Chủ tịch Hồ Chí Minh là người sáng lập và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam. Tư tưởng của Người về xây dựng, chỉnh đốn Đảng là một hệ thống quan điểm sâu sắc và có ý nghĩa to lớn soi sáng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay nói chung, đối với việc tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XII của Đảng nói riêng.
Ngày 30/4/2014, Bộ Chính trị khóa XI đã ban hành Chỉ thị 36 - CT/TW về đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XII của Đảng. Đảng bộ các cấp và Ban Chấp hành Trung ương Đảng cần quán triệt, vận dụng sáng tạo và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong quá trình tổ chức đại hội. Trong xây dựng, rèn luyện Đảng, Hồ Chí Minh đặc biệt chú ý tính hệ thống, cơ bản, toàn diện và thiết thực – từ tư tưởng, chính trị, tổ chức, đạo đức đến phương thức lãnh đạo, phong cách công tác; các nguyên tắc xây dựng Đảng và công tác kiểm tra kiểm soát của Đảng.
Về tư tưởng, Hồ Chí Minh khẳng định: Đảng Cộng sản Việt Nam muốn hoàn thành vai trò lãnh đạo cách mạng thì Đảng phải “vững”. Đảng muốn “vững mạnh, trong sạch, kiểu mẫu” thì Đảng phải được xây dựng trên nền tảng tư tưởng của chủ nghĩa Mác – Lênin và toàn Đảng phải thường xuyên nâng cao trình độ nhận thức về tính “chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mạng nhất” của chủ nghĩa Mác – Lênin. Phải làm cho cán bộ, đảng viên biết dùng lập trường, quan điểm, phương pháp của chủ nghĩa Mác – Lênin để giải quyết những vấn đề của cách mạng Việt Nam đặt ra; đồng thời phải thường xuyên tổng kết thực tiễn rút ra những kết luận mới để bồi bổ lý luận Mác – Lênin; và phải đoàn kết, thống nhất, cùng các đảng anh em đấu tranh chống những luận điệu xuyên tạc, xét lại để bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác – Lênin. Hiện nay, chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XII của Đảng, đặc biệt trong xây dựng các văn kiện đại hội phải bảo đảm bản chất của Đảng – bảo đảm tính cách mạng, tiền phong; tính trí tuệ, tính đạo đức và tính quần chúng của Đảng.
Hiện nay, bảo đảm tính cách mạng, tiền phong của Đảng, Báo cáo chính trị của đại hội đảng các cấp phải thể hiện rõ tư tưởng đổi mới và cách thức đổi mới nhằm tới đơn vị và đất nước phát triển. Bảo đảm tính trí tuệ của Đảng, đòi hỏi nội dung trong báo cáo chính trị của các cấp bộ đảng phải thể hiện rõ được xây dựng trên nền tảng tính khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, thể hiện rõ trình độ hiểu biết về khoa học, lý luận, thực tiễn, và chỉ rõ khả năng giải quyết thực tiễn sắp tới, nhất là khả năng sáng tạo cái mới của cấp bộ đảng để đi tới dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Bảo đảm tính đạo đức của Đảng, các cấp bộ đảng xác định rõ nội dung, yêu cầu việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng ta trong sạch, vững mạnh – làm cho cán bộ, đảng viên có lối sống lành mạnh, vững vàng trước mọi thử thách, làm cho “cán bộ, đảng viên của Đảng phải vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”. Bảo đảm tính quần chúng của Đảng, đòi hỏi đại hội đảng bộ các cấp phải nhấn mạnh và làm rõ sự gắn bó khách quan, máu thịt của Đảng với nhân dân; nêu rõ những giải pháp làm cho quần chúng tham gia ngày càng nhiều vào việc xây dựng Đảng; và làm tăng tính hấp dẫn, lôi cuốn của Đảng với quần chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Về chính trị, theo Hồ Chí Minh, xây dựng, rèn luyện Đảng về chính trị có mối quan hệ chặt chẽ với xây dựng, rèn luyện Đảng về tư tưởng. Muốn xây dựng Đảng về chính trị đúng đắn, trước hết phải đứng vững trên một nền tảng tư tưởng vững chắc. Dưới ánh sáng của nền tảng tư tưởng soi sáng thực tiễn mà hoạch định đường lối của Đảng, tổ chức đưa đường lối vào cuộc sống, biến đường lối của Đảng thành kế hoạch, pháp luật của Nhà nước, thành hành động cách mạng của đông đảo quần chúng. Quá trình thực hiện đường lối cách mạng, Đảng phải tổ chức tổng kết thực tiễn, rút ra những kết luận mới để bổ sung, hoàn thiện đường lối của Đảng, bổ sung và phát triển lý luận của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nhắc nhở cán bộ, đảng viên phải nâng cao sự tu dưỡng về chủ nghĩa Mác – Lênin để dùng lập trường, quan điểm và phương pháp mác xít – Lêninít mà tổng kết những kinh nghiệm của Đảng ta, phân tích đúng đắn những đặc điểm của nước ta. Có như thế, chúng ta mới dần dần hiểu được quy luật phát triển của cách mạng nước ta, định ra những đường lối, phương châm, bước đi cụ thể của cách mạng xã hội chủ nghĩa thích hợp với tình hình nước ta. Hiện nay, tiến tới đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XII của Đảng, Ban Chấp hành các đảng bộ và Trung ương phải đứng vững trên lập trường tư tưởng của Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, làm rõ, làm sâu sắc các đặc điểm của địa phương và cả nước, rút ra được những bài học, quy luật trong đổi mới ở từng địa phương và trên bình diện cả nước mà xây báo cáo chính trị trình đại hội. Thông qua phương pháp dân chủ mà hoàn thiện báo cáo chính trị, đường lối của Đảng. Trên cơ sở có đường lối đúng mà lãnh đạo chính quyền các cấp thể chế hóa chủ trương, đường lối do đại hội đảng thông qua, tổ chức toàn dân thực hiện đường lối của Đảng đã được thể chế hóa.
Xây dựng Đảng về tổ chức, theo Hồ Chí Minh phải thường xuyên kiện toàn bộ máy của Đảng trên cơ sở yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng. Quá trình này phải chú ý mặt tổ chức bộ máy, đồng thời chú ý cơ chế hoạt động của bộ máy Đảng từ Trung ương tới cơ sở nhằm phát huy cao nhất vai trò nền tảng của tổ chức cơ sở đảng và vai trò quyết định của tổ chức lãnh đạo cao nhất. Hồ Chí Minh cũng rất chú ý tới mối quan hệ giữa bộ máy và con người trong kiện toàn tổ chức, đặc biệt là đội ngũ cán bộ chủ chốt và người đứng đầu.
Tiến tới đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XII của Đảng, các Đảng bộ và Trung ương đã quán triệt sâu sắc các quan điểm xây dựng về tổ chức của Hồ Chí Minh mà đề ra những quan điểm đổi mới về tổ chức bộ máy của Đảng và Nhà nước, đặc biệt đã bồi dưỡng được nhiều lớp cán bộ chủ chốt cấp chiến lược và đã xây dựng tiêu chí cho từng cấp cán bộ để đại hội các cấp lựa chọn bầu ra các cấp ủy và người đứng đầu xứng đáng.
Xây dựng Đảng về đạo đức, như Hồ Chí Minh chỉ ra, đạo đức là “cái gốc” của con người, của cán bộ, đảng viên. Trên cơ sở chỉ ra những chuẩn mực đạo đức chung, bao giờ Hồ Chí Minh cũng cụ thể những yêu cầu đạo đức trong từng giai đoạn, từng thời kỳ cách mạng. Với Hồ Chí Minh, khái niệm và trách nhiệm đạo đức của mỗi đối tượng là cụ thể, không chung chung, trừu tượng. Người đòi hỏi đảng viên phải “đi trước, làng nước theo sau”, nói và làm phải đi đôi, phải thống nhất với nhau. Bởi vậy, trong xây dựng, rèn luyện đạo đức cho cán bộ, đảng viên phải kiên quyết đấu tranh chống thói đạo đức giả, phi đạo đức. Hiện nay, cán bộ, đảng viên phải đi đầu trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đặc biệt là tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh nhằm tiến tới đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XII của Đảng thành công tốt đẹp.
Về phương thức lãnh đạo và phong cách công tác trong xây dựng Đảng. Đây là những vấn đề thuộc phương pháp cách mạng và phong cách hoạt động của Đảng, của cán bộ, đảng viên. Nó có quan hệ trực tiếp đến việc thực hiện đường lối, chủ trương, đến sự thành công hay không thành công của cách mạng, đến sức mạnh và sự tồn vong của Đảng. Về nguyên tắc, đường lối cách mạng quyết định phương thức lãnh đạo và phong cách công tác. Nhưng trên thực tế, khi đã có đường lối đúng, cũng phải trải qua nhiều thử nghiệm trong thực tiễn lãnh đạo và công tác, mới có thể dần dần xây dựng được phương thức lãnh đạo và phong cách công tác đúng đắn, phù hợp. Bởi vậy, trong thực tiễn cách mạng, Hồ Chí Minh lưu ý cán bộ, đảng viên rằng, đối với bất kỳ vấn đề gì đều phải đặt ra câu hỏi “vì sao”, đều phải suy nghĩ kỹ càng xem nó có hợp với thực tế không, tuyệt đối không nên nhắm mắt tuân theo sách vở một cách xuôi chiều. Hiện nay, phải quán triệt và thực hiện tốt quan điểm trên của Hồ Chí Minh, mới xây dựng, hình thành được phương thức lãnh đạo và phong cách công tác phù hợp với quy luật của sự nghiệp đổi mới, phù hợp với mỗi đối tượng, mỗi cấp lãnh đạo và phong cách công tác của cán bộ, đảng viên. Đây cũng là đòi hỏi với mỗi cấp bộ đảng, với Đảng, trong quá trình tổ chức đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XII của Đảng.
Trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đồng thời thực hiện các nguyên tắc xây dựng Đảng. Người chỉ ra và thực hiện 08 nguyên tắc xây dựng Đảng: 1. Đảng phải lấy chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng; 2. Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ; 3. Thực hiện đúng đắn nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; 4. Thực hiện tốt nguyên tắc tự phê bình và phê bình; 5. Đồng thời thực hiện tốt nguyên tắc kỷ luật nghiêm minh và tự giác; 6. Và nguyên tắc đoàn kết thống nhất trong Đảng; 7. Đảng phải thực hiện thường xuyên và làm tốt nguyên tắc quan hệ mật thiết với nhân dân; 8. Thực hiện đoàn kết quốc tế là một nguyên tắc được Hồ Chí Minh rất chú trọng trong xây dựng Đảng. Đồng thời với việc 8 nguyên tắc trong xây dựng Đảng, Hồ Chí Minh đặc biệt chú ý tới công tác kiểm tra kiểm soát của Đảng.
Vận dụng các nguyên tắc về xây dựng Đảng của Hồ Chí Minh, trong chuẩn bị và thực hành đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XII của Đảng, các đảng bộ và toàn Đảng phải phát huy dân chủ, tăng cường đoàn kết, giữ vững kỷ cương, coi trọng chất lượng; phát huy cao nhất trí tuệ, trách nhiệm của các cấp ủy, các tổ chức đảng, của mỗi cán bộ, đảng viên trong công tác xây dựng Đảng. Các cấp ủy Đảng phải tổ chức thật tốt việc thảo luận những quan điểm, chủ trương, định hướng lớn nêu trong Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XII và các văn kiện đại hội đảng bộ. Báo cáo trước đại hội của mỗi cấp bộ đảng cần tập trung vào những vấn đề quan trọng, cấp bách trước mắt và có ý nghĩa lâu dài của địa phương, đơn vị. Tổ chức lấy ý kiến góp ý của nhân dân về các văn kiện dự thảo.
Các đảng bộ nâng cao tinh thần tự phê bình và phê bình, đánh giá đúng mức ưu điểm và khuyết điểm, kết quả lãnh đạo của cấp ủy và đảng bộ trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị; chỉ rõ nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan của những yếu kém, khuyết điểm và để ra cho được những biện pháp khắc phục.
Tổ chức Đại hội, các cấp ủy cần quán triệt nghiêm túc và đầy đủ tiêu chuẩn nhân sự trong Chỉ thị 36 - CT/TW, để giới thiệu người bầu vào cấp ủy các cấp. Đặc biệt với cán bộ lãnh đạo cần nhấn mạnh về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực, hiệu quả hoàn thành nhiệm vụ được giao; uy tín trong Đảng, trong xã hội; có tư duy đổi mới, khả năng tiếp cận, nắm bắt, xử lý các vấn đề mới và phức tạp mới nảy sinh; khả năng đoàn kết, quy tụ; phong cách làm việc dân chủ, khoa học, sâu sát, nói đi đôi với làm; dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Quán triệt, vận dụng và thực hiện tốt tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đại hội đảng bộ các cấp và Đại hội XII của Đảng nhất định thành công rực rỡ./.
PGS.TS Hoàng Trang
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh
Nguồn: TTXVN