Tăng cường công tác quản lý, tổ chức của các cấp

Rút kinh nghiệm từ những mùa lễ hội trước, đặc biệt là những bất cập còn tồn tại như đặt tiền lẻ tràn lan tại các di tích, năm nay, Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL), Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục có văn bản gửi các địa phương về việc tăng cường quản lý và chấn chỉnh việc lưu thông, sử dụng đồng tiền Việt Nam có mệnh giá nhỏ trên địa bàn, đặc biệt là tại các công trình tín ngưỡng, lễ hội. Theo ông Vũ Xuân Thành, Chánh thanh tra Bộ VH-TT&DL, năm 2014, sau khi triển khai quy định này, dịch vụ đổi tiền lẻ trong khuôn viên, di tích và lễ hội được chấn chỉnh, việc sử dụng tiền có mệnh giá nhỏ đã có những chuyển biến tích cực, hiện tượng cài, đặt tiền, ném tiền lẻ tại các di tích, lễ hội đã giảm, song chưa triệt để. Bộ VH-TT&DL tiếp tục yêu cầu các Sở VH-TT&DL tỉnh, thành phố rà soát không để các hoạt động dịch vụ đổi tiền lẻ hưởng phí chênh lệch tồn tại trong khuôn viên di tích và lễ hội. Vận động, hướng dẫn du khách thực hiện nếp sống văn minh, sử dụng đồng tiền hợp lý, có mục đích văn hóa trong các hoạt động tín ngưỡng. Thanh tra văn hóa các cấp sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra đột xuất để kịp thời xử lý nghiêm minh những địa phương, trường hợp vi phạm.

Ông Nguyễn Văn Hậu, Phó chủ tịch UBND huyện Mỹ Đức, Trưởng Ban tổ chức Lễ hội chùa Hương 2015-một trong những lễ hội đầu Xuân lớn nhất nước ta sẽ khai mạc vào ngày 6 tháng Giêng năm Ất Mùi cho biết, năm nay, Ban tổ chức (BTC) đưa ra nhiều giải pháp mạnh nhằm chấn chỉnh tồn tại của những mùa lễ hội trước, hướng tới chủ đề “Kỷ cương-Văn minh du lịch”. Vì vậy, bên cạnh tổ chức xuồng, đò, cửa hàng ăn bảo đảm vệ sinh môi trường, BTC còn tổ chức đội xử lý và kiểm tra liên ngành gồm công an của thành phố và huyện, kiểm lâm, thú y, y tế để kiểm tra thường xuyên các cửa hàng ăn bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Kiên quyết xử lý những cửa hàng treo móc động vật ở khu vực ăn uống trước chùa Thiên Trù, thực phẩm sau khi sơ chế được đặt lên đĩa bày trong tủ kính, trên bàn. Những sản phẩm nhập từ địa phương khác về phải có giấy chứng nhận nguồn gốc xuất xứ, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Đến thời điểm này, công tác bảo đảm an ninh trật tự cho mùa lễ hội chùa Hương 2015 đã được lực lượng công an huyện Mỹ Đức lập kế hoạch chi tiết. Năm nay, Công an TP Hà Nội tăng cường hơn 200 cán bộ, chiến sĩ tham gia giữ gìn an ninh trật tự, phân luồng giao thông, bảo đảm lễ hội diễn ra an toàn, văn minh. Những vấn đề nổi cộm được dư luận phản ánh nhiều năm qua như: Chèo kéo, chặt chém tiền đò, ách tắc giao thông… được BTC lễ hội đặt mục tiêu hạn chế tối đa.

Ông Vương Duy Bảo, Phó cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở nhấn mạnh, mùa lễ hội năm 2015, công tác tổ chức, quản lý lễ hội sẽ có sự chung tay vào cuộc của nhiều ngành có liên quan, nhiều cấp quản lý từ trung ương đến địa phương, nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn năm 2014. Nổi bật là việc Viện Nghiên cứu văn hóa nghệ thuật Việt Nam vào cuộc nhằm giảm tối đa hiện tượng đốt đồ mã, vàng mã ngay trong mùa lễ hội 2015.

Phát huy giá trị nhân văn của lễ hội  

Không chỉ yêu cầu các địa phương tiếp tục tuyên truyền, giáo dục về di tích lịch sử, giá trị văn hóa của lễ hội và nâng cao ý thức của người dân khi tham gia lễ hội, thực hiện nếp sống văn minh lễ hội. Nhiều văn bản của ngành văn hóa còn yêu cầu các địa phương cần tiếp tục thực hiện việc không sử dụng biểu tượng, sản phẩm, hiện vật lạ không phù hợp với văn hóa Việt Nam trong các di tích, lễ hội. Việc loại bỏ các sản phẩm, hiện vật trong các di tích, nơi thờ tự, nơi công cộng thời gian qua ở nhiều địa phương đã được nhân dân đồng tình ủng hộ.

Theo ông Trương Minh Tiến, Phó giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Nội, trước mùa lễ hội 2015, Hà Nội đã tổ chức nhiều lớp tập huấn tuyên truyền về giá trị, ý nghĩa của các biểu tượng, sản phẩm, linh vật Việt cũng như tác hại của văn hóa ngoại lai, vận động di dời thành công 146 sư tử đá cùng nhiều hiện vật không phù hợp ra khỏi di tích. Bên cạnh đó, để đáp ứng nhu cầu tham quan của người dân trong mùa lễ hội, tại di tích đền Sóc (Sóc Sơn) diễn ra lễ đón bằng công nhận Di tích quốc gia đặc biệt trong ngày khai mạc hội Gióng-ngày 6 tháng Giêng. Lễ hội sẽ có đoàn rước cầu húc của thôn Xuân Dục (xã Tân Minh) và đoàn rước biểu tượng ngựa sắt của thôn Phù Mã (xã Phù Linh), mới được khôi phục sau khi Hội Gióng được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, nâng số đoàn rước lễ vật dâng đức Thánh trong lễ Hội Gióng lên 8 đoàn. Tại lễ hội chùa Hương, BTC bố trí thuyền hát dân ca dọc suối Yến trong những ngày diễn ra lễ hội; Lễ hội Đống Đa diễn ra ngày 5 tháng Giêng sẽ có màn rước kiệu vua và sân khấu hóa…

Lễ khai ấn Đền Trần (Nam Định) năm nay, BTC lễ hội duy trì lễ rước nước, tế cá (đã khôi phục năm 2014), tiếp tục phục dựng lễ rước kiệu Ngọc Lộ, giúp người dân và du khách được sống trong không khí của lễ hội. Như thường lệ, nghi thức lễ khai ấn Đền Trần diễn ra vào đêm 14 tháng Giêng tại sân đền Thiên Trường do các cụ cao niên thực hiện. Trong thời gian lễ khai ấn diễn ra, đền Thiên Trường sẽ đóng cửa để bảo đảm an ninh, trật tự và mở cửa trở lại từ 23 giờ 55 phút đón người dân và du khách vào hành lễ. Thời gian phát ấn cho người dân và du khách bắt đầu từ 6 giờ ngày 15 tháng Giêng (sớm hơn một tiếng so với những năm trước) và kéo dài đến ngày 20 tháng Giêng.

Ông Huỳnh Vĩnh Ái, Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL nhấn mạnh, năm nay là năm chẵn, do đó sẽ có rất nhiều lễ hội của đất nước và địa phương. Chỉ thị của Ban Bí thư và Công điện của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo trước mùa lễ hội 2015 hết sức mới, kịp thời và tạo thuận lợi cho việc quản lý, tổ chức lễ hội. Công tác quản lý lễ hội, một mình ngành văn hóa không thể làm xuể, mà cần cả hệ thống, liên ngành vào cuộc. Chỉ thị của Ban Bí thư, Công điện của Thủ tướng Chính phủ cũng như rất nhiều Văn bản khác của Bộ VH-TT&DL cần được các cấp quản lý, các địa phương quán triệt, thực hiện nghiêm túc để phát huy truyền thống tốt đẹp của lễ hội Việt Nam.

VƯƠNG HÀ