Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài hiện nay có gần 4 triệu người, định cư sinh sống, làm việc, lao động, học tập ở trên 100 quốc gia và vùng lãnh thổ. Hiện nay đã có trên 200 tổ chức quần chúng dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ và cơ quan đại diện (gồm chi đoàn, liên chi đoàn, hội sinh viên, hội doanh nhân, hội người Việt Nam ở nước ngoài).
Đảng bộ ngoài nước gồm 27 đảng bộ, 54 chi bộ trực thuộc, với gần 1 vạn đảng viên thuộc nhiều đối tượng khác nhau. Tổ chức đảng phân bố trên địa bàn rộng, hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ, có nhiều điểm khác Việt Nam về chế độ chính trị, luật pháp, nền văn hoá, thu nhập. Vì thế, các tổ chức đảng của ta hoạt động ở ngoài nước trong một điều kiện có nhiều khó khăn, phức tạp, thể hiện rõ tính chất đặc thù so với trong nước. Công tác tuyên truyền về Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh' đối với cán bộ, đảng viên, quần chúng ngoài nước gặp nhiều khó khăn, không có hệ thống chính trị, phương tiện truyền thống hỗ trợ như ở trong nước.
Tuy nhiên, vượt lên trên những khó khăn đó, Cuộc vận động lớn Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của Đảng bộ ngoài nước sau 4 năm thực hiện đã đạt được những kết quả đáng khích lệ.
Đã có trên 85% cán bộ, đảng viên, quần chúng được tham gia học tập các chuyên đề về tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Thông qua các hoạt động của tổ chức hội đoàn, công tác tuyên truyền về Cuộc vận động đã lan toả đến đời sống cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.
Đảng bộ ngoài nước đã tổ chức thành công nhiều hoạt động có ý nghĩa như: hội thi kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh'' khu vực V giành cho người Việt Nam ở nước ngoài đạt kết quả tốt (có 6 thí sinh đạt giải cao và tham dự vòng thi chung khảo toàn quốc). Hội nghị “Biểu dương các tập thể và cá nhân có nhiều thành tích trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh'' tổ chức tại Pa-ri (CH Pháp) đã có gần 100 đại biểu đại diện cho tập thể và cá nhân tiêu biểu ở 34 quốc gia và vùng lãnh thổ về dự.
Đã phát động ''Cuộc vận động sáng tác quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và “Sưu tầm tư liệu hiện vật liên quan đến cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác Hồ ở ngoài nước''. Qua một năm sơ kết, Ban tổ chức tiếp nhận trên 100 tác phẩm bao gồm thơ, ca khúc, bài báo, tác phẩm văn suối, ký, hồi ký, bản dịch, phóng sự và vật phẩm là ảnh, sách, hội hoạ, điêu khắc, đĩa CD của tập thể, cá nhân người Việt Nam sinh sống làm việc ở nước ngoài và bạn bè quốc tế tham gia.
Nhân dịp kỷ niệm 120 năm ngày sinh nhật Bác, đã phối hợp với Bảo tàng Hồ Chí Minh, Bảo tàng Cách mạng Việt Nam, Cục lưu trữ (Văn phòng Trung ương Đảng), Trung tâm Lưu trữ III tổ chức triển lãm tại Hà Nội với chủ đề: “Di sản Hồ Chí Minh trong thời đại ngày nay''. Các tác phẩm, tư liệu, hiện vật tham gia triển lãm được công chúng và cơ quan truyền thông đánh giá cao. Cuộc vận động đã nhận được sự hưởng ứng tham gia của các nhân sĩ, trí thức, học giả là người nước ngoài sáng tác các tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó còn có các cuốn sách của các tác giả Nhật Bản, Hàn Quốc, Lào, Veneduêla, UEA và một số trí thức Việt Nam ở Canada, Mỹ đã viết về Hồ Chí Minh với tất cả tâm huyết và sự kính trọng về nhân cách giản dị, khiêm tốn và cao thượng của Người.
Các hoạt động bảo đảm cho Cuộc vận động được thực hiện nghiêm túc như: công tác chỉ đạo điểm, giao ban kết hợp với kiểm tra, công tác tuyên truyền, xây dựng tiêu chí đạo đức đã được các cấp uỷ quan tâm, chú trọng. Trong việc đánh giá về nhận thức và kết quả làm theo, Đảng uỷ Ngoài nước đã xác định 3 trọng tâm là: người đứng đầu cấp uỷ cán bộ chủ chốt, chủ trì gương mẫu làm trước; làm theo trong thực hành tiết kiệm, không lãng phí, làm theo trong đổi mới lề lối làm việc, tác phong công tác. Để khắc phục việc làm theo mang tính hình thức, một số cấp uỷ thuộc cơ quan đại diện đã đưa nội dung làm theo vào các kỳ sinh hoạt chi bộ, cơ quan. Mỗi cán bộ, đảng viên đều báo cáo kết quả cụ thể những việc mình đã học tập và làm theo tấm gương của Bác. Đó vừa là biện pháp, vừa là cách tự đánh giá của từng cá nhân và gắn với việc kiểm tra, giám sát của tập thể, khắc phục bệnh hình thức, chung chung.
Sau 4 năm triển khai Cuộc vận động, Đảng bộ Ngoài nước đã nghiêm túc đánh giá những mặt làm được, chưa làm được, những tồn tại hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm. Qua kiểm tra trực tiếp của Ban Chỉ đạo Trung ương về Cuộc vận động tại một số địa bàn ngoài nước, Đảng bộ Ngoài nước đã được đánh giá là đơn vị đã có nhiều cố gắng, cách làm hiệu quả góp phần đưa Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh'' lan tỏa ra ngoài nước.
Theo tinh thần Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị (khoá XI) là: ''tiếp tục làm cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta nhận thức sâu sắc những nội dung cơ bản và giá trị lớn của tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh; tạo chuyển biến mạnh mẽ và sâu rộng hơn nữa về ý thức, tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng, đấu tranh chống chú nghĩa cá nhân, cơ hội thực dụng, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống và các tệ tham nhũng, tiêu cực, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI của Đảng”, cùng với các cấp uỷ trong nước, Đảng uỷ Ngoài nước xác định những nội dung, biện pháp triển khai học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên và cộng đồng người Việt Nam ở ngoài nước trong năm 2011 và những năm tiếp theo như sau:
Quán triệt sâu sắc mục đích, yêu cầu và 8 nội dung cơ bản của Chỉ thị 03- CT/TƯ ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị (Khóa XI) tới toàn thể cán bộ, đảng viên, quần chúng trong và ngoài cơ quan đại diện; cán bộ nòng cốt các tổ chức hội đoàn; đồng thời có biện pháp tuyên truyền sâu rộng trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.
Tổ chức thực hiện nghiêm túc Kế hoạch 03-KH/TƯ ngày 1/7/2011 của Ban Bí thư và Hướng dẫn 12-HD/BTGTW ngày 27/7/2011 của Ban Tuyên giáo Trung ương, trong đó tập trung đi sâu vào 4 nội dung trọng tâm phù hợp với tình hình thực tế ngoài nước. Về nội dung học tập, ngoài các tài liệu hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương, Đảng uỷ Ngoài nước sẽ phối hợp với các cơ quan biên tập thêm tài liệu về tư tưởng, phong cách Hồ Chí Minh trong hoạt động ngoại giao.
Cụ thể hoá trách nhiệm gương mẫu, nội dung làm theo của người đứng đầu cấp uỷ, cơ quan đơn vị bằng quy chế phù hợp với đặc thù ngoài nước.
Hướng dẫn các cấp uỷ xây dựng nội dung học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh để đưa vào nội dung sinh hoạt chi bộ thường xuyên và là tiêu chuẩn đánh giá, bình xét, phân loại tổ chức đảng và đảng viên hàng năm.
Gắn với hoạt động của các tổ chức hội đoàn, đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài về tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; có biện pháp đấu tranh, phản bác các luận điệu tuyên truyền xuyên tạc của các thế lực thù địch về hình ảnh của Bác.
Chắc chắn, thông qua việc đẩy mạnh tiếp tục học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ở đảng ủy ngoài nước sẽ góp phần đưa tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh lan toả và đi vào đời sống, tình cảm của bạn bè quốc tế và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, để mỗi cán bộ đảng viên công tác, học tập, lao động và làm việc ở nước ngoài làm được nhiều việc theo tấm gương của Bác.
Nam Hải