Nội dung cuốn sách bao gồm 103 bài viết, bài phát biểu, bài trả lời phỏng vấn các cơ quan báo chí, Đài tiếng nói Việt Nam… chọn lọc về nhiều vấn đề khác nhau, trong đó, nhiều bài đã được đăng tải trên các tờ báo, tạp chí có uy tín của đồng chí Nguyễn Phú Trọng. Từ các bài viết: “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” và công cuộc đổi mới ở Việt Nam; Xây dựng Nhà nước XHCN thật sự của dân, do dân và vì dân;… đến các bài trả lời phỏng vấn: Nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động của Quốc hội; Xây dựng một hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai và minh bạch; Phát huy mạnh mẽ nền dân chủ XHCN, thực hiện đầy đủ hơn nữa quyền làm chủ của nhân dân;… hay các bài phát biểu: Điều chỉnh địa giới hành chính Thủ đô Hà Nội là vấn đề hệ trọng, thiêng liêng và rất nhạy cảm; Chất vấn và trả lời chất vấn đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao trước nhân dân, trước đất nước… Tất cả đều thể hiện sự quan tâm thường xuyên, bao suy tư, trăn trở cùng những mong muốn của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam Nguyễn Phú Trọng trước các vấn đề quan trọng của đất nước.

Trong cuốn sách, tác giả nhấn mạnh, một trong những yêu cầu cấp bách hiện nay là phải tích cực củng cố, xây dựng bộ máy nhà nước, làm cho Nhà nước thực sự là của dân, do dân và vì dân, luôn luôn giữ vững và phát huy bản chất cách mạng của giai cấp công nhân, kết hợp với tính dân tộc, tính nhân dân, do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Nhà nước phải được kiện toàn và đổi mới cả về cơ cấu tổ chức và cơ chế quản lý, cải tiến các phương thức hoạt động sao cho phù hợp với quá trình đổi mới kinh tế và đủ sức bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Với hơn 700 trang sách, tác giả khẳng định: Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Đó là một Nhà nước đại đoàn kết toàn dân, dựa trên nền tảng của khối liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam được đặt ra như một tất yếu khách quan.

Theo tác giả, để đạt được mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, một trong những nhiệm vụ cơ bản là phải tiếp tục xây dựng, củng cố và hoàn thiện bộ máy nhà nước, bảo đảm cho nhà nước thực sự trong sạch; vững mạnh, quản lý điều hành xã hội bằng pháp luật, có hiệu lực, hiệu quả, thực hành dân chủ, củng cố độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế.

Trong công cuộc đổi mới, xây dựng đất nước, Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân ở nước ta là một nhà nước vừa phải thể hiện được các giá trị phổ biến của nhà nước pháp quyền đã được xác định trong lý luận và thực tiễn của một chế độ dân chủ hiện đại, vừa khẳng định được bản sắc, đặc điểm của riêng mình.

Phạm Ngọc Huệ