Năm 2023, bên cạnh các yếu tố thuận lợi, nền kinh tế nước ta vẫn phải đối mặt với một số khó khăn, thách thức: sản xuất công nghiệp tuy có chuyển biến tích cực nhưng còn chậm, chưa phục hồi hoàn toàn; hoạt động xuất, nhập khẩu có khả năng chưa thể tăng do tác động tiêu cực từ khó khăn của kinh tế thế giới. Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp chưa thoát khỏi khó khăn, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn do cơ hội phát triển thị trường, đơn hàng sụt giảm; chi phí đầu vào cho sản xuất, xuất khẩu vẫn cao và có xu hướng gia tăng… Đầu tư nước ngoài vẫn còn gặp nhiều khó khăn khi các nhà đầu tư chưa mở rộng quy mô đầu tư vào các dự án đang hoạt động ở Việt Nam.

Tuy nhiên, về tổng thể, có thể thấy tăng trưởng kinh tế nước ta vẫn có xu hướng tích cực, quý sau cao hơn quý trước, dù hết quý III, kết quả tăng trưởng GDP vẫn chưa “tiệm cận” được mục tiêu đề ra.

Mặc dù, theo dự báo, với những khó khăn từ bên ngoài và nội tại nền kinh tế thì tình hình tăng trưởng kinh tế nước ta có thể sẽ không cao như kỳ vọng. Nhưng trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn, khó khăn nhiều hơn thuận lợi, thì những gì chúng ta đã đạt được vẫn cho thấy sự nỗ lực, quyết tâm cao; củng cố niềm tin, sự kỳ vọng để tạo đà cho thời gian tiếp theo.

Về cơ bản, tình hình kinh tế của nước ta nhìn chung vẫn duy trì đà tăng tích cực, cụ thể là: quý I tăng 3,28%, quý II tăng 4,05%; quý III tăng 5,33%. Dự báo bình quân chung năm 2023 sẽ duy trì tăng trên 4%. Đến nay, tình hình sản xuất công nghiệp vẫn liên tục tăng so cùng kỳ với mức tăng tháng sau tăng cao hơn tháng trước, quý sau tích cực hơn quý trước, trong đó, ngành chế biến, chế tạo có sự cải thiện rõ rệt. Một số ngành chủ lực phục vụ xuất khẩu đã có tín hiệu rất tích cực. Khu vực doanh nghiệp trong nước có sự phục hồi mạnh mẽ hơn cả về xuất khẩu và nhập khẩu so với khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI).

Từ những tín hiệu tích cực của xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa, có thể kỳ vọng nhu cầu thế giới đang có dấu hiệu hồi phục, doanh nghiệp Việt Nam bắt đầu có xu hướng nhập khẩu nhiều hơn, từ đó tạo đà cho xuất khẩu của Việt Nam đạt tăng trưởng khá trong thời gian cuối của năm 2023 cũng như năm 2024.

Theo các chuyên gia, dù còn nhiều khó khăn nhưng nhìn chung, kinh tế Việt Nam trong thời gian tới vẫn có triển vọng tăng trưởng từ các yếu tố tích cực. Xuất phát từ những cơ sở sau:

Thứ nhất, về phía cầu, hoạt động đầu tư sẽ được hỗ trợ lớn từ đầu tư công đang được triển khai ráo riết theo cam kết của Chính phủ, các bộ ngành và chính quyền địa phương, trở thành đòn bẩy cho các luồng đầu tư ngoài nhà nước và đầu tư FDI; cầu tiêu dùng sẽ có thể cải thiện do xu thế tiêu dùng thường tăng vào cuối năm.

Thứ hai, về phía cung, ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục thể hiện vai trò là “trụ đỡ” vững chắc của nền kinh tế; khu vực công nghiệp, đặc biệt là công nghiệp chế biến chế tạo thoát khỏi vòng suy giảm âm từ đầu năm và có dấu hiệu khởi sắc trong quý III sẽ giảm tối đa áp lực cho tăng trưởng.

Thứ ba, khu vực dịch vụ thời gian cuối năm được dự báo sẽ tiếp tục có sự tăng trưởng khá; lạm phát được kiểm soát hiệu quả sẽ giúp ổn định dòng tiền là yếu tố quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó, mặt bằng lãi suất đã giảm và dự kiến lãi suất cho vay khả năng tiếp tục giảm trong thời gian tới sẽ kích thích tăng trưởng, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh và kích thích tiêu dùng của người dân.

Thứ tư, hoạt động xuất nhập khẩu thời gian cuối năm có khả năng được cải thiện do hoạt động sản xuất đã bớt khó khăn và xu hướng tăng nhẹ của hoạt động xuất khẩu những tháng gần đây.

Thứ năm, Việt Nam đang tích cực triển khai dự án thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn và các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng thuộc chương trình phục hồi phát triển kinh tế kinh tế - xã hội.

Để kịp thời có giải pháp khắc phục khó khăn, đồng thời chủ động khai thác các cơ hội đạt được kết quả phát triển kinh tế - xã hội cao nhất thời gian cuối năm 2023, tạo đà cho phát triển mạnh trong năm 2024, Chinh phủ cần quan tâm hơn nữa đến các nhóm giải pháp cơ bản sau:

Một là, tiếp tục tập trung triển khai nhanh, hiệu quả các chủ trương, chính sách về tài chính, tiền tệ; theo dõi sát và cập nhật kịp thời diễn biến tình hình thế giới, chính sách tài khóa, tiền tệ của các nước có quy mô kinh tế lớn, là đối tác thương mại, đầu tư quan trọng đối với Việt Nam.

Hai là, thực hiện hiệu quả các giải pháp về tiền tệ, lãi suất nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh; điều hành tỷ giá phù hợp; tăng cường năng lực thích ứng, chống chịu và an toàn của hệ thống tài chính, ngân hàng. Liên tục cập nhật các kịch bản dự báo về tăng trưởng, lạm phát để chủ động điều hành, ứng phó với các tình huống phát sinh.

Ba là, đẩy mạnh tiêu dùng thông qua các giải pháp tập trung phát triển thị trường trong nước; thực hiện có hiệu quả các chương trình xúc tiến thương mại, thúc đẩy phân phối hàng hóa qua nền tảng số, thương mại điện tử để mở rộng tiêu dùng nội địa; quyết liệt thực hiện các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Bốn là, phát huy tối đa các nguồn lực đầu tư của các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước; thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài; tăng cường hợp tác công tư (PPP); tích cực, chủ động thu hút FDI có chọn lọc, bảo đảm chất lượng…/.

HOÀNG MINH