Quận Ninh Kiều với đặc điểm là đô thị trung tâm của thành phố Cần Thơ về kinh tế, văn hóa, xã hội; là cửa ngõ giao lưu quan trọng về giao thông đường bộ, đường sông, đường hàng không và có nhiều lợi thế nhất định trong phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ, xây dựng đô thị… Ninh Kiều có các công trình hồ Xáng Thổi, kiến trúc cổ như Bến Ninh Kiều, chợ cổ Cần Thơ…; môi trường sinh thái với sông nước đã tạo nên vẻ đẹp hiền hòa của người Ninh Kiều nhân ái và thanh lịch.
Thời gian qua, diện mạo đô thị Ninh Kiều có nhiều thay đổi nhanh chóng. Những dấu tích của đô thị cũ ngày xưa đã được đầu tư, nâng cấp và chỉnh trang; đồng thời xuất hiện nhiều công trình, dự án mới đưa vào khai thác, sử dụng, góp phần hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Trật tự, kỷ cương đô thị, an toàn giao thông, vệ sinh môi trường được duy trì ở một số địa bàn trọng điểm. Những nút giao thông quan trọng và vỉa hè đã được sắp xếp gọn gàng hơn, các cửa ngõ ra vào Ninh Kiều thông thoáng hơn, nhiều tuyến đường, khu đô thị... trên địa bàn đã “khoác lên chiếc áo mới” khang trang, đẹp hơn. Đó là kết quả phấn đấu của Đảng bộ và nhân dân Ninh Kiều sau hơn 25 năm đổi mới, xây dựng và phát triển, song những thay đổi tích cực và rõ nét nhất chỉ diễn ra trong gần 10 năm qua (nhất là từ khi thành lập quận). Chất lượng cuộc sống của người dân được nâng cao hơn và Đảng bộ, nhân dân quận cùng chung ý chí, đoàn kết, năng động, sáng tạo xây dựng Ninh Kiều trở thành một đô thị ngày càng văn minh, giàu đẹp.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố Cần Thơ lần thứ XII, Nghị quyết số 45-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 17/02/2005 về “xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận Ninh Kiều lần thứ X, Đảng bộ và nhân dân Ninh Kiều đã đạt được nhiều thành tựu có ý nghĩa trên các lĩnh vực, thể hiện được vai trò là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh quốc phòng, đối ngoại, là đầu tầu trong phát triển kinh tế, xây dựng đô thị của thành phố.
Để tuyên truyền rộng rãi trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về hành vi ứng xử nơi công cộng, trên địa bàn quận Ninh Kiều đã tiến hành lắp đặt các panô cố định, thực hiện treo các băng rôn; phát hành các tờ bướm cho các phường, chạy khẩu hiệu tuyên truyền về trật tự, kỷ cương đô thị và nếp sống văn minh đô thị trên màn hình tại công viên Lưu Hữu Phước và vòng xoay Bến xe mới mỗi ngày từ 120 đến 150 phút.
Từ đầu năm 2012 đến nay, quận Ninh Kiều thực hiện lồng ghép tuyên truyền về các hoạt động xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị bằng nhiều hình thức sinh động, phong phú như: phát 70 bài, 160 tin phát thanh với tổng cộng thời lượng 350 phút phát thanh trong các chuyên mục trên hệ thống loa truyền thanh tại các phường và các chợ trên địa bàn; cộng tác với Đài Phát thanh - Truyền hình thành phố Cần Thơ thực hiện 2 phóng sự truyền hình và đưa 30 tin; phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) thực hiện 2 phóng sự về công tác bảo đảm an toàn giao thông trên địa bàn và chợ hoa Bến Ninh Kiều, 1 phóng sự phản ánh tình hình đưa đón học sinh của phụ huynh trước cổng trường (tập trung vào xe ô tô 4 bánh).
Tập trung tuyên truyền, cổ động thực hiện 7 nhóm hành vi ứng xử nơi công cộng với nhiều hình thúc đa dạng (truyền thông đại chúng, chuyên mục truyền hình, tiểu phẩm, băng rôn, áp phích, tờ bướm, phướn, xe cổ động, sinh hoạt chuyên đề, tọa đàm, lễ ra quân…). Có nhiều đơn vị xây dựng mô hình mới sát với thực tế, cụ thể là phường An Cư, phường An Hội… thực hiện nội dung tuyên truyền: “Cộng đồng trách nhiệm giữ gìn phường sạch rác”, “Con đường sáng, xanh, sạch, đẹp”, “Đơn vị không khói thuốc lá”, “Phụ nữ thực hiện 3 sạch”…; các phường phát hành tờ rơi tuyên truyền về luật giao thông, các quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn giao thông; an ninh trật tự và an toàn xã hội, kêu gọi giữ gìn vệ sinh, quản lý cây xanh, rác thải và bảo vệ môi trường…
Bên cạnh đó, quận Ninh Kiều được thành phố Cần Thơ chọn thí điểm tiến hành đánh số, gắn biển số và cấp giấy chứng nhận số nhà tại các tuyến đường trên địa bàn. Thực hiện thí điểm kẽ vạch phân cấp cho phép sử dụng vỉa hè trên các tuyến đường Hùng Vương, Nguyễn Trãi, 3 tháng 2, Hòa Bình, 30 tháng 4, Cách Mạng Tháng Tám, Đinh Tiên Hoàng với tổng diện tích 1.028m2; lắp đặt mới 07 trụ treo băng rôn nhằm đảm bảo trật tự vỉa hè, lòng đường. Tổ chức nạo vét bùn ở hồ Xáng Thổi và các kênh rạch nhỏ; lắp đặt các thùng rác bằng nhựa trên các tuyến đường chính; bó gọn dây điện, dây cáp trên tuyến đường Nguyễn Trãi (500 m); lát gạch vỉa hè, dặm vá đường, lắp đặt biển báo giao thông, ra quân tháo dỡ quảng cáo sai phép, vệ sinh đường phố... Qua đó, tạo được sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của xã hội, góp phần chỉnh trang diện mạo mới cho đô thị, đảm bảo trật tự lòng đường, vỉa hè, vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị; quản lý nhà đất, thông tin liên lạc, hành chính, an ninh trật tự, phòng cháy chữa cháy và quản lý dân cư theo đúng quy định của pháp luật.
Có thể nói, thực hiện chỉnh trang, tạo vẻ mỹ quan đô thị có sự chuyển biến tích cực và từng bước đi vào nền nếp. Cấp ủy đảng, chính quyền các cấp quận Ninh Kiều đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp với các ngành chức năng, báo chí, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội thành phố đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng đến từng cụm dân cư, tổ dân phố, đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về trật tự, kỷ cương đô thị; phối hợp, kết hợp các phương tiện, lực lượng, tổ chức nhiều hoạt động sinh động, phong phú và được thực hiện thường xuyên, nên nhận thức của người dân được nâng lên; đồng thời từng bước hạn chế một số thói quen về hành vi vi phạm trật tự, kỷ cương đô thị, nếp sống văn minh đô thị.
Tuy nhiên, Ninh Kiều vẫn phải đối mặt với các vấn đề trật tự, kỷ cương đô thị, do lĩnh vực quản lý đô thị là vấn đề mới mẻ, vừa làm vừa rút kinh nghiệm cho phù hợp. Thực trạng hiện nay quận Ninh Kiều tập trung giải quyết các vấn đề như: tình trạng phóng uế, vứt rác bừa bãi nơi công cộng. Tình trạng lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để mua bán, vi phạm trật tự mua bán tại các chợ, mua bán hàng rong trước cổng trường. Tình trạng xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm không gian, vi phạm hành lang an toàn lưới điện, hành lang an toàn giao thông; sử dụng đất sai mục đích, xây dựng nhà siêu mỏng; quy hoạch “treo” và phát triển không đồng bộ vẫn còn xảy ra; quảng cáo rao vặt in, dán tùy tiện mất mỹ quan...
Để nâng cao hiệu quả thực hiện “chỉnh trang đô thị” nhằm góp phần xây dựng, phát triển quận Ninh Kiều thành đô thị trung tâm của thành phố Cần Thơ, Ninh Kiều cần thực hiện tốt một số giải pháp trong thời gian tới như sau:
Đối với cấp ủy đảng, chính quyền
Thứ nhất, tiếp tục tuyên truyền, vận động sâu rộng về trật tự, kỷ cương đô thị nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức của các cấp, các ngành, địa phương, đơn vị và của mỗi người dân trong việc thực hiện trật tự an toàn giao thông, vệ sinh môi trường và tạo nét mỹ quan đô thị. Sử dụng nhiều hình thức, biện pháp thường xuyên tuyên truyền về ý nghĩa, tầm quan trọng, về luật pháp và các quy định về trật tự đô thị, trật tự giao thông, vệ sinh môi trường; lồng ghép vào các cuộc vận động, phong trào khác của địa phương, đơn vị, nhất là cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đến từng người, từng nhà để mỗi người dân, mỗi tổ chức, đơn vị... tự giác, tích cực thực hiện.
Thứ hai, tiếp tục tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý của cấp ủy đảng, chính quyền, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị về thực hiện nếp sống văn minh đô thị. Tăng cường triển khai kế hoạch, chương trình hành động của cấp mình; đưa nội dung thực hiện trật tự, kỷ cương đô thị thành một trong những nhiệm vụ thi đua trọng tâm của các địa phương, đơn vị. Yêu cầu đảng viên đi đầu, gương mẫu trong thực hiện và có biện pháp xử lý thích hợp đối với các trường hợp vi phạm.
Thứ ba, hoàn thiện hệ thống pháp luật, những quy định về thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh minh đô thị. Tiếp tục triển khai thực hiện luật, các nghị định, các quy định về bảo đảm trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị, vệ sinh môi trường… và thực tế Ninh Kiều nghiên cứu đề ra các nội dung cụ thể của tiêu chí văn hóa đặc trưng của người Cần Thơ là “Trí tuệ, năng động, nhân ái, hào hiệp, thanh lịch” theo tinh thần Nghị quyết 45-NQ/TW, ngày 17 tháng 02 năm 2005 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Thứ tư, tăng cường kiểm tra, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm; hình thành lực lượng thanh tra đô thị, phát hiện, xử lý, chế tài các vi phạm; ban hành quy ước… cấp cơ sở thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh đô thị.
Thứ năm, tập trung hoàn thiện cơ sở hạ tầng đô thị một cách đồng bộ, bảo đảm sự phát triển hài hòa giữa quy hoạch phát triển kết cấu hạ tầng và chiến lược phát triển đô thị, tạo điều kiện cho người dân thực hiện tốt nếp sống văn minh đô thị.
Đối với cán bộ, đảng viên và nhân dân
Một là, cán bộ, đảng viên và nhân dân Ninh Kiều cần phát huy tinh thần cần cù, sáng tạo, không ngừng tìm tòi học hỏi tích lũy kinh nghiệm, nâng cao năng lực công tác, sản xuất, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu kinh tế - xã hội của quận đến năm 2015 và năm 2020.
Hai là, cán bộ, đảng viên và nhân dân quận phải có ý thức thực hiện nếp sống văn minh đô thị, xây dựng lối sống hài hòa, gần gũi, phát huy nét đẹp văn hóa vốn có của người Ninh Kiều; nâng cao ý thức bảo vệ môi trường; tích cực tham gia các phong trào hoạt động xã hội, hướng đến môi trường sống thân thiện và mang đậm ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
Ba là, mỗi người dân chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và địa phương; thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tại địa phương theo quy định; tích cực phòng chống các tệ nạn xã hội; đoàn kết nhất trí, năng động, sáng tạo, khắc phục khó khăn, quyết tâm xây dựng và phát triển Ninh Kiều ngày càng văn minh, hiện đại.
Thanh Hoàng