Đề án “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá”

1. Sự cần thiết phải ban hành Nghị quyết

- Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc. Thanh niên là một trong những nội dung công tác rất quan trọng, ngay từ khi mới thành lập Đảng ta đã rất quan tâm đến công tác thanh niên. Trước khi Đảng ra đời, Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã lấy tổ chức thanh niên cách mạng là tổ chức nền móng cho quá trình tiến tới xây dựng Đảng Cộng sản. Và liên tục, trong suốt mấy chục năm qua, Đảng ta đã ban hành nhiều nghị quyết, nhiều chỉ thị về công tác thanh niên. Gần đây nhất, nhiệm kỳ Đại hội VII, đã có Nghị quyết Trung ương 4 bàn sâu về thanh niên, tạo ra một bước chuyển biến quan trọng trong công tác thanh niên của Đảng ta trong thời kỳ CNH, HĐH. Nghị quyết về Thanh niên lần này là sự tiếp tục suy nghĩ, đánh giá cao của Đảng ta về trọng trách đối với thanh niên, tầm quan trọng của bản thân công tác thanh niên. Sau 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá VII), thanh niên của nước ta có nhiều chuyển biến, tiếp tục phát triển về số lượng, năng lực sáng tạo, trình độ học vấn có bước trưởng thành mới. Thanh niên tiếp tục có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp chung của đất nước ta. Những ưu điểm này phải tiếp tục phát huy để đáp ứng yêu cầu của thời kỳ CNH, HĐH đất nước và theo đó, công tác thanh niên của Đảng cũng phải được đổi mới và nâng cao chất lượng. Mặt khác, bước vào thời kỳ phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, bước vào thời kỳ hội nhập trực tiếp, ngày càng sâu, càng mở rộng về kinh tế, về giao lưu, hợp tác quốc tế trên rất nhiều lĩnh vực, có thể nói, bên cạnh mặt tích cực là chính, thì mặt tiêu cực của kinh tế thị trường, của toàn cầu hoá cũng tác động vào thanh niên nhanh nhất, nhiều nhất, với tư cách như là bộ phận nhạy cảm nhất trong cộng đồng dân tộc. Cho nên, về mặt tư tưởng, tình cảm, nhận thức, hoạt động xã hội, bên cạnh những mặt rất tích cực, những thành tựu quan trọng mà thanh niên đóng góp, trong đời sống của cộng đồng thanh niên cũng xuất hiện nhiều vấn đề toàn xã hội phải quan tâm, trước hết Đảng phải quan tâm.

- Trước yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng và sự biến đổi nhanh chóng của tình hình thanh niên, nhiều vấn đề về công tác thanh niên đang đặt ra cần phải xem xét thấu đáo và xử lý kịp thời. Bối cảnh đó, đòi hỏi phải tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên nhằm chăm lo bồi dưỡng và phát huy cao nhất vai trò, sức mạnh của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

- Trong quá trình thảo luận, đa số ý kiến Trung ương đồng tình và cho rằng, việc ban hành Nghị quyết về công tác thanh niên lần này đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo thanh niên, cán bộ, đảng viên, nhân dân và mỗi gia đình, bởi ai cũng quan tâm, chăm lo cho thế hệ trẻ nên tác động của Nghị quyết trong xã hội sẽ tốt.

2. Một số điểm mới và nội dung cơ bản của Đề án

Đề án có 3 phần:

- Tình hình thanh niên và công tác thanh niên;

- Quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH.

- Tổ chức thực hiện.

Xin không trình bày toàn bộ, chỉ nhấn mạnh một số điểm mới, một số nội dung cơ bản.

2.1. Về phạm vi, chủ đề của Đề án

Theo Chương trình làm việc toàn khoá của Ban Chấp hành Trung ương (khoá X), tại Hội nghị Trung ương 7, Ban Chấp hành Trung ương sẽ xem xét, ra nghị quyết về vấn đề “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với thế hệ trẻ trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá”. Ngay từ khi chuẩn bị Đề án, do nhận thấy phạm vi của Đề án như vậy quá rộng và không rõ đối tượng (vì thế hệ trẻ Việt Nam bao gồm thanh niên, thiếu niên và nhi đồng); cần gắn việc xây dựng Đề án với việc kế thừa Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khoá VII) về “Công tác thanh niên trong thời kỳ mới” nên Bộ Chính trị đã đồng ý với đề nghị của Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án, cho điều chỉnh chủ đề và phạm vi của Đề án thành “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá”.

Trong quá trình chuẩn bị Đề án, nhiều ý kiến cơ bản đồng tình với Bộ Chính trị về việc điều chỉnh phạm vi và chủ đề của Đề án. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở nước ta được bắt đầu từ những năm 90 của thế kỷ XX, còn từ nay đến năm 2020 phải là thời kỳ “đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Vì vậy, cần bổ sung thêm trong chủ đề của Đề án cụm từ “đẩy mạnh” để thành: “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá”. Một số ý kiến khác cho rằng, từ nay đến năm 2020, đối với nước ta không chỉ là thời kỳ “đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước” mà còn là thời kỳ “hội nhập quốc tế” sâu rộng hơn trên mọi mặt của đời sống xã hội (cả chính trị, kinh tế, văn hoá - xã hội, khoa học - công nghệ...). Vì thế, cần bổ sung thêm trong chủ đề Đề án 2 cụm từ “đẩy mạnh” và “hội nhập quốc tế” (không dùng cụm từ “hội nhập kinh tế quốc tế”) để thành: “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế”.

Sau khi thảo luận, cân nhắc, Trung ương tán thành với phạm vi và chủ đề của Đề án là “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá”. Bởi vì, “đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá” để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, đây vừa là nhiệm vụ, vừa là mục tiêu của giai đoạn cách mạng hiện nay. Nói CNH, HĐH ở thời điểm hiện nay mặc nhiên đã bao hàm nội dung hội nhập kinh tế và giao lưu hợp tác quốc tế, do vậy không cần thiết phải đưa cụm từ “hội nhập quốc tế” vào tên của nghị quyết. Nhận thức này được thể hiện nhất quán trong các đề án về công nhân, nông dân, trí thức.

2.2. Về tình hình thanh niên và công tác thanh niên

a. Đánh giá tình hình thanh niên:

- Quan điểm đánh giá: Thanh niên chiếm tỉ lệ 26,4% dân số và 35% lực lượng lao động xã hội. Đánh giá tình hình thanh niên và công tác thanh niên hiện nay phải đặt trong sự tác động đan xen (cả mặt thuận, không thuận, cả thời cơ và thách thức) của những yêu cầu và bối cảnh thời kỳ mới, phải có sự nhìn nhận, đánh giá thật sự khách quan, đúng với thực trạng để không quá lạc quan nhưng cũng không quá bi quan về tình hình thanh niên hiện nay.

- Về ưu điểm, Đề án đánh giá: Một trong những thành tựu của công cuộc đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo là đã xây dựng được một thế hệ thanh niên thời kỳ mới vừa có đạo đức, nhân cách, vừa có tri thức, sức khoẻ, tư duy năng động và hành động sáng tạo; tiếp nối truyền thống hào hùng của dân tộc, của Đảng, nêu cao lòng yêu nước, ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng, tình nguyện vì cộng đồng; sống có trách nhiệm với gia đình và xã hội; có ý chí vươn lên trong học tập và lao động, công tác, lập thân, lập nghiệp, làm giàu chính đáng, quyết đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu; mong muốn được tin tưởng, được cống hiến cho đất nước, có việc làm, thu nhập ổn định, có đời sống văn hoá, tinh thần phong phú, môi trường sống an toàn, lành mạnh.

- Về hạn chế, trong Đề án viết: một bộ phận thanh niên suy giảm niềm tin, thiếu lý tưởng hoài bão, chưa được thử thách về bản lĩnh chính trị, dao động về lập trường, thờ ơ với vận mệnh của đất nước. Một bộ phận thanh niên, nhất là thanh niên nông thôn, thanh niên dân tộc thiểu số có trình độ học vấn còn thấp; nhiều thanh niên thiếu kiến thức, kỹ năng trong lao động và hội nhập quốc tế. Tính độc lập, chủ động, sáng tạo, năng lực thực hành sau đào tạo của thanh niên còn yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Tình hình tội phạm và tệ nạn xã hội trong thanh niên, đặc biệt là tệ nạn ma tuý, mại dâm có chiều hướng gia tăng.

Trong quá trình thảo luận, có 2 vấn đề Trung ương quan tâm:

+ Hiện nay, trong thanh niên, xu hướng tích cực và tiêu cực đang đan xen nhau, vậy xu hướng nào là chính ?

+ Về nhận thức chính trị của thanh niên, đánh giá thế nào là chính xác ?

Thảo luận, cân nhắc kỹ tình hình, căn cứ vào kết quả điều tra, khảo sát: (khoảng 82% thanh niên được hỏi đã khẳng định đồng ý phấn đấu cho mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh", khoảng 80% thanh niên mong muốn đất nước không thua kém các nước trên thế giới và thanh niên được cống hiến nhiều hơn cho công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Khoảng 52% thanh niên có nguyện vọng phấn đấu vào Đảng và thực tế trong năm 2007, có trên 65% số đảng viên mới được kết nạp là thanh niên; 5% thanh niên băn khoăn, lo lắng, chưa tin tưởng vào sự phát triển của đất nước; khoảng 29% thanh niên ít quan tâm đến tình hình đất nước. Trung ương nhất trí nhận định: "Tình hình thanh niên có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, đan xen cả những yếu tố tích cực và tiêu cực, trong đó yếu tố tích cực là chủ yếu". Về nhận thức chính trị của thanh niên, Trung ương thẳng thắn đánh giá mức độ hạn chế cho phù hợp hơn: "Một bộ phận thanh niên sống thiếu lý tưởng, giảm sút niềm tin và ít quan tâm đến tình hình đất nước".

Sự phân tích, đánh giá về tình hình thanh niên thể hiện niềm tin của Trung ương đối với thế hệ thanh niên nước ta.

b. Đánh giá công tác thanh niên:

- Trung ương khẳng định, sau 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khoá VII), công tác thanh niên, công tác Đoàn đã có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, tạo điều kiện, cơ hội cho thanh niên rèn luyện, cống hiến, trưởng thành.

- Trung ương cũng chỉ rõ những hạn chế, khuyết điểm của công tác thanh niên, đặc biệt là việc chậm cụ thể hoá, tổ chức thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng; sự thiếu đồng bộ, nhất quán trong các chủ trương, chính sách đối với thanh niên; nội dung phương thức hoạt động của Đoàn Thanh niên chậm đổi mới; sự quan tâm, sự phối hợp giữa gia đình - nhà trường - xã hội trong giáo dục thanh niên còn hạn chế.

2.3. Về dự báo tình hình thanh niên đến năm 2020

Đề án đã nêu khái quát những thời cơ và thách thức đối với thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, đặt nó trong những tác động (cả mặt thuận và mặt không thuận) của kinh tế thị trường, của toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế, của sự bùng nổ thông tin và sự phát triển nhảy vọt của khoa học - công nghệ, sự tranh giành, lôi kéo của các thế lực thù địch… Trên cơ sở đó, đã dự báo tình hình thanh niên đến năm 2020 trên những mặt cơ bản (xu thế vận động của thanh niên trong các lĩnh vực, địa bàn, nhu cầu về học vấn; về việc làm, thu nhập; về thể chất, sức khoẻ và những vấn đề về lý tưởng, đạo đức, lối sống của thanh niên). Từ đó đi đến khẳng định:

Tương lai của thanh niên gắn liền với vận mệnh và tương lai của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng. "Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là việc rất quan trọng và rất cần thiết", đây chính là trách nhiệm, là tình cảm của Đảng, của thế hệ đi trước đối với thanh niên, đồng thời cũng chính là bảo đảm cho sự trường tồn, vững mạnh của Đảng, của dân tộc.

2.4. Về quan điểm chỉ đạo

Đề án đã nêu 5 quan điểm chỉ đạo:

Quan điểm thứ nhất nhấn mạnh vai trò, vị trí của thanh niên, trong đó có bổ sung một số ý: thanh niên luôn là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực đảm bảo cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước.

Quan điểm thứ hai xác định chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thanh niên là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng; đề cao vai trò quan trọng của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, và vai trò trực tiếp của gia đình, nhà trường và trách nhiệm toàn xã hội.

Quan điểm thứ ba khẳng định sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng đối với công tác thanh niên, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và tầm quan trọng của công tác xây dựng Đoàn: Xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh là bộ phận quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, là xây dựng Đảng trước một bước (đây là quan điểm rất mới). Khắc phục tình trạng có cấp uỷ khoán trắng công tác thanh niên cho Đoàn; chưa nhận thức được rằng: chăm lo cho thanh niên, cho tổ chức Đoàn chính là chăm lo cho Đảng, là chuẩn bị và nâng cao chất lượng của Đảng trước một bước.

Quan điểm thứ tư xác định trách nhiệm của Nhà nước. Lâu nay vấn đề trách nhiệm quản lý nhà nước chưa được quan tâm, chú trọng, do đó điều kiện hoạt động, sáng tạo của thanh niên gặp không ít khó khăn. Nhà nước quản lý thanh niên và công tác thanh niên; thể chế hoá đường lối, chủ trương của Đảng về thanh niên và công tác thanh niên thành pháp luật, chính sách, chiến lược, chương trình hành động và cụ thể hoá trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh hằng năm của các cấp, các ngành. Phải có một tổ chức cụ thể chăm lo về mặt quản lý nhà nước về công tác thanh niên.

Quan điểm thứ năm nêu rõ trách nhiệm của bản thân thanh niên. Ý thức tự vươn lên, sự tự thân vận động, sự nỗ lực học tập, rèn luyện và phấn đấu không ngừng của thanh niên theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là yếu tố quan trọng để xây dựng thế hệ thanh niên thời kỳ mới.

2.5. Về mục tiêu

- Đề án đã nêu mục tiêu chung từ nay đến năm 2020. Một mặt, Đề án nêu rõ các mục tiêu lớn mà công tác thanh niên cần đạt được, trong đó đặt lên hàng đầu yêu cầu bồi đắp lý tưởng hoài bão: tiếp tục xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc; kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức cách mạng, ý thức chấp hành pháp luật, sống có văn hoá, vì cộng đồng, có năng lực, bản lĩnh trong hội nhập quốc tế; có sức khoẻ, tri thức, kỹ năng và tác phong lao động tập thể, trở thành những công dân tốt của đất nước. Cổ vũ thanh niên nuôi dưỡng ước mơ, hoài bão lớn, xung kích, sáng tạo, làm chủ được khoa học - công nghệ, vươn lên ngang tầm thời đại. Hình thành một lớp thanh niên ưu tú trên mọi lĩnh vực, kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, phấn đấu cho mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”, góp phần to lớn vào sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hùng cường, sánh vai với các nước tiên tiến trên thế giới.

Mặt khác, Đề án cũng xác định rõ trách nhiệm của Đảng, Nhà nước đối với thanh niên: Đảng, Nhà nước và toàn xã hội chăm lo, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi để thanh niên rèn luyện, cống hiến và trưởng thành; được học tập, có việc làm, nâng cao thu nhập, có đời sống văn hoá, tinh thần lành mạnh.

- Đề án nêu một số mục tiêu cụ thể trong những năm trước mắt, trọng tâm là từ nay đến năm 2010:

+ Tập trung giáo dục, định hướng cho thanh niên thực hiện có hiệu quả cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, tạo chuyển biến thực sự trong đạo đức, lối sống và hành động của thanh niên.

+ Tập trung nguồn lực để thực hiện thành công Chiến lược phát triển thanh niên đến năm 2010 của Chính phủ gắn với xây dựng môi trường xã hội lành mạnh để thanh niên rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành.

+ Tạo bước chuyển biến mới về chất lượng tổ chức và hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; phát triển các loại hình tổ chức tập hợp thanh niên nhằm tăng tỉ lệ thanh niên được tập hợp; thu hẹp cơ sở yếu kém, tăng tỉ lệ thanh niên vào Đoàn. Xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn, nhất là cán bộ đoàn chuyên trách có phẩm chất, trình độ, năng lực, gương mẫu, có khả năng vận động, đoàn kết, tập hợp thanh niên.

+ Đẩy mạnh công tác phát triển đảng viên từ đoàn viên; bố trí, sử dụng tối đa cán bộ trẻ có đủ tiêu chuẩn và phẩm chất và năng lực, nhằm tăng nhanh tỉ lệ cán bộ trẻ trong cơ cấu các cơ quan lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể từ Trung ương đến các cấp ở địa phương so với hiện nay. Quyết tâm đào tạo, phát huy tối đa cán bộ trẻ. Đã làm và sắp tới sẽ làm mạnh việc điều chuyển cán bộ, mạnh dạn đưa một loạt cán bộ trẻ cấp vụ ở Trung ương về đào tạo, rèn luyện ở địa phương, để trong tương lai gần, chúng ta có lực lượng lãnh đạo trẻ. Lúc này, ý thức bồi dưỡng và bố trí cán bộ trẻ phải trở thành ý thức tự giác, tự nguyện của bản thân từng đồng chí, nhất là các đồng chí cao tuổi.

2.6. Về nhiệm vụ và giải pháp nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá

- Đề án đã nêu 9 nhóm nhiệm vụ và giải pháp nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với thanh niên và công tác thanh niên. Đây là những vấn đề rất cấp thiết và quan trọng, có tính toàn diện và hệ thống, có mối quan hệ mật thiết với nhau và phải được tổ chức thực hiện đồng bộ, cùng một lúc mới tạo được những chuyển biến thực sự mạnh mẽ đối với tình hình thanh niên và công tác thanh niên. Các nhiệm vụ và giải pháp thể hiện sự kế thừa những nội dung của Nghị quyết Trung ương 4 (khoá VII) và các chủ trương của Đảng về công tác thanh niên, trong đó có nhắc lại một số vấn đề mặc dù đã có chủ trương nhưng chưa được thực hiện hoặc thực hiện chưa tốt:

Thứ nhất, tăng cường công tác giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng, lối sống văn hoá ý thức công dân để hình thành thế hệ thanh niên có những phẩm chất tốt đẹp, có khí phách và quyết tâm hành động thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá.

Thứ hai, đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, tạo cơ hội cho thanh niên được học tập, không ngừng nâng cao trình độ, có tri thức và kỹ năng ngang tầm với thanh niên các nước tiên tiến trên thế giới.

Thứ ba, nâng cao chất lượng nguồn lao động, giải quyết việc làm, tăng thu nhập và cải thiện đời sống cho thanh niên.

Thứ tư, xây dựng môi trường xã hội lành mạnh, tạo điều kiện cho thanh niên nâng cao đời sống văn hoá, tinh thần, phát triển toàn diện.

Thứ năm, coi trọng hơn nữa việc trọng dụng nhân tài trẻ, tạo bước chuyển có tính đột phá trong bố trí và sử dụng cán bộ trẻ trên tất cả các lĩnh vực.

Thứ sáu, xây dựng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh, thực sự là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đội dự bị tin cậy của Đảng.

Thứ bảy, tăng cường vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, tổ chức kinh tế - xã hội và gia đình, phối hợp giáo dục, bồi dưỡng, phát huy thanh niên.

Thứ tám, phát huy sự nỗ lực phấn đấu của mỗi thanh niên trong học tập lao động và cuộc sống, không ngừng rèn luyện đạo đức, lối sống, hoàn thiện nhân cách, trở thành công dân hữu ích, thành viên tốt trong gia đình, tích cực đóng góp cho sự phát triển của đất nước.

Thứ chín, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về thanh niên và công tác thanh niên.

Chín nhóm nhiệm vụ, giải pháp này bám sát mục tiêu đã xác định vừa chăm lo giáo dục lý tưởng, đạo đức cho thanh niên, vừa hướng vào giải quyết những nhu cầu quan trọng nhất của thanh niên là: Học tập, việc làm, thu nhập, hưởng thụ văn hoá.

Xung quanh vấn đề cơ quan quản lý nhà nước đối với thanh niên

Vấn đề này còn nhiều loại ý kiến khác nhau khi hội thảo và lấy ý kiến. Nhiều ý kiến cho rằng, trong tình hình hiện nay không nên lập thêm một bộ quản lý nhà nước về thanh niên như kiểu “Uỷ ban Thanh niên Việt Nam” đã giải thể ở những năm 90, vì như vậy sẽ làm cồng kềnh thêm bộ máy quản lý nhà nước; nên củng cố tổ chức, bộ máy của “Uỷ ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam” hiện nay cho đủ mạnh đế giúp Chính phủ làm chức năng quản lý nhà nước về thanh niên. Một số ý kiến khác cho rằng, nếu giao chức năng quản lý nhà nước về thanh niên cho “Uỷ ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam”, dù có củng cố, kiện toàn nhưng đây là cơ quan mang tính phối hợp nên khó có thể hoàn thành tốt được chức năng này; vì vậy, nên giao chức năng quản lý nhà nước về thanh niên cho Bộ Giáo dục và Đào tạo hoặc Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch. Có ý kiến cho rằng, thanh niên chỉ là một lực lượng xã hội, không phải một ngành, cũng giống như các tổ chức chính trị - xã hội khác, vì vậy, không cần thành lập một cơ quan chuyên trách quản lý nhà nước về thanh niên, mà nên giao chức năng này cho Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đảm nhiệm...

Tiếp thu, cân nhắc các loại ý kiến, và căn cứ vào tình hình thực tiễn, Trung ương xác định: công tác thanh niên là vấn đề hệ trọng của Đảng, trong đó, quản lý nhà nước về thanh niên (bao gồm tham mưu xây dựng và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện luật pháp, chính sách, chiến lược của Nhà nước liên quan đến thanh niên) là nội dung quan trọng, vì vậy, Trung ương đã nhất trí cho thực hiện mô hình quản lý nhà nước về thanh niên theo hướng: Củng cố, kiện toàn Uỷ ban Quốc gia về thanh niên Việt Nam đủ mạnh và giao cho Uỷ ban một số nhiệm vụ, quyền hạn để tham mưu cho Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về công tác thanh niên. Ở các bộ, ngành Trung ương và uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố có bộ phận chuyên trách theo dõi công tác thanh niên để làm chức năng quản lý nhà nước về thanh niên tại các lĩnh vực, địa bàn và theo sự phân công, phân cấp của Chính phủ. Thành lập Hội đồng công tác thanh niên ở tỉnh, thành phố làm nhiệm vụ tham mưu cho chủ tịch uỷ ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh niên ở địa phương. Giao cho Chính phủ cụ thể hoá và tổ chức thực hiện mô hình tổ chức này.

(còn tiếp)