Xin điểm qua vài dấu hiệu để mỗi cá nhân, tập thể tự nhìn nhận và đánh giá mức độ bệnh của những ai đó, cốt tìm ra phương thuốc hữu hiệu để chữa dứt điểm, tránh thành dịch bùng phát. 

BỆNH TỐT ĐỘT XUẤT 

Mà tốt thật! Tự dưng sếp đang khó tính, nguyên tắc đến cứng nhắc là thế, vốn chẳng quan tâm đến những người ở bên, bỗng dưng trước khi bỏ phiếu bổ nhiệm lại chức Trưởng phòng vài tuần, bỗng dưng quan tâm cấp dưới một cách đột ngột. Từ chuyện: Con ốm hả? Khổ thân cháu quá, em cứ nghỉ nhé, khi nào cháu đỡ thì đi làm không sao (quay ngược lại 180 độ với thái độ gắt gỏng trước kia: Ốm thì ốm, chỉ nghỉ một tiếng đi khám thôi đấy, thời giờ vàng ngọc mà cô cứ thế tôi trình tổ chức cho cô nghỉ. Con cô ốm chứ có phải cô đâu?); tới chuyện: Anh thấy chú dạo này gầy rộc, nhà thì xa, thôi chịu khó 4 rưỡi tan sở về cho sớm sủa nhé, cứ cầy cuốc tới đêm thế không khéo mà lại thành xác ve, việc cố làm được chừng nào thì làm, còn thì đưa tôi giúp”(trong khi chỉ cách có vài ngày trước thì gắt lên yêu cầu nhân viên ở lại làm đến khuya cho xong việc, trong khi sếp đi nhậu cả tối). Và thế là, tự dưng đang kỹ tính, dò xét từng ly từng tý, chuyển sang mát mẻ như trời thu; đang vốn như “mắm tôm” bỗng thành chè thập cẩm. Nhân viên thấy trưởng phòng thay đổi, thấy cũng dễ chịu, phấn khởi, tự dưng lại được đi muộn về sớm, để ý từ chuyện con ốm tới vợ chưa xin được việc làm, được bê trễ tý trong việc này, việc khác… Thế là thay vì bức bối bực dọc như trước, chuyển sang thì thầm với nhau “Sếp cứ tốt thế này, anh em được nhờ. 1 lá phiếu chứ mười lá phiếu mình cũng bỏ cho sếp”. Mà bỏ thật, bỏ đến cả trăm phần trăm. Ý kiến góp ý ngày hội nghị cũng thưa thớt hơn, không khí họp cũng giảm bề căng thẳng.

BỆNH SO BÓ ĐŨA NHƯNG KHÔNG CHỌN CỘT CỜ

Ấy là bệnh tính toán nhân sự trong thi đua. Chuyện là năm nay đến kỳ có thể lên lương trước hạn của sếp phó, đến kỳ chuẩn bị thi chuyên viên chính của anh Trưởng phòng, nên cứ thế tự động đến thời điểm bỏ phiếu, sếp phó với anh trưởng phòng được 2 suất Chiến sĩ thi đua với tỷ lệ nhất trí cao tuyệt đối. Vấn đề ở chỗ, anh em không ai tức tối cả,  mà tự nguyện, hỉ hả bỏ phiếu, rồi thậm chí để hợp lý hóa, còn buông những lời khen trong công tác của 2 “cột cờ”, để ghi vào biên bản cho khớp. Lý do đơn giản, năm sau, “hai bác” đạt ý nguyện rồi, thì nhường cho chúng em. Vậy là cả làng cùng vui, bó đũa nào chẳng chằn chặn như nhau, cớ sao cứ phải tìm cờ, đến sứt đầu mẻ trán vì tờ phiếu với vài dấu nhân kia chứ?

BỆNH DÌM HÀNG, HẠ BỆ

Chẳng thể kể hết các mánh thường xảy ra trước mỗi kỳ xét thưởng, lên lương hay thi đua, quy hoạch. Nào là đơn tố cáo nặc danh anh A có vấn đề này, chị B có lỗi nọ, đạo đức, lối sống không nghiêm túc. Rồi tin đồn rỉ tai việc toàn đại sự cả liên quan tới các nhân vật có thể có phiếu cao trong đợt này. Một đồn mười, mười đồn trăm, đơn từ bay tới tấp. Và thế là đến lúc bỏ phiếu, không ít người phân tâm, nhất là khi lá đơn kia, tin đồn nọ chưa được kết luận rõ ràng. Người có lỗi đã đành, người ngay nhiều khi thành thất bại thảm hại vào kỳ bỏ phiếu bởi những tờ giấy tích vào cột không đồng ý kia. 

BỆNH NHƯỜNG SẾP

Ai đó vẫn nghĩ, suy cho cùng, nhường sếp là tốt cho sếp, nhưng tốt cho mình, sếp được vui vẻ phấn khởi, được khen thưởng, lại úy lạo cho mình chút quan tâm. Ối kẻ xu nịnh còn chạy ra nói nhỏ: Anh thật xứng đáng, em là em tích đồng ý anh đầu tiên, chẳng cần suy nghĩ. Sếp được khen, được tăng lương, được thưởng đột xuất… sếp chẳng thể từ chối nổi, vì nhân viên nhiệt tình … nhường nhịn đến cùng. Đến cả suất đi nghỉ mát, đi nước ngoài, anh em cũng sẵn sàng nhường nốt. Nhiều khi việc “đánh giá cao” sếp xuất phát từ nhóm nhỏ, nhưng cứ nhìn nhau, so đo, rồi ánh mắt sếp cứ như nhận ra là mình định không bỏ phiếu, vậy là thôi, hòa cùng một nhịp cho xong, không lại bị trù dập, để ý. Và thế là cứ đến hẹn lại lên, năm nào sếp cũng là cột cờ cao nhất.

BỆNH BÈ PHÁI

Làm gì cũng phải “có hội có thuyền”, chỉ một cái rỉ tai, một loạt phiếu tích đồng ý có thể xuất hiện, và cũng cả loạt ấy có thể gạch thẳng vào cột bên cạnh không chút lăn tăn. Bè phái, lợi ích, cục bộ, địa phương có cả. Trước kỳ bỏ phiếu đôi khi lại xuất hiện những “mối thân tình” bên bàn nước, anh em “đồng hương đồng khói” kết nối, cùng hướng về một mục tiêu “hạ bệ” ai đó, hay “tôn vinh” người nọ, người kia. 

BỆNH NÓI MỘT ĐẰNG, LÀM MỘT NẺO

Bất nhất giữa lời nói và hành động, đóng góp ở hội nghị thì khen 8 phần, chê chỉ 2. Thống nhất đề nghị khen thưởng, bình bầu, ấy thế mà đến lúc quyết bằng lá phiếu, tỷ lệ tụt thảm hại. Hóa ra, “miệng nói mà tay không làm”. Không ít người dở khóc dở cười khi đang phấn khởi, bởi đồng nghiệp đánh giá tốt ở hội nghị, nhưng rồi phiếu lại chẳng vượt nổi 50%. Nhiều khi ức mà cũng chịu, đâm ra thành nghi ngờ người này, kẻ khác chẳng công tâm với mình. Nghi kị, cảnh giác với nhau trong tập thể cũng vì thế mà phát sinh. Mất đoàn kết, lục đục cũng từ đây mà hình thành, phát tác….

Kể ra vài căn bệnh, mới chỉ là những phác thảo ban đầu, còn “muôn hình vạn trạng”, hay những dị bản thì không thể liệt kê hết được. Có điều, những căn bệnh này suy cho cùng thường xuất hiện ở những “cơ thể” yếu, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng không cao; tính tiền phong gương mẫu của người đứng đầu, không tốt; mỗi cán bộ, đảng viên chưa thực sự phát huy vai trò, trách nhiệm của mình. 

Sếp có nhỡ phát bệnh “tốt lên đột xuất” mà nhân viên nghiêm túc, công tâm, thẳng thắn góp ý, không lợi dụng việc này để vì cá nhân mình (được đi sớm, về muộn, được nới lỏng trong thực hiện nhiệm vụ), công tâm trong đánh giá, thẳng thắn trong phê bình thì hẳn bệnh đã lành và sếp sẽ tốt lên thật chẳng phải vì cái mùa bỏ phiếu kia. Bệnh “so bó đũa chẳng chọn cột cờ”cũng chẳng còn cơ hội tái phát nếu tập thể tuân thủ nguyên tắc thi đua khen thưởng, tôn vinh người làm tốt, cách làm hay, mỗi người cùng công tâm đánh giá, dựa trên việc hoàn thành công việc được giao, trách nhiệm và nỗ lực. Chẳng phải vì thời điểm đặc biệt lên lương trước hạn hay cái chức danh chuyên viên, âu cứ làm tốt là được thành cột cờ nêu gương cho tập thể. “Dìm hàng hạ bệ”  hay “bè phái”, “nói một đằng làm một nẻo” sao có chỗ trú chân nếu như người đứng đầu nghiêm túc làm gương, tổ chức Đảng phát huy sức chiến đấu, đảng viên dũng cảm đấu tranh với thói hư tật xấu. Chỉ khi người cán bộ, đảng viên tự đầu hàng với chính bản thân mình, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” để biến mình thành nô lệ cho những thói xấu thì những căn bệnh kia mới phát tác, hoành hành. Thẳng thắn chiếu theo tiêu chuẩn, quy chế, chẳng mắc bệnh “a dua”, “nhìn theo”, hay mềm lòng nịnh cấp trên thì sao có dịch bệnh “nhường sếp”  đến cả kỳ nghỉ mát?

Cơ thể có sức đề kháng tốt, bệnh dịch mới bớt hoành hành. Mà sức đề kháng ấy không phải từ trên trời rơi xuống, mà do tự thân vận động, tự tích lũy mà thành. Mỗi cá nhân đảng viên tự tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu, phát huy vai trò đầu tàu gương mẫu, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; mỗi tổ chức Đảng nâng cao sức chiến đấu, đấu tranh với thói hư tật xấu; cấp ủy – lãnh đạo phối hợp chặt chẽ trong đánh giá, nhận định cán bộ, đảng viên… thì cũng  đủ để tạo nên một sức đề kháng tốt, chống lại những thứ gọi là bệnh mỗi độ đến kỳ bỏ phiếu! 

Song Minh