Nhận thức sâu sắc, đầy đủ về tầm quan trọng của công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, đáp ứng yêu cầu của tình hình và nhiệm vụ, Đảng bộ Thành phố đã gắn thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” (Chỉ thị 05) với Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” (Nghị quyết Trung ương 4), coi đó là giải pháp đột phá, là đơn thuốc “đặc trị” để xây dựng Đảng bộ Thành phố trong sạch, vững mạnh.

Đưa Nghị quyết Trung ương 4 vào cuộc sống, chú trọng việc thực hiện nghiêm các nguyên tắc xây dựng Đảng, nhất là tự phê bình và phê bình, quan điểm chỉ đạo của Đảng bộ Thành phố là kiên quyết, kiên trì thực hiện, khó mấy cũng phải thực hiện; thực hiện với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, tiến hành thường xuyên, liên tục ở các cấp, các ngành và đồng bộ, để tạo chuyển biến rõ nét. Thực tế cho thấy, việc nhận diện đúng những mặt được và chưa được trong quá trình kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 trong những năm qua đã góp phần làm cho công tác xây dựng Đảng nói chung, thực hiện tự phê bình và phê bình nói riêng tại mỗi cấp ủy, trong mỗi cá nhân cán bộ, đảng viên trên địa bàn thành phố đảm bảo tính khách quan, chất lượng và hiệu quả hơn.

Trong từng chương trình hành động, kế hoạch đăng ký thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, phòng và chống những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, từng cấp ủy, mỗi cán bộ, đảng viên đã nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình trước Đảng và nhân dân để nâng cao tinh thần trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ được giao, trong rèn luyện đạo đức, lối sống “cần kiệm liêm chính, chí công vô tư”, để “xứng đáng là người lãnh đạo, người đày tớ thật trung thành của nhân dân” theo lời Bác dạy trong Di chúc.

Trên tinh thần “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”, mỗi cấp ủy nói chung, cán bộ, đảng viên nói riêng, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu mỗi cơ quan, địa phương, đơn vị đã gương mẫu tự phê bình và phê bình nghiêm túc gắn với sự chỉ đạo, kiểm tra chặt chẽ của cấp ủy cấp trên, với phương châm phòng ngừa, ngăn chặn để “trị bệnh cứu người”; kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện nể nang, né tránh, xuê xoa, “dĩ hòa vi quý” hoặc “đao to, búa lớn”, động cơ không trong sáng, khắc phục tình trạng thờ ơ, vô cảm, đứng ngoài cuộc hoặc có tư tưởng chỉ trông chờ, phán xét người khác mà không tự soi, tự sửa mình,v.v.. góp phần làm cho “năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, chất lượng cán bộ, đảng viên được nâng lên; hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, chất lượng công vụ của cán bộ, công chức chuyển biến khá”⁽¹⁾.

Đồng thời, việc mỗi cấp ủy lựa chọn một số vấn đề trọng tâm, nổi cộm, bức xúc để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết; xác định rõ nội dung đột phá để tổ chức đối thoại với dân, lắng nghe ý kiến đóng góp của nhân dân để tìm cách tháo gỡ và giải quyết kịp thời, v.v.. cũng đã góp phần tạo sự chuyển biến từ nhận thức sang hành động. Thông qua đó, từng bước cảnh tỉnh, ngăn chặn những suy nghĩ và hành vi sai trái trong đội ngũ cán bộ, đảng viên; cảnh báo, răn đe, đẩy lùi tiêu cực, tham ô, tham nhũng, phòng và chống suy thoái về đạo đức, lối sống trong nội bộ Đảng.

Đồng thời, sự gương mẫu của cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao; trong rèn luyện đạo đức cách mạng, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư gắn với phòng và chống 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ đã không chỉ phát huy vai trò gương mẫu, thống nhất giữa nói và làm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt mà còn góp phần tạo chuyển biến từ nhận thức đến hành động của mỗi cán bộ, đảng viên trong từng tổ chức cơ sở đảng.

LÀM TRONG SẠCH ĐỘI NGŨ, CỦNG CỐ NIỀM TIN CỦA NHÂN DÂN VỚI ĐẢNG

Ban Thường vụ Thành ủy đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nghiêm túc công tác kiểm điểm tự phê bình và phê bình gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 hằng năm; đồng thời, chỉ đạo cụ thể hóa khung tiêu chí đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp được ban hành tại Quy định số 89-QĐ/TW của Bộ Chính trị ngày  4-8-2017 để hướng dẫn cấp ủy các cấp thực hiện kiểm điểm tập thể, cá nhân và đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức cơ sở đảng, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức hằng năm.

Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát gắn với tự phê bình và phê bình nghiêm túc, Ban Thường vụ Thành ủy thành lập 40 nhóm công tác (do các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy và phó, trưởng các ban xây dựng Đảng của Thành ủy trực tiếp làm trưởng nhóm) để dự, chỉ đạo và theo dõi kiểm điểm ở các đảng ủy trực thuộc, để chỉ đạo, gợi ý kiểm điểm sâu đối với một số đơn vị; đồng thời, lựa chọn những vấn đề nổi cộm để phân tích kỹ, làm rõ những hạn chế, khuyết điểm đã chỉ ra nhiều năm nhưng vẫn chậm khắc phục...

Việc chuẩn bị kiểm điểm của tập thể và cá nhân cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ Thành phố; trong đó, thể hiện rõ tinh thần tự giác, thành thật với những ưu, khuyết điểm của mình; chú ý lắng nghe cấp trên, đồng nghiệp, cấp dưới và quần chúng góp ý phê bình mình; đồng thời, nêu rõ quyết tâm và lộ trình sửa chữa khuyết điểm trên tinh thần gương mẫu, dám làm dám chịu, nói đi đôi với làm… đã góp phần khắc phục dần những hạn chế, khuyết điểm, giúp nhau cùng tiến bộ. Từ đó, nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp đã được phát hiện, tập trung chỉ đạo điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh. Nhiều cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất, vi phạm pháp luật và Điều lệ Đảng, kể cả các đồng chí trong Ban Thường vụ Thành ủy và người đứng đầu cũng đã bị tiến hành kiểm điểm, xét xử, đang chịu sự trừng phạt của pháp luật, được nhân dân đồng tình, ủng hộ...

Cụ thể, “năm 2016, Ban Thường vụ Thành ủy đã thành lập 17 đoàn kiểm tra, giám sát đối với 76 tổ chức Đảng và 10 đảng viên; cấp ủy các cấp kiểm tra 2.700 tổ chức đảng và 2.078 đảng viên; giám sát 1.763 tổ chức đảng và 1.945 đảng viên, qua đó kỷ luật 4 đảng viên, cấp ủy các cấp, kỷ luật 8 tổ chức đảng và 431 đảng viên. Qua kiểm tra, giám sát năm 2017 trên tất cả các lĩnh vực, Ban Thường vụ Thành ủy đã thi hành kỷ luật 3 tổ chức đảng và 7 đảng viên; cấp ủy các cấp và chi bộ thi hành kỷ luật 447 trường hợp, trong đó có 2 đảng viên vi phạm về “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”⁽²⁾.

Bên cạnh đó, việc dựa vào nhân dân, phát huy vai trò của nhân dân, động viên quần chúng nhân dân tham gia giám sát, tiến hành tự phê bình và phê bình cán bộ, đảng viên và tổ chức cơ sở đảng đã thiết thực góp phần nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng; chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý đảng viên, kiểm tra, giám sát chặt chẽ, xử lý nghiêm minh những hiện tượng không chấp hành các nguyên tắc xây dựng Đảng…

Đặc biệt, từ năm 2018 việc triển khai Quy định 1374-QĐ/TU ngày 1-12-2017 của Ban Thường vụ Thành ủy về “Quy trình giải quyết thông tin phản ánh liên quan các tập thể, cá nhân suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước” đã mang lại hiệu quả thiết thực. Trên cơ sở tiếp nhận các thông tin phản ánh của cử tri; hoạt động giám sát của cơ quan dân cử; khiếu nại, tố cáo của người dân, của các cơ quan báo chí, các cấp có thẩm quyền một mặt phải tiến hành xác minh, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, mặt khác phải chỉ đạo xem xét, tiến hành tự phê bình và phê bình để làm rõ, xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan nếu có vi phạm. 

Trong quý I năm 2018, Tổ công tác 1374 đã ghi nhận có 59 thông tin; trong đó, có 35 thông tin phản ánh vi phạm thực hiện chức trách công vụ do việc chậm giải quyết những kiến nghị, bức xúc của nhân dân, 14 thông tin phản ánh vi phạm về khiếu nại tố cáo và giải quyết khiếu nại tố cáo, 8 thông tin về phòng chống tham nhũng, lãng phí… Tổ công tác 1374 cũng đã thành lập 5 đoàn giám sát tại 8 cơ quan, đơn vị để giám sát việc chỉ đạo xử lý các thông tin phản ánh. Kết quả đã xử lý được 14 thông tin; các thông tin còn lại, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy đã gửi văn bản đề nghị báo cáo kết quả xử lý theo quy định⁽³⁾…

Vì vậy, để tiếp tục xây dựng và chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh trong sạch, vững mạnh, trong thời gian tới, cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 gắn với Chỉ thị 05 theo chương trình toàn khóa và chủ đề hằng năm; định kỳ tiến hành sơ kết rút kinh nghiệm để không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả việc học và làm theo Bác của đội ngũ cán bộ, đảng viên nói chung, cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu nói riêng. Phát huy vai trò tiền phong gương mẫu của cấp ủy, người đứng đầu và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhất là trong tự phê bình và phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII, trên tinh thần: tiến hành từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài, từ cấp ủy, người đứng đầu đến cán bộ, đảng viên… để kịp thời động viên, biểu dương những cá nhân, tập thể có thành tích; đề ra phương hướng, giải pháp giúp đỡ những cá nhân, tập thể còn hạn chế, khuyết điểm, định kỳ thông báo kết quả khắc phục, sửa chữa khuyết điểm trước tập thể và cấp ủy cấp trên, góp phần tăng cường và củng cố khối đoàn kết thống nhất trong toàn Đảng bộ Thành phố.

Hai là, duy trì và thực hiện nghiêm túc, thường xuyên, hiệu quả các nguyên tắc xây dựng Đảng, Điều lệ Đảng gắn với nhiệm vụ chính trị, với các đợt sinh hoạt Đảng và các phong trào thi đua yêu nước tại mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị. Đồng thời, đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của cấp ủy các cấp; nâng cao vai trò điều hành, hiệu lực, hiệu quả quản lý của các cấp chính quyền, của Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội, thiết thực xây dựng tổ chức Đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên liêm chính, hết lòng phụng sự nhân dân.

Ba là, hướng về cơ sở, lắng nghe và chủ động, kịp thời nắm bắt tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của quần chúng nhân dân, giải quyết những yêu cầu, đòi hỏi bức xúc từ địa bàn cơ sở. Tăng cường mối quan hệ mật thiết với nhân dân, nâng cao tinh thần trách nhiệm phục vụ nhân dân gắn với đẩy mạnh cải cách hành chính. Gắn tự phê bình và phê bình trong mỗi tổ chức Đảng, mỗi cá nhân cán bộ, đảng viên với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng trên tinh thần vừa cẩn thận vừa kịp thời, để một mặt phát huy ưu điểm của mỗi cán bộ, đảng viên; mặt khác, phân loại đảng viên, đánh giá đảng viên hằng năm, theo định kỳ đúng Điều lệ Đảng và Quy định về những điều đảng viên không được làm…

Bốn là, tiếp tục phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, nhất là nhân dân tại mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị, địa bàn cư trú trong giám sát, phê bình tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên với các hình thức phù hợp. Những ý kiến đóng góp của các tổ chức quần chúng, tầng lớp nhân dân đối với các cấp ủy, tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên cần được tập hợp đầy đủ và tiếp thu nghiêm túc theo tinh thần Quy định 1374-QĐ/TU ngày 1-12-2017 của Ban Thường vụ Thành ủy. Thông qua đó, kịp thời phát hiện sai lầm, khuyết điểm của cán bộ, đảng viên, của cấp ủy, góp phần phòng và chống các biểu hiện cá nhân chủ nghĩa, quan liêu, tham ô, tham nhũng, chuyên quyền, độc đoán của cán bộ, đảng viên nói chung, cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu nói riêng; ngăn chặn những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Năm là, tăng cường và phát huy vai trò của các phương tiện truyền thông trong xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về xây dựng Đảng, về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Nâng cao tính chiến đấu, sức thuyết phục và hiệu quả công tác tuyên truyền, góp phần cụ thể hóa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với người dân, tăng cường sự đồng thuận xã hội gắn với biểu dương, nhân rộng những gương điển hình tiên tiến của tập thể và cá nhân, tạo sự lan tỏa trong cộng đồng, thiết thực xây dựng Đảng bộ Thành phố trong sạch, vững mạnh./.

______________________________

(1) Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh: Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ X, tháng 10-2015, tr.179.

(2), (3) Lâm Quân: Những điểm nổi bật trong công tác xây dựng Đảng ở Thành phố Hồ Chí Minh, Tạp chí Cộng sản online, ngày 8-6-2018.

Thanh Mai

_____________________________

(Bài đăng trên Tạp chí Tuyên giáo số 8/2019)