Đông Á nổi trội
Trong tuần qua, Times Higher Education công bố bảng xếp hạng đại học
(ĐH) châu Á lần đầu tiên. Bảng xếp hạng mới dựa trên 13 tiêu chí được
dùng cho bảng xếp hạng 400 ĐH hàng đầu thế giới, cũng của tạp chí này.
Các tiêu chí phân thành 5 lĩnh vực: giảng dạy, nghiên cứu, đóng góp cho
ngành công nghiệp qua các phát minh, tầm ảnh hưởng quốc tế. Theo đó, ĐH
Tokyo (Nhật) chiếm ngôi đầu bảng và cùng 21 ĐH khác đưa Nhật Bản trở
thành quốc gia có nhiều trường nhất lọt vào bảng xếp hạng. ĐH Tokyo cũng
được xếp dẫn đầu châu Á trong bảng xếp hạng 400 ĐH hàng đầu thế giới
năm 2012-2013 (đứng thứ 27) của Times Higher Education. Đứng sau ĐH
Tokyo trong bảng xếp hạng châu Á lần lượt là ĐH Quốc gia Singapore, ĐH
Hồng Kông, ĐH Bắc Kinh, ĐH Khoa học và Công nghệ Poyang (Hàn Quốc), ĐH
Thanh Hoa (Trung Quốc)…
Kết quả xếp hạng còn cho thấy các ĐH ở Đông Á nổi trội hơn so với
những khu vực khác của châu Á. Cụ thể, sau Nhật về số lượng ĐH lọt vào
bảng xếp hạng lần lượt là Đài Loan (17 trường), Trung Quốc đại lục (15
trường) và Hàn Quốc (14 trường). Bảng xếp hạng 100 ĐH học hàng đầu châu Á
được đăng tại: http://www.timeshighereducation.co.uk/world-university-rankings/2012-13/regional-ranking/region/asia
Việt Nam ở đâu ?
Ở khu vực Đông Nam Á, Singapore có 2 trường được xếp ở vị trí cao
(thứ 2 và 11), Thái Lan có 3 trường (chiếm các vị trí 55, 61 và 82) và
Malaysia cũng có một trường lọt vào bảng xếp hạng (đứng ở vị trí 87).
Trong khi đó, Việt Nam không có trường nào được đề cập trong bảng xếp
hạng trên.
Việt Nam cũng không có một ĐH nào lọt vào 100 vị trí dẫn đầu trong
bảng xếp hạng 300 ĐH hàng đầu châu Á năm 2012 do Công ty giáo dục QS
(Anh) công bố. ĐH Quốc gia Hà Nội lọt vào bảng xếp hạng này, nhưng lại
đứng trong nhóm vị trí 201-250. Trong khi đó, ĐH Khoa học và công nghệ
Hồng Kông đứng đầu bảng, kế đến là ĐH Quốc gia Singapore (NUS) và ĐH
Hồng Kông, ĐH Tokyo được xếp ở vị trí thứ 8. Bảng xếp hạng ĐH châu Á do
QS công bố lần đầu tiên vào năm 2009 với 9 tiêu chí, trong đó có danh
tiếng của trường, tỷ lệ sinh viên/giảng viên, tỷ lệ sinh viên, giảng
viên quốc tế…
Lãnh đạo của các ĐH chiếm vị trí cao trong các bảng xếp hạng đều nhấn
mạnh vai trò hỗ trợ của chính phủ. Ông Tan Chorh Chuan, Chủ tịch NUS,
chia sẻ với kênh tin tức CNA: “NUS tiếp tục tiến triển là nhờ sự hỗ trợ
của chính phủ Singapore và sự tập trung đào tạo, tuyển dụng cán bộ giảng
dạy, nhà nghiên cứu và sinh viên giỏi”. Còn ông John Spinks, một cố vấn
cho lãnh đạo ĐH Hồng Kông, nhận định các trường ở thành phố này đạt
hạng cao một phần nhờ vào sự hỗ trợ tài chính của chính phủ. Trong khi
đó, Phil Baty, biên tập viên của Times Higher Education, cho rằng muốn
đạt vị trí cao trong các bảng xếp hạng, các trường cần có quỹ tài trợ
dồi dào để trả mức lương cạnh tranh cho các giáo sư quốc tế tài năng
nhằm giữ chân họ và xây dựng cơ sở vật chất đáp ứng nghiên cứu, giảng
dạy mang đẳng cấp thế giới.
|
Mục tiêu còn xa
Nhiều chuyên gia cho rằng kết quả trên không bất ngờ bởi ở VN tuyên bố và thực tế vẫn còn cách xa nhau rất nhiều.
Trên blog cá nhân của mình, GS Nguyễn Văn Tuấn (Úc) cho
biết năm 2011 Thái Lan công bố khoảng 5.500 bài báo khoa học. Cùng năm,
Malaysia công bố khoảng 7.300 bài. Hai nước này có tỷ lệ tăng trưởng
khoảng 13-15%/năm. Với tỷ lệ tăng trưởng như hoạch định, đến năm 2021 số
công bố quốc tế của ta chỉ mới bằng Thái Lan năm 2011 và 2023 cũng chỉ
bằng Malaysia năm 2011. Nếu không có mục tiêu cao hơn, chúng ta sẽ mãi
mãi thấp kém hơn Thái Lan và Malaysia. GS Phạm Duy Hiển, nguyên Viện phó
Viện Năng lượng nguyên tử quốc gia, từng nhận xét: “Tổng số công bố
quốc tế của Việt Nam hiện nay chưa bằng một trường ĐH của Thái Lan như
Chulalongkorn hay Mahidol”.
Theo GS Phạm Phụ, nguyên giảng viên Trường ĐH Bách khoa
TP.HCM, năng lực của giáo dục ĐH tại Việt Nam hiện nay rất kém, không
chỉ không có tên trong tốp 100, mà có thể tốp 200, 300 cũng không. Vì
vậy, với tình hình này, tốt hơn là không cần chạy theo việc trở thành
một trường ĐH đẳng cấp quốc tế được xếp hạng mà nên phát triển một cấu
trúc ĐH có đẳng cấp quốc tế. Cứ giải quyết những vấn đề cần làm trước
như phân tầng ĐH, tài chính ĐH…, lúc đó hãy nghĩ đến một vị trí trong
bảng xếp hạng này.
PGS-TS Phan Thanh Bình, Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, cho
biết: “Có thể nói hiện nay việc xếp hạng ĐH Quốc gia TP.HCM thấy còn rất
xa và chưa quan tâm. Thật sự ở Việt Nam chưa có trường ĐH nào xứng đáng
lọt vào các bảng xếp hạng. Vì vậy, ĐH Quốc gia TP.HCM chú trọng đến
việc đầu tư chất lượng, với 3 công việc chính: bản chất, quản trị và
nghiên cứu khoa học. Xây dựng một cái nền để đi, như bắt đầu từ chuẩn
AUN - QA (do mạng lưới các trường ĐH Đông Nam Á) là sự lựa chọn của
chúng tôi”.
Đăng Nguyên
|
Theo Thanhnien