Trong cuộc đời hoạt động của mình, Giáo sư Hoàng Minh Giám đã đảm đương nhiều trọng trách do Đảng và Nhà nước giao phó như: Thứ trưởng Bộ Nội vụ Chính phủ Liên hiệp Kháng chiến, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Bộ Văn hóa… Ngoài ra, ông còn tích cực tham gia nhiều hoạt động giáo dục, xã hội và đoàn thể khác.

Xuất thân trong một gia đình có truyền thống yêu nước, hiếu học và khoa bảng, ngay từ những năm sinh viên, Giáo sư Hoàng Minh Giám đã tham gia tích cực vào các phong trào cách mạng, các hoạt động chống thực dân Pháp. Là một nhà giáo, một trí thức yêu nước suốt đời vì dân, vì nước, suốt đời gắn bó với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, Giáo sư Hoàng Minh Giám là người đại diện tiêu biểu cho sự chuyển biến của bộ phận trí thức yêu nước chân chính Việt Nam từ lập trường dân tộc sang lập trường xã hội chủ nghĩa. Cách mạng Tháng Tám thành công, ông đã vinh dự được cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh trải qua bao khó khăn, gian khổ để xây dựng Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa non trẻ.

Là một nhà văn hóa có kiến thức sâu rộng, tầm nhìn chiến lược vừa bao quát, vừa cụ thể, Bộ trưởng Hoàng Minh Giám đã lãnh đạo ngành văn hóa vượt qua khó khăn, xây dựng nền móng vững chắc cho sự phát triển của ngành. Nét nổi bật trong sự nghiệp của Bộ trưởng Hoàng Minh Giám là sớm nhận thức được vai trò của di tích, di vật (nay gọi là di sản văn hóa) trong đời sống xã hội, bồi đắp, nuôi dưỡng tâm tư, tình cảm của nhân dân trong bối cảnh xã hội nước ta có nhiều biến đổi. Trong thời gian ông làm Bộ trưởng đã có 117 di tích trên cả nước được công nhận, đây đều là những di tích có giá trị về lịch sử, kiến trúc và nghệ thuật. Đến nay, những di tích này đều đã được công nhận là di tích cấp quốc gia đặc biệt, được nhân dân hết lòng bảo tồn và phát huy giá trị, đóng góp đắc lực vào sự phát triển kinh tế, xã hội địa phương, nhất là lĩnh vực du lịch.

Những ai từng có duyên làm việc với Giáo sư Hoàng Minh Giám đều không thể phủ nhận rằng phong thái, lề lối, nguyên tắc làm việc của ông đã có sức ảnh hưởng không nhỏ tới nhiều cán bộ. Trong công việc, lúc nào cũng thấy Giáo sư Hoàng Minh Giám cười nói vui vẻ. Trong mọi việc, Giáo sư Hoàng Minh Giám luôn mềm mỏng, khiêm tốn, tôn trọng ý kiến tập thể nhưng đồng thời thực hiện đúng nguyên tắc như Bác Hồ đề ra: “Những gì là nguyên tắc cơ bản thì phải giữ, những gì thuộc về sách lược thì phải linh hoạt. Đặc biệt, cần phân biệt cái gì không thể linh hoạt, cái gì có thể linh hoạt được. Nhầm lẫn giữa hai điều này sẽ dẫn đến xử lý công việc sai”.

Không chỉ có công lao xây dựng ngành văn hóa với những tư tưởng, chương trình hành động mang tầm chiến lược..., trọn đời mình, Giáo sư Hoàng Minh Giám luôn thể hiện là tấm gương đạo đức mẫu mực, một nhân cách lớn thấm nhuần những tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đúng như Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh trong phát biểu tại Toạ đàm đã khẳng định: Giáo sư Hoàng Minh Giám đóng góp cho đất nước, cho cách mạng Việt Nam ở nhiều lĩnh vực. Ở cương vị nào ông cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, để lại những dấu ấn khó quên. Giáo sư Hoàng Minh Giám thực sự là tấm gương sáng, mẫu mực của người trí thức thời đại Hồ Chí Minh, cả đời tận tụy cống hiến vì nhân dân, vì đất nước, vì sự nghiệp cách mạng.

Giáo sư Hoàng Minh Giám là người đã trọn đời cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, sự phát triển văn hóa và giáo dục của đất nước. Là một trí thức có lòng yêu nước sâu sắc, học vấn uyên bác, có nhiều đóng góp lớn lao trong nhiều lĩnh vực hoạt động của quốc gia, ông là tấm gương sáng cho nhiều thế hệ noi theo. Xuất thân trong một gia đình có truyền thống yêu nước, hiếu học và khoa bảng, ngay từ những năm sinh viên, Giáo sư đã tham gia tích cực vào các phong trào cách mạng, các hoạt động chống thực dân Pháp. Cách mạng Tháng Tám thành công, ông đã vinh dự được cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh trải qua bao khó khăn, gian khổ để xây dựng Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa non trẻ.

Vân Khánh