, cụ thể, dễ thực hiện và được quy chuẩn hóa. Các cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra cấp dưới căn cứ quy chế, quy trình kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra cấp trên để ban hành quy trình kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng ở cấp mình cho phù hợp và tổ chức thực hiện có kết quả. Từng bước nghiên cứu, thí điểm thực hiện một số phương pháp điều tra, kỹ thuật của các cơ quan pháp luật trong công tác kiểm tra, giám sát, nhất là đối với các vi phạm về tham nhũng, tiêu cực...
Năm là, kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra và tăng cường cán bộ kiểm tra các cấp bảo đảm tương xứng với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra theo mô hình thống nhất từ Trung ương đến cấp quận, huyện và tương đương, bảo đảm hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Tổ chức thực hiện thí điểm việc lập Cục Giám sát ở Trung ương và phòng, tổ giám sát ở ủy ban kiểm tra cấp dưới. Thành lập tổ chức, đơn vị tư vấn, tham mưu giúp ủy ban kiểm tra từ cấp tỉnh trở lên trong việc thẩm định, đề xuất đối với việc xem xét, xử lý kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm để tăng cường tính khách quan, dân chủ, đúng quy định, hạn chế oan sai.
Xây dựng, hoàn thiện các quy định và đổi mới công tác tuyển chọn, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bổ nhiệm, đề bạt, bố trí, luân chuyển, sử dụng, khen thưởng để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát. Thực hiện luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý các ngành, các cấp về làm công tác kiểm tra và cán bộ kiểm tra sang công tác ở các cấp, các ngành khác để đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn cán bộ kiểm tra. Xây dựng quy hoạch thành viên ủy ban kiểm tra các cấp cho mỗi nhiệm kỳ Đại hội Đảng để chủ động, bảo đảm tính kế thừa và phát triển. Xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp đủ về số lượng, bảo đảm chất lượng, đủ sức hoàn thành nhiệm vụ. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống giáo trình và tổ chức đào tạo cử nhân và sau đại học chuyên ngành Kiểm tra Đảng.
Sáu là, nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng.
Tập trung đầu tư nghiên cứu lý luận cả ở tầm vĩ mô và vi mô, kết hợp với tổng kết thực tiễn để đề xuất bổ sung, phát triển chủ trương, quan điểm, định hướng, phương pháp, kỹ năng, quy trình về công tác kiểm tra, giám sát. Nâng cao khả năng dự báo về tình hình vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên, nhất là những vi phạm mới do tác động của toàn cầu hóa, cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế, sự phát triển nhanh chóng của khoa học - công nghệ mới. Coi trọng nghiên cứu các chủ trương, biện pháp, cơ chế, chính sách để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn xảy ra vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên.
Chú trọng nghiên cứu ứng dụng khoa học - công nghệ, nhất là công nghệ thông tin phục vụ việc lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy. Tăng cường nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, công tác phòng, chống tham nhũng với các đảng cộng sản và một số nước trên thế giới.
Cùng với những giải pháp trên, cần tiếp tục nghiên cứu trong thời gian tới một số vấn đề sau:
Thứ nhất, đổi mới cơ chế bầu ủy ban kiểm tra; tăng thẩm quyền xem xét, xử lý và kỷ luật đảng viên cho ủy ban kiểm tra các cấp. Ủy ban kiểm tra các cấp do đại hội đảng bộ cùng cấp bầu để tăng tính độc lập trong việc kiểm tra, xem xét, xử lý và kỷ luật đảng viên vi phạm. Bổ sung cơ cấu, thành viên ủy ban kiểm tra (có thể bao gồm cả đại diện lãnh đạo các cơ quan toà án, kiểm sát, công an, nội chính cùng cấp tham gia ủy viên kiêm chức) cho phù hợp với vai trò, vị thế của ủy ban kiểm tra. Tiến tới giao Ủy ban Kiểm tra Trung ương quản lý toàn diện đội ngũ cán bộ kiểm tra chuyên trách, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra có tính chuyên nghiệp cao và là một nghề đặc thù. Tăng thẩm quyền cho ủy ban kiểm tra các cấp được xử lý kỷ luật khiển trách, cảnh cáo đối với cấp ủy viên cùng cấp (trừ cán bộ do cấp ủy cấp trên quản lý).
Thực tế cho thấy, với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của ủy ban kiểm tra từ cấp huyện và tương đương trở lên như hiện nay, nhất là thẩm quyền thi hành kỷ luật còn có những bất cập. Vì thực tế, có những trường hợp rất khó khăn ủy ban kiểm tra các cấp mới tiến hành kiểm tra được cấp ủy viên cùng cấp khi có dấu hiệu vi phạm, nhưng khi xem xét, kết luận có vi phạm thì không có thẩm quyền xử lý kỷ luật mà phải báo cáo ban thường vụ cấp ủy xem xét, thi hành kỷ luật, dẫn đến thời gian kiểm tra, xem xét, xử lý bị kéo dài. Mặt khác, thực tế cho thấy, có hiện tượng nể nang, bao che cho nhau, nên khi xem xét, xử lý kỷ luật đối với cấp ủy viên cùng cấp có vi phạm hầu hết đều biểu quyết quyết định không xử lý kỷ luật, dẫn đến kỷ luật đảng không nghiêm, gây bất bình trong đảng viên và nhân dân.
Vì vậy, để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả kiểm tra, rút ngắn thời gian kiểm tra, xem xét, xử lý kỷ luật, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật của Đảng, nâng cao vị thế, trách nhiệm, thẩm quyền của ủy ban kiểm tra, cần thiết phải nghiên cứu đề nghị sửa đổi, bổ sung Điều lệ Đảng theo hướng tăng thẩm quyền xem xét, xử lý kỷ luật cho ủy ban kiểm tra từ cấp huyện, quận và tương đương trở lên được quyết định khiển trách, cảnh cáo đối với cấp ủy viên cùng cấp khi vi phạm khuyết điểm về phẩm chất, đạo đức, lối sống.
Thứ hai, nghiên cứu, cụ thể hóa cơ chế giám sát quyền lực trong Đảng. Vấn đề này cần được làm rõ: quyền lực trong Đảng như thế nào? Cấp nào có quyền lực? Quyền lực vào những vấn đề gì? Ai có quyền giám sát? Cơ chế giám sát ra sao? Bên cạnh đó, cũng cần đặt ra vấn đề nghiên cứu về nhân dân giám sát Đảng, trong đó, những nội dung cần làm rõ là: phạm vi, cơ chế, nội dung, đối tượng, cách thức và thẩm quyền giám sát...
Thứ ba, tiếp tục nghiên cứu việc sáp nhập cơ quan kiểm tra của Đảng và cơ quan thanh tra của Nhà nước. Cần nghiên cứu kỹ hơn, làm rõ các nội dung: sự chồng chéo giữa công tác kiểm tra của cơ quan kiểm tra của Đảng và thanh tra của Nhà nước? Sự khác nhau về nhiệm vụ của hai cơ quan này ra sao? Ưu điểm, khuyết điểm của việc để hai cơ quan độc lập và khi sáp nhập...
Thứ tư, nghiên cứu vấn đề kiểm tra, giám sát từ dưới lên, đảng viên giám sát đảng viên. Đây là hình thức giám sát mà V.I. Lê-nin và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã luôn từng đề cập và nhắc nhở, nhưng đến nay ta chưa thực hiện được.
Thứ năm, nghiên cứu đổi mới phương pháp cơ bản của công tác kiểm tra, giám sát. Cần làm rõ thời gian qua phương pháp nào thực hiện có hiệu quả, phương pháp nào không hiệu quả, không còn phù hợp thực tế, cần bổ sung phương pháp nào? ./.
Mai Thế Dương
Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra Trung ương
Nguồn: TCCS