Công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn gắn với việc tổ chức thực hiện nghị quyết của Đảng, các chương trình hành động của Tỉnh ủy bước đầu đã làm rõ được một số vấn đề cơ bản về lý luận - thực tiễn và những vấn đề đặc điểm của thời đại; về cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay; về phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế, gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của một Tỉnh công nghiệp; về phát triển văn hóa - xã hội, bảo tồn và phát huy các giá trị lịch sử, truyền thống của địa phương; về phát huy dân chủ, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong tình hình mới…

Qua đó, đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân trong khâu tổ chức thực hiện, đúc kết được nhiều bài học kinh nghiệm phục vụ cho công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, quản lý nhà nước trên địa bàn tỉnh góp phần giữ vững ổn định kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh; đồng thời, gợi mở một số hướng nghiên cứu sâu hơn về các vấn đề ở nhiều lĩnh vực của nhiều ngành khoa học khác nhau.

Đặc biệt, đối với công tác tổ chức quán triệt, tuyên truyền, giáo dục các nghị quyết, chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước và công tác giáo dục lý luận chính trị, giáo dục công dân trong hệ thống Trường Chính trị Tỉnh, Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện, các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo đúng theo sự chỉ đạo, hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương về nội dung, thời gian, đối tượng tham dự và mục đích yêu cầu của các loại chương trình. Hàng năm, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn nội dung, chương trình kế hoạch giáo dục lý luận chính trị cho các trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện và các Đảng ủy trực thuộc.

Bên cạnh đó, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Trường Chính trị tỉnh, Ban Tuyên giáo và Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện thường xuyên tổ chức giao ban định kỳ, mở các lớp bồi dưỡng chuyên đề, thông tin thời sự chính trị để cung cấp, cập nhật kiến thức mới cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, qua đó nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trong tỉnh. Các đoàn thể chính trị - xã hội đã có nhiều hình thức phù hợp để tổ chức học tập chính trị cho đoàn viên, hội viên và quần chúng nhân dân. 

Việc đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị ở Trường Chính trị Tỉnh, Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện, các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh có những chuyển biến tích cực, từng bước đi vào nền nếp, đổi mới, cải tiến phương pháp, nhiều đơn vị đã ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và học tập. 

Đối với Trường Chính trị, song song với việc thực hiện đúng theo chương trình, giáo trình chuẩn do Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh biên soạn và phát hành, trường còn nghiên cứu nội dung giảng dạy, đào tạo cán bộ theo chức danh như: chương trình cho bí thư xã, chủ tịch xã, Hội đồng nhân dân xã, bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ cho cán bộ văn phòng cấp ủy xã. 

Các trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện ngoài việc tích cực tổ chức học tập, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước cho cán bộ công tác ở cơ sở còn chú trọng mở các chương trình bồi dưỡng như: bồi dưỡng đối tượng kết nạp Đảng, bồi dưỡng cho cấp ủy viên, bồi dưỡng cho đảng viên mới, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ đoàn thể, bồi dưỡng công tác cho các trưởng khu, ấp, thành viên Hội đồng nhân dân xã, phường, thị trấn, huyện, thị, tổ chức thông tin tình hình thời sự.v.v..

Bên cạnh các nội dung do Trung ương hướng dẫn, các Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện còn chủ động bổ sung một số nội dung cho phù hợp với tình hình thực tiễn và thực hiện nhiều chương trình bồi dưỡng khác theo yêu cầu của cấp ủy địa phương, góp phần nâng cao nhận thức chính trị cho cán bộ, đảng viên và các đối tượng khác ở cơ sở. Hàng năm, các trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện, thị, thành phố tổ chức mở các lớp trong năm theo đúng hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương và Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy. Bình quân, mỗi năm các trung tâm bồi dưỡng chính trị trong tỉnh tổ chức mở được khoảng 250 đến 350 lớp đào tạo, bồi dưỡng có khoảng từ 50.000 đến 60.000 người dự học. 

Các Đảng ủy Quân sự, Công an, Khối Các cơ quan tỉnh, Doanh nghiệp, Công ty cao su Dầu Tiếng, Công ty cao su Phước Hòa tuy không thành lập Trung tâm bồi dưỡng chính trị nhưng các Phòng Chính trị, Ban Tuyên giáo các đơn vị đã tham mưu giúp cho Đảng ủy mở các lớp bồi dưỡng chính trị chuyên môn nghiệp vụ theo yêu cầu của Đảng bộ và theo quy định của Trung ương.

Đối với việc giảng dạy chương trình giáo dục công dân, chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục lịch sử địa phương ở các trường cao đẳng, đại học, trung học chuyên nghiệp, trung học phổ thông được thực hiện đúng theo hướng dẫn của Trung ương, đồng thời có sự điều chỉnh, bổ sung, cập nhật nội dung phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương. 

Những hoạt động có hiệu quả của công tác lý luận đã tác động tích cực đến tư tưởng, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của Chính phủ trong những thời điểm nhiều khó khăn, thách thức, góp phần bảo đảm an ninh trật tự an toàn xã hội, giữ vững an ninh quốc gia, nhất là việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức theo tấm gương đạo đức của Bác ngày càng lan tỏa rộng khắp trong xã hội. 

Nguyên nhân chủ yếu của kết quả đạt được là nhờ sự quan tâm chỉ đạo sâu sát, thường xuyên của các cấp ủy, sự phối hợp của các ngành, các cấp, nhất là của các cơ quan, đơn vị được giao nhiệm vụ thực hiện công tác giáo dục lý luận chính trị. Đội ngũ cán bộ làm công tác lý luận trong tỉnh luôn có tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc và không ngừng được nâng cao về trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ.

Tuy nhiên, công tác lý luận chính trị của tỉnh còn những hạn chế như:

Hoạt động nghiên cứu khoa học phục vụ công tác tham mưu của các cơ quan Đảng trực thuộc Tỉnh ủy chỉ mới dừng lại ở việc tham mưu tổ chức sơ, tổng kết việc thực hiện các nghị quyết của Đảng, các chương trình hành động của Tỉnh ủy đã ban hành trên các lĩnh vựchoặc các chương trình, đề án phát triển kinh tế xã hội của địa phương, chưa triển khai nghiên cứu chuyên sâu thành các đề tài khoa học dưới dạng một công trình nghiên cứu khoa học.

Việc thu hút các tổ chức nghiên cứu khoa học của Trung ương về nghiên cứu khoa học phục vụ công tác tham mưu của các cơ quan Đảng trực thuộc Tỉnh ủy còn có những hạn chế nhất định. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ, chuyên viên tại các cơ quan Đảng trực thuộc Tỉnh ủy chưa mạnh dạn đăng ký tham gia thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học cấp Tỉnh.

Một số cấp ủy, nhất là ở cơ sở chưa nhận thức đúng tầm quan trọng của công tác giáo dục lý luận trong tình hình mới, vì vậy chưa thật sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục lý luận chính trị. 

Công tác phối hợp với các cấp, các ngành, các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức đoàn thể trong thực hiện công tác giáo dục lý luận chính trị có lúc, có nơi chưa thật sự chặt chẽ và hiệu quả. 

Công tác tổng kết thực tiễn chỉ mới dừng ở việc sơ, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Trình độ đội ngũ cán bộ giảng dạy của Trường chính trị tỉnh, Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện, thị, thành phố vẫn còn số ít hạn chế về kiến thức thực tiễn. Một số giảng viên và giảng viên kiêm chức năng lực sư phạm còn hạn chế, thiếu tính nhạy bén trong việc chuyển tải nội dung, kiến thức cho học viên; một số trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện chưa áp dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và học tập.

Giảng viên giảng dạy các bộ môn khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường thuộc hệ thống giáo dục quốc dân chưa đáp ứng yêu cầu. Tâm lý ngán ngại học lý luận chính trị còn khá phổ biến trong sinh viên, học sinh và số ít cán bộ, đảng viên.

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế trên, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo các cơ quan Đảng trực thuộc Tỉnh ủy cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới như sau:

Một là, thủ trưởng các đơn vị cần quán triệt Nghị quyết số 20-NQ/TW của Trung ương (khóa XI), nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên tại cơ quan về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác nghiên cứu khoa học nhằm phục vụ công tác tham mưu của các cơ quan Đảng trực thuộc Tỉnh ủy;động viên, khuyến khích cán bộ, chuyên viên tham gia nghiên cứu khoa học phục vụ công tác tham mưu tại đơn vị. Phấn đấu trong nhiệm kỳ có ít nhất 01 công trình nghiên cứu khoa học (cấp Tỉnh hoặc cấp cơ sở) tại đơn vị. 

Hai là, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Trường Chính trị và các cơ quan có liên quan nghiên cứu tham mưu đề xuất thành lập và xây dựng quy chế hoạt động của Hội đồng nghiên cứu khoa học cấp cơ sở chung cho các cơ quan Đảng trực thuộc Tỉnh ủy.

Ba là, đẩy mạnh việc tổ chức thực hiện nghiên cứu lý luận - thực tiễn về những thành tựu đạt được và những hạn chế, tồn tại trong hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành của Tỉnh ủy. Trên cơ sở đó đúc kết những bài học kinh nghiệm phục vụ cho công tác chỉ đạo, lãnh đạo và quản lý nhà nước trên địa bàn Tỉnh, đồng thời, gắn kết chặt chẽ với các tổ chức nghiên cứu khoa học của Trung ương, của Tỉnhtrong hoạt động nghiên cứu khoa học phục vụ công tác tham mưu.

Bốn là, thông qua việc tổ chức sơ, tổng kết thực hiện các nghị quyết của Đảng, các chương trình hành động của Tỉnh ủy góp phần nâng cao chất lượng hoạt động, công tác tham mưu của các cơ quan Đảng trực thuộc Tỉnh ủy trong hoạch định các chủ trương, chính sách và giải quyết các vấn đề xã hội phát sinh trong quá trình lãnh đạo, quản lý điều hành của Tỉnh ủy.

Năm là, đổi mới và tăng cường quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học theo hướng đầu tư cho nghiên cứu cơ bản và giải đáp những vấn đề bức xúc thực tiễn đang đặt ra, gắn nghiên cứu lý thuyết với địa chỉ ứng dụng, thu hút mạnh mẽ các trường đại học, các đơn vị, cá nhân trong và ngoài tỉnh tham gia vào công tác nghiên cứu khoa học phục vụ công tác tham mưu của các cơ quan Đảng trực thuộc Tỉnh ủy nói riêng và công tác nghiên cứu khoa học trên địa bàn tỉnh nói chung.

Ngoài ra, thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW, ngày 9-10-2014 của Bộ Chính trị, khóa XI “về công tác lý luận và định hướng nghiên cứu đến năm 2030” Tỉnh ủy Bình Dương đã chỉ đạo và đề ra những nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới như sau:

Thứ nhất, đối với các cơ quan tham mưu của Tỉnh: nghiên cứu đổi mới việc học tập và tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng; nghiên cứu đổi mới công tác tổng kết, đúc kết kinh nghiệm thực tiễn, phát hiện và nhân rộng các mô hình mới. Rà soát, xây dựng nội dung, chương trình cho nghiên cứu và đào tạo lý luận chính trị có hệ thống, khoa học, phù hợp với thực tiễn từng giai đoạn.

Rà soát tổng thể các cơ sở nghiên cứu lý luận, khắc phục sự trùng lắp, kém hiệu quả. Ban Tổ chức Tỉnh ủy chủ trì phối hợp với Sở Nội vụ, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và các cơ quan có liên quan xây dựng chế độ, chính sách cho đội ngũ nghiên cứu, giảng dạy lý luận chính trị.

Thứ hai, đối với trường chính trị tỉnh, các trung tâm bồi dưỡng chính trị các huyện thị, thành phố, trường quân sự địa phương và các trường đại học, cao đẳng, trung cấp, dạy nghề trên địa bàn tỉnh. Đổi mới phương pháp giáo dục lý luận chính trị theo hướng hiện đại, phù hợp đối tượng, đồng thời chú trọng nâng cao trình độ, rèn luyện phong cách, trau dồi bản lĩnh chính trị của đội ngũ giảng viên.

Nghiên cứu đổi mới việc giảng dạy và học tập lý luận chính trị phù hợp với từng cấp học, bậc học và đối tượng học; phải bảo đảm nội dung cơ bản, đúng định hướng theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng; đồng thời phải sát hợp với thực tiễn và yêu cầu của thời đại. Gắn lý luận với thực tiễn, cập nhật kiến thức mới, khắc phục sự trùng lắp, khép kín, thiếu liên thông giữa các chương trình, các cấp học, bậc học. Tăng cường giáo dục, rèn luyện kỹ năng thực hành, khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.

Thứ ba, đối với sở, ban, ngành, các Huyện ủy, Thị ủy, Thành ủy và các Đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy: Phải đưa công tác lý luận vào chương trình công tác trong hoạt động lãnh đạo, quản lý của mình; xây dựng kế hoạch đào tạo bồi dưỡng để nâng cao trình độ lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên theo kịp yêu cầu của công cuộc đổi mới. Căn cứ vào nghị quyết, có kế hoạch xây dựng các cơ chế, chính sách bảo đảm môi trường dân chủ và điều kiện cho công tác lý luận, nhất là tăng cường đầu tư kinh phí kết hợp quản lý có hiệu quả việc sử dụng kinh phí trong hoạt động lý luận.

Cấp ủy đảng và chính quyền các cấp có trách nhiệm tạo điều kiện, cơ chế chính sách để khuyến khích và đẩy mạnh công tác lý luận chính trị trên địa bàn. Ban Tuyên giáo các Huyện ủy, Thị ủy, Thành ủy và các Đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy tham mưu cho cấp ủy, theo dõi đôn đốc và định kỳ báo cáo với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy về tình hình triển khai Nghị quyết.

Thứ tư, hàng năm, căn cứ vào sự chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã tham mưu Tỉnh ủy chỉ đạo các cấp ủy và Ban Tuyên giáo các cấp hướng dẫn việc thực hiện công tác giáo dục lý luận ở các địa phương, đơn vị và tổ chức các cuộc giao ban đúng định kỳ hằng quý (hoặc đột xuất) về công tác tư tưởng – lý luận với các ngành, các cấp, qua đó kiểm điểm việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục lý luận chính trị ở địa phương, đơn vị và có biện pháp khắc phục những hạn chế, yếu kém trên lĩnh vực này.

Ngô Hoàng Khanh
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bình Dương