Việc ra đời 8 câu lạc bộ (CLB) cồng chiêng đầu tiên của các dân tộc M'nông, Êđê, và Mạ thuộc tỉnh Đăk Nông vừa qua là một trong những sự kiện văn hoá rất có ý nghĩa, bởi mô hình này không chỉ là nơi để phát huy những giá trị của văn hoá cồng chiêng trong hoạt động biểu diễn, mà đó còn như một thiết chế để nâng cao ý thức của đồng bào Tây Nguyên trong việc giữ gìn và bảo tồn những giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể.
Đề án "Bảo tồn lễ hội, hoa văn, cồng chiêng và nhạc cụ dân tộc" được triển khai cách đây 3 năm ở tỉnh Đắk Nông đã thu được nhiều kết quả đáng khích lệ. Ngoài việc khôi phục được hàng chục lễ hội dân gian truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số, trang bị cồng chiêng cho các bon, buôn, dạy đánh cồng chiêng cho hàng nghìn thanh niên dân tộc…, ngành Văn hóa và chính quyền cơ sở đã vận động bà con khôi phục và thành lập thêm được nhiều đội cồng chiêng truyền thống ở các bon, buôn.
Hiện có gần 100/128 bon, buôn trong tỉnh có đội cồng chiêng. Tuy nhiên, phần lớn các đội chiêng đều hoạt động không thường xuyên và trình độ diễn tấu của đại đa số nghệ nhân còn rất hạn chế. Điều khiến những người có tâm huyết lo ngại là nhiều đội cồng chiêng còn diễn tấu sai nhịp hoặc không đủ "nốt" theo các bài chiêng truyền thống.
Từ thực tế trên, nếu không định hướng kịp thời thì sẽ dẫn đến tình trạng lệch lạc những giá trị truyền thống của cồng chiêng, nhất là chiêng M'nông. Ngành Văn hóa Đắk Nông đã trăn trở rất nhiều, cuối cùng cũng tìm ra được phương pháp tối ưu khi thành lập CLB cồng chiêng trên cơ sở các đội cồng chiêng sẵn có với mục đích hướng công tác bảo tồn chuyển biến về chất.
Với chủ trương đó, vừa qua, 8 đội cồng chiêng xuất sắc, có tên tuổi từ nhiều năm nay của tỉnh Đăk Nông (Bao gồm Đội chiêng bon Pi Nao (huyện Đăk R'lấp), Bu Boong (Tuy Đức), Bu Prâng (Đăk Song), Yun Jú (Đăk Mil), PhiMur (Đăk Glong), Nâm Nung (Krông Nô) và đội chiêng buôn Nui (Chư Jút)) đã cùng có mặt tại thị xã Gia Nghĩa để tiếp thu phương pháp hoạt động CLB cồng chiêng, trao đổi kinh nghiệm và truyền dạy cho nhau những bài chiêng cổ.
Trong thời gian một tuần, các đội chiêng M'nông đã cùng nhau trao đổi, học hỏi được 10 bài chiêng và 3 bài Goong đang có nguy cơ thất truyền. Việc nâng cao chất lượng cho các đội cồng chiêng cũng chính là mục đích của việc thành lập CLB cồng chiêng của ngành Văn hóa Đăk Nông. Từ đây, 8 đội chiêng của các bon, buôn chính thức chuyển hướng hoạt động sang hình thức CLB.
Từ kết quả đạt được, Đăk Nông phấn đấu trong những năm tới sẽ quyết tâm các thành lập được ở mỗi xã, thị trấn một CLB cồng chiêng./.
AT (Theo Báo CAND)