Tính chuyên nghiệp chưa cao vì làm phim trong điều kiện quá khó khăn

Một lần nữa, những chuyện “biết rồi...” của điện ảnh lại được đề cập. Đạo diễn kêu khổ, biên kịch than khổ, quay phim khẳng định “hết chịu nổi” vì cách làm phim chắp vá; các nhà sản xuất bức xúc vì sự xập xệ của hệ thống rạp và sức tấn công ngày càng dữ dội của phim ngoại... Nhiều người “ối” lên khi biết từ nhiều năm nay bất chấp giá cả leo thang chóng mặt, điện ảnh vẫn đang làm phim theo giá được duyệt của năm 1999.

Nhà quay phim Lý Thái Dũng nói: “Trong lúc thế giới quy định số lượng Negative (phim sống để quay phim-P.V), tối thiểu cho 1 phim là 35.000 m, thì ở ta từ 20 năm nay vẫn giới hạn trong khoảng 7.000-8.000 m/phim. Vì thế, đại đa số các cảnh quay chỉ được phép thực hiện 1 lần, cho dù diễn viên sai thoại, diễn không đạt, quay phim chưa ngọt trong khuôn hình và động tác máy cũng hiếm khi quay lại lần 2”. Cũng vì kinh phí eo hẹp, nên mặc dù đề tài “ruột” của điện ảnh Việt là phim chiến tranh nhưng không hề có bộ phận chuyên biệt nào cho việc nhập khẩu những vật tư, thiết bị phục vụ những hiệu quả đặc biệt. Hầu hết các vật tư sử dụng trong các cảnh “khói lửa” đều được chế tác trên cơ sở các vật liệu dành cho tập trận và vũ khí thật của quân đội, không an toàn cho diễn viên.

Để chứng minh cho hệ quả của việc ‘thiếu” nên không hiệu quả, nhà quay phim Lý Thái Dũng đưa dẫn chứng là cảnh quay nhân vật chính trong phim Đừng đốt, trong đó đã có lửa (làm về liệt sĩ Đặng Thuỳ Trâm) bị trúng đạn, hy sinh trong một trường đoạn đầy bi tráng, mang tính anh hùng ca nhưng cảnh quay đã không sử dụng được do kíp nổ là loại kíp có sức công phá mạnh, khi nổ đã xé toạc vai áo của diễn viên, để lộ ra một mớ dây dẫn kíp nổ, miếng da bò bảo vệ diễn viên, thậm chí cả ni lon đựng máu giả...

Quay phim có nỗi khổ của quay phim, đạo diễn- vốn được coi là “ông vua trường quay” cũng khổ sở không kém khi phải làm phim trong điều kiện thiếu thốn đủ thứ. Đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho biết, khi làm bộ phim Sống trong sợ hãi anh đã phải dùng một người làm ánh sáng cầm sào thu thanh; dùng một sinh viên quay phim làm kỹ thuật hình; dùng lái xe làm trợ lý đạo diễn để rồi bản thân đạo diễn phải kiêm luôn các công việc của vị trợ lý bất đắc dĩ và trực tiếp dựng lấy bộ phim.

Một cảnh trong phim  Sống trong Sợ hãi

Phải làm gì để nâng cao tính chuyên nghiệp?

Thấu hiểu nỗi khổ của thế hệ đạo diễn kế cận, đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc khẳng định: “Điện ảnh VN đang tồn tại 2 vấn đề thiếu chuyên nghiệp và không đồng bộ trong sản xuất và phổ biến phim; trong nghệ thuật và kỹ thuật. Lâu nay, chúng ta làm phim như một “đàn cá bơi”, na ná nhau về đề tài và cách thể hiện nên nhàm chán. Vì thế, một trong những vấn đề của nâng cao chất lượng phim phải là đi tìm cái mới, tìm cho ra và thể hiện nó trên màn ảnh”.

Đồng quan điểm với đạo diễn Bùi Đình Hạc, đạo diễn Nguyễn Thanh Vân cho rằng một trong những “đột phá” của cái mới trong sáng tạo chính là phải xác định lại vai trò, vị trí, bản chất công việc của biên kịch và đạo diễn. Quyền lớn nhất của nhà biên kịch là lựa chọn hãng phim và đề xuất đạo diễn thực hiện kịch bản của mình, sau đó phải quên đi khái niệm kiểm soát nó. Bởi, người chịu trách nhiệm cuối cùng về mọi phương diện của một bộ phim khi ra đời là đạo diễn.

Từ các góc nhìn khác nhau, mỗi nghệ sĩ hiến một kế, bà Ngô Phương Lan đề xuất cần xác định lại mục đích làm phim và đối tượng khán giả; tổ chức các liên hoan phim quốc tế tại VN để tạo môi trường cho các nhà làm phim Việt Nam học hỏi kinh nghiệm và khuyến khích sự cạnh tranh. Ông Nguyễn Văn Nhiêm, Giám đốc Trường quay Cổ Loa khẳng định phải có trường quay mới có điều kiện nâng cao chất lượng phim. Ông Lưu Phước Sang đề nghị Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch xây dựng đề án đầu tư chiến lược để hiện đại hoá, chuyên nghiệp hoá hệ thống phát hành và phổ biến phim trên toàn quốc có điều kiện ưu tiên chiếu phim VN. Nhà biên kịch Đinh Thiên Phúc kiến nghị nên cổ phần hoá các hãng phim thành các Tổng công ty hoạt động đa năng trên nhiều lĩnh vực: sản xuất phim; kinh doanh du lịch; tổ chức thi hoa hậu và các sự kiện nghệ thuật...

(Theo: Báo Văn hóa)