Nhớ lại 177 năm trước, Minh Mạng thành lập tỉnh Hà Nội, gồm 4 phủ: Hoài Đức, Thường Tín, Ứng Hoà, Lý Nhân với 15 huyện; nghĩa là toàn bộ phủ Phụng Thiên của Thăng Long, huyện Từ Liêm của xứ Đoài và cả 2 tỉnh: Hà Đông (cũ), tỉnh Hà Nam. Gần đây nhất, 29 năm trước, 6 huyện, thị xã xứ Đoài (Ba Vì, Phúc Thọ, Đan Phượng, Hoài Đức, Thạch Thất, thị xã Sơn Tây) và 2 huyện của Vĩnh Phú (Mê Linh, Sóc Sơn) đã từng nhập vào Hà Nội và chung sống với nhau 13 năm mới tạm chia tay. Cho nên có thể gọi lần hợp nhất này là cuộc tái ngộ trùng phùng của những người một nhà, không xa lạ gì, đã từng hiểu tính tình, nết ăn ở và phong tục tập quán của nhau. Bởi vậy, văn hoá Hà Nội  (mới) là sự hội nhập tinh hoa văn hoá Thăng Long với văn hoá xứ Đoài, văn hoá Sơn Nam, như thế chỉ có "được" chứ không "mất".

Hai tiểu vùng văn hoá này rất đa dạng và phong phú, đã và sẽ tiếp tục làm giàu có thêm cho văn hoá Hà Nội.

Trước hết là mối giao thoa của văn hoá - văn nghệ dân gian. Hàng nghìn câu ca dao - tục ngữ, hàng trăm huyền thoại, cổ tích, truyện cười, câu đối, câu đố, hàng chục làn điệu dân ca, trò diễn mang đặc thù địa phương sẽ hoà chung vào kho tàng văn hoá Hà Nội. Những lễ hội đặc sắc như hội chùa Hương, chùa Tây Phương, chùa Thầy, chùa Mía, hội đền Hạ Lôi, đền Hát Môn, đền Tản Viên... cùng với cảnh quan hùng vĩ và môi trường thiên nhiên của các điểm du lịch sinh thái dưới chân núi Ba Vì, hồ Quan Sơn, Suối Hai; gần 2.000 di tích văn hoá - lịch sử và cách mạng kháng chiến của Hà Tây góp vào Hà Nội sẽ tạo cho thủ đô thế mạnh ít nơi nào có để phát triển du lịch lên tầm cao mới.

Hà Nội hôm nay không chỉ có Cổ Loa, Hoàng thành, hồ Gươm, sông Hồng mà còn có một làng cổ Đường Lâm - đất hai vua, một non Tản huyền bí, một sông Đà góp sóng, một Hương Sơn dào dạt tâm linh...

Làng nghề thì Hà Tây vào loại hàng đầu cả nước. Rất nhiều thợ thủ công tài hoa đã đem khối óc và hai bàn tay vàng ra kinh thành lập nghiệp và tạo dựng nên những phố nghề ở kẻ chợ. Nào thợ thêu Quất Động - Hướng Dương lập nên phố Thợ Thêu (Hàng Trống) và đình Chợ Thêu ngõ Yên Thái; thợ tiện Nhị Khê mở mang ở ngõ Tố Tịch; thợ sơn vẽ Bình Vọng, sơn mài Hạ Thái làm nên phố Hàng Hòm, phố Nam Ngư; thợ khảm Chuyên Mỹ góp phần tô điểm phố Hàng Khay. Sản phẩm thủ công mỹ nghệ của 240 làng nghề Hà Tây đã làm phong phú cho thị trường Hà Nội. Có thể kể hàng điêu khắc Sơn Đồng, Nhân Hiền; mây tre đan Ninh Sở; lụa La Khê, Vạn Phúc; nón làng Chuông; đồ gỗ Chàng Sơn, Hạ Bằng; hàng rèn Đa Sỹ; hàng khảm làng Chuông... Những nghệ nhân và làng nghề đó phát triển mạnh được cũng là nhờ vào sức tiêu thụ của Hà Nội, nay trở thành người Hà Nội, họ có thời cơ để tạo ra thương hiệu làm đẹp thêm cho thủ đô./.
 (Theo: Lao động)