GẮN XÂY DỰNG ĐẢNG VỚI XÂY DỰNG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ

Trong bài phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII vào ngày 7/10/2021, đồng chí Tổng Bí thư đã chỉ rõ: “Điểm mới của lần này là Trung ương đã mở rộng phạm vi, không chỉ trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà còn bao gồm cả trong xây dựng hệ thống chính trị đúng theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng”⁽¹⁾. Như vậy, kế thừa tinh thần của Đại hội XIII với phương châm: “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh”⁽²⁾, Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII đã tiếp tục gắn công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng với xây dựng hệ thống chính trị. Đây là một yêu cầu khách quan bởi lẽ Đảng Cộng sản Việt Nam tuy giữ vai trò lãnh đạo hệ thống chính trị và toàn xã hội nhưng Đảng không đứng ngoài hệ thống chính trị, không phải là nhân tố độc lập hoàn toàn với hệ thống chính trị.

Sở dĩ tại Đại hội XIII và đặc biệt là ở Hội nghị Trung ương 4, Đảng ta gắn xây dựng Đảng với xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là do: “Bước vào giai đoạn phát triển mới, đất nước ta tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, bốn nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra vẫn đang hiện hữu, có mặt còn gay gắt hơn; tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” còn diễn biến phức tạp. Vì vậy, đòi hỏi phải đặc biệt coi trọng và đưa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng lên tầm cao mới, gắn liềnvới xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa sống còn đối với sự tồn vong của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta”⁽³⁾. Do đó, gắn xây dựng, chỉnh đốn Đảng với xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là điều kiện, là cơ sở để nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, vai trò quản lý của Nhà nước và có sự liên quan trực tiếp đến sự tồn vong của Đảng, của chế độ xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta đang xây dựng.

Ngoài ra, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh sẽ góp phần nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước và giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, của các tổ chức chính trị - xã hội do Đảng lãnh đạo. Qua đó, thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng.

Thực tiễn cho thấy, xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh có mối quan hệ biện chứng, tác động qua lại lẫn nhau; trong đó, xây dựng, chỉnh đốn Đảng có vai trò hạt nhân, quan trọng vì Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Đến lượt mình, khi Nhà nước vững mạnh, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội được củng cố sẽ phát huy vai trò tham gia, giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng, chỉnh đốn Đảng; tạo nên sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bên cạnh đó, chỉ khi nào Nhà nước mạnh, liêm chính, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội phát huy mạnh mẽ vai trò, chức năng, nhiệm vụ của mình thì mới đưa được những đường lối, chủ trương của Đảng vào cuộc sống.

Đánh giá vai trò, tác động của việc xây dựng hệ thống chính trị gắn với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng ở Việt Nam, Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII đã nhấn mạnh, trong thời gian qua đã “huy động được sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”⁽⁴⁾. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc xây dựng hệ thống chính trị gắn với xây dựng, chỉnh đốn Đảng vẫn còn những hạn chế nhất định như “Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên chưa hiệu quả; chưa phát huy đầy đủ sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch”⁽⁵⁾. Đây là những nhận định rất khách quan, trên tinh thần “nhìn thẳng sự thật, nói đúng sự thật” luôn được Đảng ta quán triệt nghiêm túc. Những hạn chế đó đã đặt ra yêu cầu cần phải tiếp tục gắn xây dựng hệ thống chính trị với xây dựng, chỉnh đốn Đảng ở nước ta trong giai đoạn hiện nay.

ĐỀ CAO CÔNG TÁC GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG

Tại Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, Đảng ta đã đề mục tiêu quan trọng, đó là: “Đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, sức chiến đấu của Đảng; hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước; đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng, hiệu quả của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội”.

Để thực hiện được mục tiêu đó, cần tập trung thực hiện những giải pháp chủ yếu như sau:

Một là, đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức.

 Để công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đạt hiệu quả cao, cần đổi mới nội dung, phương pháp, hình thức dạy và học lý luận chính trị. Gắn lý luận với thực tiễn; đẩy mạnh tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận; tăng cường kiểm tra và quản lý chặt chẽ chất lượng dạy và học các môn khoa học lý luận chính trị; cung cấp thông tin, cập nhật kiến thức mới phù hợp từng đối tượng, từng cấp, từng ngành, từng địa phương; tiến hành đồng thời việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Xác định đây là nhiệm vụ thường xuyên của mỗi cấp ủy, tổ chức đảng, của hệ thống chính trị và mỗi cán bộ, đảng viên.

Cùng với đó, cần phải chú trọng đến việc đề cao trách nhiệm nêu gương, ý thức tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu các cấp, như Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII đã chỉ rõ: “Nghiên cứu, bổ sung hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của đảng viên, đạo đức công vụ, chuẩn mực, giá trị con người Việt Nam phù hợp với truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên, đội ngũ công chức, viên chức rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức sâu sắc hơn trách nhiệm của mình trước Đảng và nhân dân”⁽⁶⁾.

Hai là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu gắn với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Tiếp tục vận dụng những tư tưởng, chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác cán bộ, Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh, công tác cán bộ là “then chốt của then chốt”, có ý nghĩa quyết định mọi thành công của cách mạng nước ta cả trước mắt và lâu dài. Tại Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, Đảng ta nhấn mạnh thêm: “Công tác cán bộ gắn với việc thực hiện chủ trương của Đảng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, giữ vững vị thế cầm quyền và bảo đảm vai trò lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, hiệu lực hiệu quả hoạt động của Nhà nước, đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội”⁽⁷⁾. Đây là sự kế thừa và phát triển trong quan điểm của Đảng về công tác cán bộ, góp phần thực hiện tốt mục tiêu xây dựng Đảng gắn với xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Để có được đội ngũ cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên” ngang tầm nhiệm vụ, trước hết cần tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành có lý tưởng cách mạng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, có năng lực, trình độ, tính chuyên nghiệp cao, dù ở bất cứ vị trí công tác nào cũng phải “đúng vai”, “thuộc bài” để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Đây là một trong những nội dung quan trọng nhất của công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ở nước ta hiện nay.

Nâng cao chất lượng công tác đánh giá cán bộ cả về phẩm chất đạo đức, lối sống, tác phong và lối làm việc; bản lĩnh chính trị, lập trường tư tưởng; năng lực công tác, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; tinh thần trách nhiệm, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần, thái độ phục vụ nhân dân, làm cơ sở để phân loại cán bộ, tìm và sử dụng, đề bạt, bổ nhiệm cán bộ một cách hợp lý, đúng người, đúng việc, phát huy được năng lực của cán bộ. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc tự phê bình và phê bình, thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương theo Quy định Số 08-QĐi/TW, ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII.

Ba là, kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý nghiêm những cán bộ vi phạm để làm trong sạch bộ máy Nhà nước.

Tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, hội viên đối với công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng tiêu cực. Tăng cường kiểm tra, giám sát, thanh tra, xử lý những cán bô, đảng viên có biểu hiện vi phạm như chủ động phát hiện sớm, xử lý nghiêm minh các vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực… Đẩy mạnh xác minh, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, xử lý các vụ việc liên quan đến tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm...

Để góp phần làm trong sạch bộ máy Nhà nước, Đảng ta cũng nhấn mạnh đến việc cần phải xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ pháp luật, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán phải có “bản lĩnh vững vàng, liêm chính, trung thực, có dũng khí đấu tranh, có kiến thức, kỹ năng chuyên môn sâu, nắm vững đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước”.

Bốn là, phát huy vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội trong việc thực hiện chức năng giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Để phát huy vai trò, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, của các tổ chức chính trị - xã hội trong việc góp ý xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, trước hết cần tạo điều kiện thuận lợi để phát huy vai trò, sự tham gia, giám sát của nhân dân trong xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tiếp tục hoàn thiện, cụ thể hóa, thực hiện tốt cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” và phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Tổ chức có hiệu quả, thực chất việc nhân dân tham gia giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị; phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức trong thực thi công vụ. Lấy kết quả công việc, sự hài lòng và tín nhiệm của nhân dân làm tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng tổ chức bộ máy và chất lượng cán bộ, đảng viên./.

Đào Thu Huyền
Trường Đại học Công đoàn

__

(1) (3) (4) (5) (6) (7) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Khóa XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H,2021, tr.134, 93, 88, 89-90, 95, 96.

(2) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đai hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, t.1, tr.14