Qua khảo sát thực tế cho thấy, số xã đạt được các tiêu chí như báo cáo lại có sự chênh nhau khá nhiều. Nguyên nhân là do các xã chưa hoàn thành công tác rà soát lập qui hoạch và xây dựng đề án, nên việc tự đánh giá ban đầu về các tiêu chí chưa chính xác.

Hiện Bạc Liêu chỉ mới có 46/50 xã đang trong giai đoạn ''tiến hành lập qui hoạch'' và tất cả các xã đều nhờ tư vấn làm qui hoạch. Huyện Phước Long, huyện chỉ đạo điểm của Trung ương về xây dựng NTM có 7 xã được phê duyệt đề án qui hoạch xây dựng NTM. Dự kiến 20 xã nữa sẽ thông qua qui hoạch để trình phê duyệt trong tháng 11 này; 23 xã còn lại sẽ hoàn tất qui hoạch trình phê duyệt trong quý I/2012. Khó khăn lớn nhất của chương trình xây dựng NTM hiện nay là: thiếu nguồn nhân lực, thiếu vốn, thiếu qui hoạch dài hạn và thiếu sự gắn kết giữa nhiệm vụ chuyên môn của ngành với nhiệm vụ xây dựng NTM, do đó chưa huy động được các nguồn lực đầu tư vào nông thôn. Đặc biệt, trong lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn chưa thu hút được nhà đầu tư và người dân tham gia thực hiện các mục tiêu xây dựng NTM. Một câu hỏi cần được trả lời: nhà đầu tư sẽ được gì? sẽ giúp nhà đầu tư yên tâm đầu tư vào nông thôn.

Ngoài ra, trình độ lao động thấp, đời sống của nhiều hộ còn khó khăn, cũng làm hạn chế đến việc huy động sức dân vào việc thực hiện các mục tiêu xây dựng NTM. Công tác tuyên truyền vận động giúp nhân dân thông hiểu về chủ trương xây dựng NTM cũng còn hạn chế. Để từng bước tháo gỡ những khó khăn này, Ban chỉ đạo xây dựng NTM của Bạc Liêu đã có kế hoạch tổ chức liên tục các lớp tập huấn các kỹ năng cho cán bộ làm công tác xây dựng NTM; tiếp tục theo dõi việc thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM ở các xã được chọn làm điểm thực hiện chương trình, trong đó tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm xây dựng kết cấu hạ tầng gồm: điện, đường, trường, trạm; hệ thống thủy lợi phục vụ sản xuất; các thiết chế văn hóa xã. Trước mắt, tỉnh tiến hành củng cố, nâng cao chất lượng họat động của 99 Ban phát triển ấp tại các xã chỉ đạo xây dựng NTM; tăng cường hơn công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận cao trong cộng đồng, qua đó người dân tự nguyện đóng góp công sức, chung tay thực hiện các chương trình mục tiêu xây dựng NTM tại địa bàn dân cư; điều chỉnh và bổ sung kịp thời các nguồn vốn cho các xã đã được phê duyệt có kinh phí thực hiện các mục tiêu đã đề ra cho xây dựng NTM.

Từ thực tế ở Bạc Liêu cho thấy một số tiêu chí NTM cần được xem xét điều chỉnh cho phù hợp với đặc điểm, tình hình ở địa phương, như: tiêu chí 45% kênh mương thủy lợi được kiên cố hóa là không thể hoàn thành, vì Bạc Liêu cũng như các tỉnh trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, các xã chỉ được giao quản lý hệ thống kênh cấp III trở xuống, trong khi hệ thống kênh mương này rất dài, mặt cắt lớn, việc kiên cố hóa khó khả thi, chi phí đầu tư quá lớn, hàng năm phải nạo vét do phù sa bồi lắng. Về mức thu nhập bình quân đầu người đạt hệ số 1,3 lần so với thu nhập bình quân đầu người/năm của tỉnh, các xã thuộc huyện nghèo của địa phương khó đạt, chỉ nên qui định bằng hệ số 1,3 lần thu nhập bình quân đầu người của huyện là phù hợp. Tiêu chí về cơ cấu lao động: đến năm 2015 còn 35% lao động nông nghiệp cũng chưa phù hợp. Thực tế là các loại ngành nghề phi nông nghiệp ở vùng nông thôn Đồng bằng sông Cửu Long nói chung, Bạc Liêu nói riêng phát triển chậm, sản xuất nông nghiệp vẫn là chính.

Trong thời gian tới, Ban chỉ đạo xây dựng NTM của Bạc Liêu tiếp tục theo dõi sát việc lập qui hoạch của các xã, chỉ đạo việc xây dựng đề án cấp xã phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và tiềm năng của địa phương; đồng thời chỉ đạo các xã khắc phục tình trạng chỉ tập trung cho đầu tư cơ sở hạ tầng, chưa quan tâm đúng mức đến phát triển sản xuất, tăng thu nhập, nâng cao mức sống cho người lao động, đào tạo nghề giải quyết việc làm cho lao động nông thôn, trên cơ sở đó việc kêu gọi người dân nông thôn đóng góp công sức xây dựng nông thôn mới cũng thuận lợi hơn.

* Bình Định đang đẩy nhanh tiến độ thực hiện quy hoạch nông thôn mới (NTM) tại 65/129 xã trong toàn tỉnh giai đoạn 2011 – 2015, trong đó đặc biệt chú trọng vai trò của cộng đồng dân cư góp ý cho quy hoạch.

Theo kế hoạch năm 2011, tỉnh Bình Định phải hoàn thành quy hoạch 64 xã, ngoại trừ xã Nhơn Hội (TP Quy Nhơn), nhưng đến nay chỉ mới có duy nhất một xã hoàn thành công tác quy hoạch, đang trình phê duyệt là xã Nhơn Lộc (huyện An Nhơn).

Trong số 4 xã điểm thực hiện quy hoạch từ tháng 10/2010, ngoài xã Nhơn Lộc, 3 xã còn lại gồm Bình Nghi (huyện Tây Sơn), Hoài Hương (huyện Hoài Nhơn) và Ân Thạnh (huyện Hoài Ân) vẫn chưa hoàn thành công tác quy hoạch. 52 xã khác đã ký hợp đồng với đơn vị tư vấn, còn lại 12 xã vẫn chưa ký kết hợp đồng tư vấn quy hoạch.

Ông Bùi Đắc Cường, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, Phó chánh văn phòng Ban điều phối xây dựng NTM tỉnh Bình Định, cho biết: Công tác quy hoạch NTM tại Bình Định gặp một số khó khăn vì cả cộng đồng dân cư, đơn vị tư vấn và chính quyền các xã thực hiện vẫn chưa thực sự hiểu rõ nội dung, ý nghĩa của chương trình xây dựng NTM.

Việc đơn vị tư vấn cũng chưa nắm rõ mục tiêu, nội dung và ý nghĩa của chương trình xây dựng NTM sẽ dẫn đến nguy cơ trùng lắp, không phát huy hết hiệu quả của chương trình. Nhằm tránh nguy cơ này, Ban điều phối chương trình xây dựng NTM tỉnh Bình Định đã hướng dẫn cụ thể các đơn vị tư vấn và chính quyền 65 xã thực hiện chương trình, tập trung tuyên truyền cho người dân về chương trình xây dựng NTM.

Ban điều phối đã nêu rõ nội dung, ý nghĩa chương trình và yêu cầu về quy hoạch NTM, khác với việc quy hoạch mới về phát triển kinh tế - xã hội. Các xã phải phát huy những giá trị, cơ sở vật chất sẵn có, xây dựng theo 19 tiêu chí quy định về NTM; tuy nhiên mỗi tiêu chí được xây dựng tùy theo đặc thù mỗi xã. Trước và sau quy hoạch, chính quyền và các đơn vị tư vấn đều phải lấy ý kiến góp ý vào quy hoạch của cộng đồng dân cư tại mỗi địa bàn, mỗi xã, bởi trên hết nhu cầu phát triển của người dân địa phương chính là mục tiêu quy hoạch.

Trong giai đoạn từ nay đến cuối năm 2011, tỉnh Bình Định tập trung tuyên truyền phổ biến để mọi tầng lớp nhân dân hiểu rõ về chương trình xây dựng NTM và tích cực phối hợp với chính quyền hoàn thành quy hoạch cho 64 xã. Người dân tham gia càng tích cực thì khả năng thành công của chương trình này càng lớn – ông Cường khẳng định. /.

Theo TTXVN