Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII của Đảng Cộng sản Việt Nam (1991) khẳng định: “Đảng ta lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam hành động”[1], đánh dấu mốc quan trọng cho công tác nghiên cứu, tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh bước sang thời kỳ mới mang tính hệ thống. Công tác tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh trở thành một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong công tác tuyên truyền tư tưởng, lý luận của Đảng, làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần, tư tưởng của xã hội.

Các cơ quan báo chí đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền của Đảng, Nhà nước ta. Nhiệm vụ tuyên truyền của báo chí nằm trong chức năng tư tưởng - một trong những chức năng đặc biệt quan trọng của lý luận báo chí Mác - Lênin. Với khả năng tác động rộng lớn và mạnh mẽ, sức thuyết phục, hư­ớng dẫn hiệu quả đối với xã hội, hoạt động của báo chí đóng một vai trò hết sức to lớn trong công tác tư tưởng của Đảng. Trong công cuộc đổi mới, báo chí đóng vai trò là lực lượng xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hóa với nhiệm vụ chính là tuyên truyền làm cho nhân dân hiểu rõ chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh là khẳng định cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, phù hợp với yêu cầu về lý luận và thực tiễn cách mạng. Hiểu được tư tưởng Hồ Chí Minh chính là hiểu đường lối của cách mạng Việt Nam. Công tác tư tưởng của Đảng, trong đó có công tác tuyên truyền báo chí phải làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình trong việc tuyên truyền, giáo dục cho toàn dân hiểu bản chất và vai trò to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh, giúp định hướng, nâng cao nhận thức trong toàn dân, góp phần đưa công cuộc đổi mới của cách mạng Việt Nam đạt nhiều thắng lợi to lớn hơn nữa.

Hiện nay, trong xu thế phát triển mới trên toàn cầu, sự hợp tác và cạnh tranh diễn ra gay gắt, cùng với đó, các thế lực phản động ra sức tìm cách xóa bỏ chủ nghĩa xã hội dưới nhiều chiêu bài và hình thức ngày càng tinh vi. Việc tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh, khẳng định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là điều quan trọng tạo nên sức mạnh nội sinh của dân tộc để đất nước có thể vững vàng phát triển với hướng đi mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã lựa chọn.

Tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm đẩy mạnh sự nghiệp xây dựng và đổi mới chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Cốt lõi của tư tưởng Hồ Chí Minh là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Thành quả của hơn 20 năm đổi mới, đặc biệt là sự phát triển của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ta đã minh chứng cho sự đúng đắn của định hướng này trong tư tưởng của Người. Tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh trên báo chí là góp phần khích lệ và làm sống dậy mạnh mẽ tính năng động cách mạng của quần chúng nhân dân, đóng góp tích cực cho sự nghiệp đổi mới của đất nước. Đưa tư tưởng Hồ Chí Minh đi sâu vào cuộc sống chính là củng cố thêm sức mạnh tinh thần cho nhân dân tiếp tục vượt qua những khó khăn thách thức, đưa sự nghiệp cách mạng tiến lên dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Tư tưởng Hồ Chí Minh là mẫu mực của tinh thần độc lập tự chủ, đổi mới và sáng tạo. Tăng cường tuyên truyền, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là sự rập khuôn câu chữ mà là học tinh thần và phương pháp Hồ Chí Minh để sáng tạo. Cách mạng Việt Nam đang vận động trong bối cảnh quốc tế với diễn biến hết sức nhanh chóng và phức tạp. Nắm vững những giá trị cốt lõi nhất trong tư tưởng của Người cũng chính là định hướng để các thế hệ cách mạng vận dụng cho phù hợp với hoàn cảnh và tình hình mới.

Đối với công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức, lối sống. Ngay từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI (12 - 1986) đánh dấu công cuộc đổi mới, Đảng ta đã khẳng định vai trò to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với công tác xây dựng Đảng với yêu cầu: “Đảng ta phải nắm vững bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, kế thừa di sản quý báu về tư tưởng và lý luận cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh”[2].

Công tác tư tưởng, trong đó có tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh góp phần nâng cao nhận thức, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ tính tự giác, tích cực của mỗi cán bộ, đảng viên, nâng cao lòng tin của nhân dân vào đường lối đổi mới của Đảng; tạo sự nhất trí trong Đảng, sự đồng thuận giữa các cấp, các ngành trong việc giải quyết những vấn đề thực tiễn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, đẩy lùi sự suy thoái đạo đức, lối sống; thúc đẩy phát triển kinh tế, giữ vững ổn định chính trị - xã hội. Việc tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh trên báo chí cần được thực hiện lâu dài, thường xuyên và liên tục, gắn với thực tiễn, với nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn cụ thể.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh gắn chặt với những kết quả nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn để góp phần hóa giải những vấn đề nảy sinh trong tư tưởng của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đó là những băn khoăn, vướng mắc, hoài nghi dao động trong nhận thức về mục tiêu lý tưởng và nền tảng tư tưởng của Ðảng, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, về bản sắc dân tộc và hội nhập quốc tế... Từ đó góp phần củng cố niềm tin và sự kiên định đối với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vào sự lãnh đạo của Đảng, xây dựng sự đoàn kết thống nhất trong Đảng để tập hợp được lực lượng, phát huy được sức mạnh của cả dân tộc giành thắng lợi trong sự nghiệp đấu tranh thống nhất đất nước và sự nghiệp đổi mới hiện nay. Tư tưởng Hồ Chí Minh là sự kết tinh văn hóa dân tộc với tinh hoa văn hóa nhân loại vì vậy mang giá trị văn hóa, đạo đức truyền thống dân tộc tiêu biểu, mẫu mực. Tuyên truyền tư tưởng Hồ Chí Minh chính là đem giá trị văn hóa, đạo đức đó soi sáng cho nhận thức và hành động, hình thành, xây dựng và duy trì những hành vi tốt đẹp trong đạo đức, lối sống của mỗi con người.

Nhằm đáp ứng sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc trong thời kỳ mới, theo chúng tôi, trong công tác tuyên truyền về tư tưởng Hồ chí minh, báo chí cần tiếp tục tập trung những vấn đề sau:

Kết hợp chặt chẽ tuyên truyền cả về lý luận và thực tiễn, góp phần đẩy mạnh phong trào học tập tư tưởng và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Ở tư tưởng của Người, lý luận và thực tiễn luôn gắn chặt với nhau trong từng quan điểm cụ thể. Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là học tập lý luận suông mà quan trọng là cần phải biết vận dụng lý luận ấy trong cuộc sống. Công tác tuyên truyền trên báo chí cũng cần đảm bảo thực hiện những yêu cầu như vậy. Cần đăng tải những bài viết nghiên cứu chuyên sâu, có giá trị khoa học cao, có sự kết hợp rõ nét giữa lý luận và vận dụng lý luận đó vào thực tiễn cùng với những bài viết về cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng thực tế của Hồ Chí Minh, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, những tư liệu lịch sử về Hồ Chủ tịch.

Tuyên truyền bám sát những kết quả nghiên cứu khoa học mới, xã hội hóa kết quả nghiên cứu là cách thức hữu hiệu đưa tư tưởng của Người đến gần với cuộc sống, với đông đảo công chúng. Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá X về “Công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới” cũng chỉ rõ: đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu lý luận, làm tốt hơn công tác tư tưởng, lý luận trong tình hình hiện nay, công tác tuyên truyền báo chí bám sát kết quả nghiên cứu lý luận, thực hiện tốt công tác tư tưởng của Đảng.

Nội dung tuyên truyền bám sát yêu cầu nhiệm vụ công tác tư tưởng của Đảng, nắm vững kế hoạch hành động, tập trung tuyên truyền bám sát nhiệm vụ từng giai đoạn của cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Tuyên truyền cần đi sâu, khơi dậy sự két hợp hài hoà giữa “học tập” và “làm theo” để tư tưởng Hồ Chí Minh chiếm vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của toàn xã hội.

Đấu tranh bảo vệ tư tưởng Hồ Chí Minh đi đôi với phê phán, bác bỏ những quan điểm sai trái. Những năm gần đây, trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, nhiều vấn đề bức xúc, những tiêu cực nảy sinh làm mất lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân. Mặt khác, các thế lực thù địch không ngừng tăng cường thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình” để chống phá ta về tư tưởng, chính trị, ra sức phủ định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc; lợi dụng các phương tiện thông tin hiện đại, trong đó có mạng internet, để tuyên truyền ngày càng mạnh hơn các luận điệu sai trái. Đây là một mặt trận đấu tranh đầy thách thức, đòi hỏi các cơ quan báo chí phải tăng cường tuyên truyền thực hiện tốt công tác tư tưởng của Đảng. Chống lại những luận điệu phản tuyên truyền đó không gì bằng báo chí tích cực tuyên truyền nâng cao tầm vóc và ý nghĩa to lớn của tư tưởng Hồ Chí Minh. Tăng cường những bài viết đấu tranh bác bỏ, phê phán, vạch trần những quan điểm sai trái, xuyên tạc về cuộc đời sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh với những tư liệu xác thực, những lập luận chặt chẽ, sắc sảo, đấu tranh một cách toàn diện, thường xuyên và trực diện. Đội ngũ những người làm báo phải thật sự chủ động, nhạy bén, bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước và hơn hết là phải kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định sự lãnh đạo của Đảng và đường lối đổi mới. Đứng trước những biểu hiện tiêu cực, suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống... cần kiên quyết phê phán, giữ vững phẩm chất chính trị.

Bản chất của hoạt động báo chí ở nước ta là tính chiến đấu cao, đấu tranh kiên quyết, không khoan nhượng với bất kỳ thế lực nào gây phương hại đến lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động, đến vai trò lãnh đạo của Đảng và cản trở công cuộc đổi mới của đất nước. Trong tiến trình đổi mới đất nước hiện nay, hoạt động báo chí với tính chiến đấu triệt để dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng cần tiến công mạnh mẽ chống lại những âm mưu xuyên tạc tư tưởng Hồ Chí Minh và những đóng góp của Người trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam cũng như toàn thế giới. Thực hiện nhiệm vụ của công tác tư tưởng, lý luận và báo chí, một mặt, phải đấu tranh để bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; mặt khác cũng đồng thời nhấn mạnh khía cạnh “phát triển” chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh bằng việc làm rõ những giá trị bền vững, đồng thời phải bổ sung, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện mới, đáp ứng yêu cầu phát triển và phù hợp với thực tiễn đất nước, thời đại./.

Nguyễn Thị Thanh Hà

Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh