- Kính thưa các quý vị đại biểu

- Thưa toàn thể các đồng chí.

Ban Tuyên giáo Trung ương nhất trí với Báo cáo Tổng kết công tác xuất bản 6 tháng đầu năm 2009 và triển khai kế hoạch 6 tháng cuối năm 2009 của Bộ Thông tin và Truyền thông. Dưới đây, thay mặt cơ quan Ban Tuyên giáo Trung ương, tôi nhấn mạnh một số định hướng trọng tâm để các đơn vị trong toàn Ngành thực hiện có hiệu quả trong năm 2009.

1. Đặc điểm tình hình kinh tế-xã hội trong nước và thế giới

Tình hình trong nước: 6 tháng đầu năm 2009, tình hình chính trị, kinh tế - xã hội nói chung có những biến động lớn, đặc biệt lưu ý là cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí chưa có hiệu quả; suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa được ngăn chặn, đẩy lùi. Các thế lực thù địch với các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”, “dân tộc”, “tôn giáo” chống phá Đảng, Nhà nước và nhân dân ta ngày càng tinh vi, quyết liệt và không từ một thủ đoạn nào như bôi nhọ Lãnh tụ, kích động bạo loạn, đẩy mạnh diễn biến hoà bình, thúc đẩy quá trình “tự diễn biến” trong cán bộ, đảng viên, tăng cường các hoạt động của bọn phản động... Những khó khăn trên đây đã tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm của cán bộ, nhân dân ta, đồng thời đặt ra cho công tác tư tưởng văn hoá nhiều nhiệm vụ phức tạp cần phải xử lý nhanh và dứt điểm.

Tuy có bị ảnh hưởng nhưng về đại thể, nền kinh tế của nước ta vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng, chính trị và xã hội ổn định, đời sống được nâng cao một bước. Công tác tư tưởng, lý luận tiếp tục được đổi mới.

Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã tạo được những chuyển biến bước đầu về nhận thức, đã xuất hiện một số gương sáng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân làm theo tấm gương đạo đức của Bác.

Lòng tin của đa số cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự nghiệp đổi mới và triển vọng phát triển đất nước vẫn đảm bảo, tư tưởng tích cực vẫn là xu hướng chủ đạo trong đời sống xã hội.

Tình hình quốc tế và khu vực diễn biến nhanh chóng và phức tạp. Khủng hoảng tài chính lan rộng ra toàn thế giới và có ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển kinh tế của nước ta. Chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, khủng bố quốc tế tiếp tục diễn biến phức tạp. Khu vực Đông Nam Á xảy ra bất ổn chính trị - xã hội ở một số nước; tranh chấp khu vực tại Biển Đông ngày càng gay gắt hơn. Thiên tai, đại dịch cúm A H1N1, khủng hoảng năng lượng, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu trở thành những vấn đề nghiêm trọng trên quy mô toàn cầu.

2. Đánh giá tình hình hoạt động xuất bản 6 tháng đầu năm 2009

Trong bối cảnh có những thuận lợi nhưng cũng nhiều khó khăn đó, hoạt động xuất bản thời gian qua đã có những dấu hiệu tích cực. Ban Tuyên giáo Trung ương đánh giá cao nỗ lực của toàn Ngành để đưa công tác xuất bản tiếp tục có những bước phát triển mới. Song, bên cạnh những thành tích, ưu điểm nêu trên, hoạt động xuất bản cũng đang tồn tại nhiều hạn chế, yếu kém:

Một là, chất lượng xuất bản phẩm của chúng ta chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Xu hướng thương mại hóa chạy theo lợi nhuận thuần tuý chưa được ngăn chặn. Sách viết về công cuộc đổi mới, viết về cuộc đấu tranh giữa những yếu tố mới, tiến bộ với những gì lạc hậu, kìm hãm sự phát triển xã hội...,còn kém sâu sắc, thiếu sinh động và tính chiến đấu không cao.

Một số xuất bản phẩm có nội dung xấu về chính trị-tư tưởng đã tác động tiêu cực đến đời sống xã hội, biểu hiện ở một số khuynh hướng như Vụ Báo chí- Xuất bản đã nêu ở phần trên.

Hai là, trình độ xuất bản của chúng ta chưa đạt tới tính chuyên nghiệp xét từ qui mô, năng lực, tiềm lực đến qui trình, trình độ, lao động... So sánh với sự phát triển của xuất bản khu vực và thế giới, đó là một thách thức cực kỳ gay gắt trong thời kỳ hội nhập: qui mô, năng lực, tiềm lực còn nhỏ bé; qui trình còn nhiều dấu hiệu của tính nghiệp dư, thủ công, bán chuyên nghiệp; chất lượng lao động hạn chế; công tác đào tạo, bồi dưỡng còn bất cập, thiếu tầm nhìn và mục tiêu...

Ba là, mạng lưới phát hành sách ở nước ta còn mang nhiều nét tự phát, nhỏ lẻ, manh mún, thiếu quy hoạch, chưa đáp ứng yêu cầu của nền xuất bản hiện đại. Sách đắt so với thu nhập của số đông nhân dân. Mức bình quân bản sách trên dân số còn thấp, mới đạt khoảng hơn 3 bản sách/người/năm. Hệ thống nhà sách nhân dân tại huyện thị chậm khôi phục. Hiện tượng thiếu sách ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc còn phổ biến.

Bốn là, công tác chỉ đạo, quản lý, công tác hội còn hạn chế. Nhận thức của các cơ quan chỉ đạo, quản lý, chủ quản chưa theo kịp thực tiễn của hoạt động xuất bản, công tác dự báo yếu. Một số cơ quan chủ quản nhận thức chưa đầy đủ, đúng mức về vai trò, chức năng của xuất bản, chưa làm tốt nhiệm vụ chỉ đạo về công tác tổ chức, về định hướng nội dung, về uốn nắn những sai phạm của nhà xuất bản, thiếu quan tâm đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất - kỹ thuật, trang thiết bị cho nhà xuất bản và công ty phát hành. Hệ thống văn bản pháp luật thể chế hoá tinh thần của Chỉ thị 42 và văn kiện khác của Đảng chậm được ban hành và thiếu đồng bộ. Các chế độ, chính sách chưa thể hiện sự ưu đãi và khuyến khích đối với một lĩnh vực mang nhiều tính đặc thù như xuất bản.

Vai trò của hiệp hội xuất bản chưa rõ nét trong đời sống xuất bản, chưa thực sự gắn với nhiệm vụ chính trị và chuyên môn của ngành và chưa giải đáp thoả đáng những đòi hỏi chính đáng của hội viên.

Năm là vai trò của lãnh đạo một số nhà xuất bản chưa làm tròn trách nhiệm trước Đảng và nhân dân như việc để lọt một số xuất bản phẩm có nội dung sai trái về quan điểm chính trị, yếu kém về tư tưởng giáo dục, non kém về nhận thức xã hội, gây nên bức xúc trong dư luận xã hội. Mặc dù những sai phạm trên đây có phần trách nhiệm từ các đối tác liên kết, nhưng trách nhiệm cơ bản vẫn thuộc về Giám đốc, Tổng biên tập các nhà xuất bản. Những sai phạm đó đã dẫn đến việc có đồng chí Giám đốc- Tổng biên tập phải nhận kỷ luật và cũng có đồng chí đang phải chờ để xem xét. Đây là nỗi buồn chung của toàn ngành và cũng là bài học để chúng ta chiêm nghiệm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình.

3. Dự báo tình hình những tháng cuối năm 2009

Về thuận lợi: Hội nhập kinh tế quốc tế và toàn cầu hoá ngày càng mở rộng. Hoà bình, hợp tác và phát triển giữa các quốc gia, khu vực và trên thế giới là xu hướng tất yếu. Cách mạng khoa học công nghệ và kinh tế tri thức ngày càng phát triển và tiếp tục tác động mạnh mẽ đến cơ cấu xã hội toàn cầu, trong đó có xuất bản.

Những thành tựu quan trọng trong ổn định kinh tế, tăng cường ngoại giao, ổn định chính trị, kinh tế có dấu hiệu phục hồi, lạm phát được kìm chế, duy trì được mức tăng trưởng, củng cố lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước... là những yếu tố quan trọng tạo nên thuận lợi cho hoạt động xuất bản phát triển.

Về khó khăn, thách thức: Tình hình thế giới và khu vực còn tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường: khủng hoảng tài chính lan rộng; cạnh tranh gay gắt giữa các nước về nguồn năng lượng, nguyên liệu, thu hút vốn đầu tư, thị trường tiêu thụ; đời sống tư tưởng ngày càng phức tạp; những điểm nóng về an ninh, chính trị ở Đông Nam Á, Đông Bắc Á, trong đó vấn đề biển Đông diễn biến khó lường...

Kinh tế nước ta trong 6 tháng đầu năm 2009 mặc dù có dấu hiệu khả quan, nhưng nhìn tổng thể vẫn gặp nhiều khó khăn thách thức, tác động trực tiếp đến sản xuất và đời sống, tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm của cán bộ, nhân dân ta, đồng thời đặt ra cho công tác xuất bản nhiều nhiệm vụ khó khăn phức tạp.

4. Định hướng, nhiệm vụ hoạt động xuất bản trong thời gian tới:

Về định hướng: Trước hết, cần tiếp tục nâng cao nhận thức của cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chủ quản, của các tầng lớp nhân dân trong xã hội về vai trò, vị trí của hoạt động xuất bản. Từ nhận thức đúng và đủ đó phải chuyển biến thành hành động, góp công sức thực hiện có hiệu quả những nhiệm vụ, giải pháp nêu trong Chỉ thị 42 và Thông báo kết luận 122 của Ban Bí thư.

Đối với các bộ, ngành cần phối hợp, rà soát, điều chỉnh các cơ chế, chính sách như thuế, vốn… tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các đơn vị tham gia hoạt động xuất bản. Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp cùng Bộ Thông tin - Truyền thông tiếp tục, kiên trì kiến nghị với Ban Bí thư có những quyết định liên quan đến việc xây dựng mô hình nhà xuất bản phù hợp với chức năng nhiệm vụ; tiếp tục đề nghị Chính phủ, Quốc hội sửa đổi một số điều khoản để phù hợp với đòi hỏi của hoạt động xuất bản trong tình hình mới. Hoàn chỉnh quy hoạch tổng thể ngành xuất bản, tập trung xây dựng tiềm lực và năng lực hoạt động.

Đối với các cơ quan chủ quản, cần xác định vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, tạo các điều kiện về vốn, trụ sở làm việc, quy hoạch cán bộ, kiểm tra giám sát hoạt động… để tăng tiềm lực cho các nhà xuất bản và các công ty phát hành.

Đối với các cơ quan tham gia hoạt động xuất bản: Cần bồi dưỡng, nâng cao ý thức, trách nhiệm, bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, nhân viên. Đặc biệt là trình độ, nhận thức, trách nhiệm của giám đốc, tổng biên tập, biên tập viên trong các nhà xuất bản.

Những nhiệm vụ cụ thể:

1. Tập trung cao độ sức mạnh của toàn ngành phục vụ có kết quả việc quán triệt, triển khai Nghị quyết Hội nghị TW 10 ( khoá X) và các chủ trương của Quốc hội, Chính phủ; thực hiện thắng lợi các mục tiêu được Nghị quyết Đại hội X đề ra.

2. Đẩy mạnh tuyên truyền cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, đưa cuộc vận động đi vào chiều sâu, toàn diện - hiệu quả - thiết thực - lan toả vào cuộc sống. Các nhà xuất bản cần bám sát thực tiễn phát triển và biên tập được nhiều sách truyền bá sâu rộng những nhân tố mới, những điển hình tiên tiến, người tốt việc tốt.

3. Đẩy mạnh tuyên truyền, triển khai sâu rộng các hoạt động kỷ niệm lớn trong năm như kỷ niệm 40 năm thực hiện Di chúc của Bác, Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội thông qua các công trình xuất bản có giá trị lịch sử và văn hoá.

4. Tăng cường công tác chỉ đạo, quản lý xuất bản, văn hóa, văn nghệ theo tinh thần Nghị quyết TW 5 (khoá X); Nghị quyết 23- NQ/TW của Bộ Chính trị. Coi trọng công tác xã hội hóa hoạt động xuất bản nhưng phải kiên quyết giữ vững định hướng chính trị, giữ vững lập trường quan điểm, đảm bảo tính nhân văn trong từng xuất bản phẩm; kiên quyết không để đối tác lợi dụng việc xã hội hoá để làm sai lệch mục tiêu cao cả của hoạt động xuất bản; đề cao trách nhiệm của cơ quan chủ quản, trách nhiệm của lãnh đạo các nhà xuất bản; tăng cường bồi dưỡng chính trị, nghiệp vụ, giáo dục chính trị, đạo đức trước hết là cho đội ngũ lãnh đạo, biên tập viên.

5. Nắm bắt nhanh nhạy, chủ động đấu tranh chống mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa. Phấn đấu có nhiều xuất bản phẩm mới, có giá trị, kiên quyết đấu tranh khắc phục một số khuynh hướng tiêu cực trong hoạt động xuất bản như: khuynh hướng lật những vấn đề lịch sử trái với nhận định, đánh giá của Đảng, Nhà nước; khuynh hướng tuyên truyền chủ nghĩa cá nhân cực đoan, tư tưởng đồi truỵ; khuynh hướng thương mại hoá cho ra những ấn phẩm thứ cấp; chống những biểu hiện “nhân danh đổi mới tư duy” thoát ly sự lãnh đạo của Đảng…

6. Lãnh đạo các nhà xuất bản, các công ty phát hành sách và công ty in nhanh chóng rà soát việc thực hiện kế hoạch năm 2009; tập trung nguồn lực và trí tuệ của toàn cơ quan để thực hiện các chỉ tiêu, kế hoạch đã đặt ra từ đầu năm, phấn đấu hoàn thành kế hoạch năm 2009.

7. Hoàn thành và sớm đưa vào triển khai đề án về công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ xuất bản, đề xuất các chế độ, chính sách đối với cán bộ ngành xuất bản theo hướng thu hút người có năng lực, tâm huyết và tạo nguồn kế cận.

8. Các cơ quan nhà nước nhanh chóng có giải pháp khôi phục các nhà sách cấp huyện, xây dựng các chương trình giảm giá sách; đưa sách về các vùng sâu, vùng xa; xây dựng các tủ sách đáp ứng nhu cầu các cơ quan, trường học...

9. Các công ty in nhanh chóng xây dựng quy hoạch tổng thể toàn ngành; quan tâm đầu tư công nghệ gắn với đào tạo đội ngũ công nhân lành nghề; phối hợp với các cơ quan chức năng ngăn chặn nạn sách lậu đang làm nhức nhối xã hội.

Thưa các đồng chí

Xuất bản là thành tố quan trọng của nền tảng tinh thần xã hội, là vũ khí tư tưởng sắc bén. Xuất bản đã và đang đóng vai trò quan trọng xây dựng nguồn nhân lực con người trước yêu cầu và đòi hỏi mới của đất nước trong thời kỳ mở cửa, hội nhập kinh tế thế giới. Xin chúc các đơn vị trong toàn ngành xuất bản bám sát những định hướng công tác xuất bản của Đảng trong tình hình mới, bám sát thực tiễn đất nước, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao trong năm 2009.

Chúc các đồng chí sức khỏe và hạnh phúc ./.