Thứ Bảy, 14/7/2018 10:52'(GMT+7)
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh: Lấy sức ép cạnh tranh là động lực phát triển
Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung diễn ra giữa hai siêu cường kinh tế. Đây không chỉ là cuộc chiến cạnh tranh thương mại đơn thuần, bởi Mỹ không chỉ gây cuộc chiến thương mại với Trung Quốc mà còn chủ động áp dụng nhiều chính sách về thuế và rào cản thương mại với cả các đồng minh của mình.
Vậy điều này ảnh hưởng như thế nào đến Việt Nam và trước những diễn biến khó lường, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã đưa ra những nhận định xung quanh vấn đề này.
- Mỹ và Trung Quốc, hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang trong một cuộc chiến thương mại toàn cầu. Bộ trưởng dự báo như thế nào về tác động của cuộc chiến này đối với kinh tế Việt Nam?
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh: Mặc dù chưa bị cuốn vào cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung nhưng là nước đang tham gia tích cực vào việc hình thành và phát triển của chuỗi giá trị toàn cầu, Việt Nam chắc chắn không tránh khỏi chịu những tác động nhất định.
Vừa qua, Việt Nam đã chứng kiến nhiều xáo trộn trên thị trường quốc tế như việc biến động của tỷ giá và thị trường chứng khoán ở nhiều nước, việc tăng giá của một số hàng hóa cơ bản như xăng dầu…Các bất ổn này sẽ ảnh hưởng đến tâm lý, niềm tin của nhà đầu tư và người tiêu dùng. Do vậy, nếu để kéo dài sẽ ảnh hưởng bất lợi đến tăng trưởng, lạm phát, công ăn việc làm và nhiều khía cạnh khác của kinh tế vĩ mô.
Cùng với đó, các hàng rào thương mại được dựng lên sẽ tác động đến chuỗi sản xuất trong khu vực và trên thế giới. Hơn nữa, Việt Nam nằm trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương là khu vực được đánh giá sẽ chịu ảnh hưởng mạnh nhất của chiến thương mại. Không những thế, các bất ổn về thương mại cũng gây khó khăn nhất định cho doanh nghiệp và người sản xuất nên đòi hỏi các cơ quan quản lý cần có hành động nhanh nhạy và quyết liệt hơn.
Đơn cử như việc hàng hóa dư thừa của nước ngoài có thể tràn vào Việt Nam hay rủi ro hàng nước ngoài đi qua đường Việt Nam để vào thị trường các nước khác. Có thể nói, tác động của cuộc chiến đối với Việt Nam không mang tính trực tiếp như đối với một số đối tác khác.
[Việt Nam được gì từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung?]
Dù là nước có độ mở kinh tế lớn, nhưng Việt Nam đã theo đuổi các chính sách kinh tế vĩ mô hết sức thận trọng. Vì vậy, về ngắn hạn sẽ có một số diễn biến bất lợi nhưng dài hạn vẫn đủ sức chống chọi với các diễn biến bất lợi trên thị trường quốc tế.
Minh chứng rõ rệt nhất là việc Tổ chức đánh giá hệ số tín nhiệm tín dụng quốc gia Fitch vừa qua đã nâng hạng đánh giá tín nhiệm quốc gia của Việt Nam. Điều này thể hiện sự tin tưởng của cộng đồng quốc tế với các chính sách đang được Chính phủ thực hiện.
Đặc biệt, Việt Nam cũng có các dự phòng nhất định, nhất là việc thúc đẩy ký kết và phê chuẩn một số hiệp định thương mại tự do mới như: Hiệp định Đối tác chiến lược Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do với EU (EVFTA), Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP)... để giảm thiểu rủi ro và tìm các thị trường mới cho doanh nghiệp.
Hơn nữa, Luật Quản lý Ngoại thương được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/1/2018 đã có các biện pháp cụ thể để tăng cường hiệu quả của quản lý nhà nước về xuất nhập khẩu. Đặc biệt, thời gian qua Việt Nam đã chủ động hơn trong việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại để chống lại các diễn biến bất lợi của biến động trong thương mại quốc tế.
Do đó, dù quan ngại về các diễn biến thương mại quốc tế nhưng chúng ta vẫn hoàn toàn tin tưởng về khả năng của nền kinh tế Việt Nam sẽ vượt qua được các khó khăn. Tất nhiên, điều này đòi hỏi các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp cần chủ động hơn để kịp thời nắm bắt các diễn biến mới và có bước đi kịp thời.
- Việc tham gia sâu rộng vào các hệ thống thương mại đa phương như WTO, AFTA, APEC... thời gian qua giúp Việt Nam đa dạng hóa các thị trường xuất khẩu. Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam cần làm gì để tận dụng một cách hiệu quả hơn những lợi thế mà các cơ chế này mang lại?
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh: Sau hơn 30 năm thực hiện sự nghiệp đổi mới, Việt Nam đã từng bước hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới, đồng thời mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ với các nước, tham gia tích cực và có trách nhiệm tại các diễn đàn, tổ chức quốc tế. So với năm 1986 nếu kim ngạch xuất khẩu đạt 789,1 triệu USD thì kim ngạch xuất khẩu năm 2013 tăng gấp khoảng 167 lần (132,2 tỷ USD) và năm 2017 tăng gấp 271 lần (213,77 tỷ USD).
Để tận dụng được cơ hội và khai thác được những lợi ích mà hội nhập kinh tế quốc tế mang lại, tôi cho rằng trước hết cần phổ biến rộng rãi cam kết của các hiệp định thương mại tự do (FTA) cho người dân và các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng. Đồng thời, phổ biến các cam kết đối với các ngành hàng cụ thể để chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh theo hướng tận dụng tối đa cơ hội và giảm thiểu thách thức.
Chế biến cá mực Sashimi xuất khẩu. (Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN)