1. Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương (Đảng bộ Khối) gồm các tổ chức đảng trong các cơ quan tham mưu chiến lược, quản lý ở tầm vĩ mô của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan báo chí, xuất bản, các viện nghiên cứu khoa học lớn của đất nước. Đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối phần lớn làm công tác nghiên cứu, tham mưu, quản lý ở cấp chiến lược, được đào tạo cơ bản, có trình độ cao về chuyên môn, lý luận chính trị, có lập trường tư tưởng vững vàng, có nhiều kinh nghiệm hoạt động thực tiễn trên nhiều lĩnh vực; nhiều đồng chí giữ cương vị lãnh đạo, quản lý từ cấp cục, vụ, viện đến các chức vụ cao nhất của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Vì vậy, vai trò, trách nhiệm, sự nêu gương của cá nhân mỗi đảng viên của Đảng bộ Khối, nhất là đảng viên giữ cương vị lãnh đạo trong nghiên cứu, đề xuất và thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, có tác động trực tiếp và ảnh hưởng sâu rộng đến cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân. Hoạt động của các tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng bộ trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng cơ quan trong sạch, vững mạnh toàn diện có vai trò quyết định đến hiệu lực, hiệu quả của hệ thống chính trị và sự phát triển của đất nước.

Dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính  trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương đã không ngừng nỗ lực phát huy vai trò hạt nhân chính trị, phấn đấu hoàn thành các nhiệm vụ được giao; không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất  lượng của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong các cơ quan Trung ương.

Đảng ủy Khối xác định công tác xây dựng Đảng có vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng và Nhà nước, nhất là cán bộ cấp chiến lược. Công tác xây dựng Đảng được tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm như: công tác chính trị tư tưởng, công tác tổ chức, công tác kiểm tra, giám sát….

Theo đó, công tác giáo dục chính trị tư tưởng được Đảng bộ Khối chú trọng đổi mới phương thức, nội dung công tác quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng theo hướng tăng cường vai trò, tính chủ động của các tổ chức đảng và vai trò của đồng chí bí thư cấp ủy trong việc học tập, quán triệt, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghị quyết. Trong nhiệm kỳ, Ban Chấp hành Đảng bộ Khối luôn quan tâm việc đổi mới trong xây dựng, ban hành nghị quyết và các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo; tăng cường trách nhiệm và sự lãnh đạo của cấp ủy trực thuộc, tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm theo nghị quyết Đại hội đề ra, gắn triển khai nghị quyết, chủ trương của Đảng với thực hiện nhiệm vụ chính trị của mỗi cơ quan, đơn vị để đưa chủ trương, nghị quyết nhanh chóng đi vào thực tiễn ở cơ sở.

Đảng ủy Khối và các các cấp ủy trực thuộc đặc biệt quan tâm việc triển khai thực hiện nghiêm túc, quyết liệt Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” gắn với việc thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Tập trung xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, trọng tâm là tiếp tục nâng cao chất lượng chi bộ và chất lượng sinh hoạt chi bộ. Quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 01-NQ/ĐUK ngày 19/8/2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối về “Nâng cao chất lượng chi bộ trong Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương” trong toàn Đảng bộ; qua đó xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng bộ thực sự tiên phong, gương mẫu, tiêu biểu trên mọi lĩnh vực công tác; phát huy vai trò của từng chi bộ trong lãnh đạo cán bộ, đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị; xây dựng chi bộ, đảng bộ cơ sở trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu, không còn chi bộ yếu kém.

Thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 2/2/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa X về “Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên”; nhằm thực hiện tốt Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, Đảng ủy Khối đã chỉ đạo các đảng bộ trong Khối thực hiện việc chuyển giao, tiếp nhận tổ chức đảng, đảng viên với địa phương theo hướng: tổ chức đảng ở cơ quan hành chính của bộ, ngành cần chuyển về đảng bộ bộ, ngành; tổ chức đảng ở doanh nghiệp thuộc bộ, ngành, đơn vị nào đã cổ phần hóa hoặc doanh nghiệp không có tính đặc thù gắn với bộ, ngành sẽ chuyển về địa phương. Vì vậy, hiện nay trong Đảng bộ Khối không tuyệt đối hóa vấn đề tổ chức đảng theo ngành hoặc theo lãnh thổ nhưng hoạt động theo nguyên tắc: một số mô hình cần đảm bảo tuyệt đối theo ngành, một số vừa theo ngành vừa theo lãnh thổ, song có quy chế phối hợp quản lý để khắc phục bất cập này.

Ban Thường vụ, Thường trực Đảng ủy Khối đã tập trung xử lý những vướng mắc về công tác tổ chức, cán bộ; củng cố, kiện toàn các ban, đơn vị tham mưu, giúp việc của Đảng ủy Khối; nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, hiệu quả công tác của đội ngũ cán bộ, đảng viên cơ quan Đảng ủy Khối; đồng thời thực hiện tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ.

Đảng ủy Khối đã xây dựng kế hoạch, chương trình và chỉ đạo các đảng ủy trực thuộc xây dựng, thực hiện nghiêm chương trình kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ và chương trình kiểm tra, giám sát hằng năm. Các cấp ủy đã thực hiện nghiêm nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, tập trung vào kiểm tra, giám sát việc thực hiện sinh hoạt cấp ủy, chi bộ; việc thực hiện nhiệm vụ của đảng viên; việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; nêu gương của cán bộ, đảng viên nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu.

Nhìn chung, công tác kiểm tra, giám sát của nhiều cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ Khối đã được quan tâm; phương pháp kiểm tra, giám sát cơ bản thực hiện đúng quy trình, quy định; sau kiểm tra, giám sát đã kịp thời thông báo kết luận, đánh giá đúng ưu điểm, chỉ rõ những vi phạm, khuyết điểm và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm của các tổ chức đảng và đảng viên.

2. Bên cạnh những thành tựu đạt được, công tác xây dựng Đảng trong Đảng bộ Khối còn một số hạn chế, bất cập. Đó là:

Trong sinh hoạt chi bộ, công tác tư tưởng chưa được quan tâm đúng mức, sinh hoạt cho bộ chậm đổi mới về nội dung, phương pháp tiến hành; chưa dành thời gian thỏa đáng đề giải quyết vấn đề tư tưởng đối với cán bộ, đảng viên; chưa cập nhật các chỉ thị, nghị quyết của đảng ủy cấp trên một cách kịp thời và thảo luận sâu. Sinh hoạt chuyên đề ở một số chi bộ còn lúng túng trong việc xác định nội dung và phân công nhiệm vụ cho đảng viên chuẩn bị nội dung nên chất lượng nội dung và không khí sinh hoạt chưa đáp ứng được yêu cầu.

Các nội dung kiểm điểm đảng viên trong chi bộ như việc thực hiện Nghị quyết 04, Chỉ thị 05, các Quy định 101, 55, 58 chưa được thường xuyên, chủ yếu tập trung trong các kỳ sinh hoạt 6 tháng, cuối năm nên việc phân loại đảng viên hằng năm chưa được thực hiện thống nhất do mỗi cơ quan, đơn vị áp dụng các cơ chế khác nhau. Việc nêu gương của đảng viên, nhất là đảng viên giữ chức vụ, người đứng đầu chưa kịp thời.

Việc lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình hành động của cấp ủy, người đứng đầu trong thực hiện các nghị quyết của Đảng còn hình thức, chưa bám sát thực tiễn, chưa gắn với nhiệm vụ chuyên môn và trách nhiệm cá nhân.

Việc thực hiện chế độ phụ cấp cho cán bộ chuyên trách công tác Đảng trong Đảng bộ còn một số bất cập, thiếu đồng bộ, chưa tạo được động lực để cán bộ làm công tác đảng chuyên trách ở các đảng bộ trực thuộc yên tâm công tác; cán bộ chuyên trách công tác đảng ở các đảng bộ trực thuộc không được hưởng 30% chế độ phụ cấp trách nhiệm nên đã nảy sinh tư tưởng, tâm lý không ổn định; mỗi đơn vị vận dụng khác nhau, đồng thời chưa được tính vào lương để đóng bảo hiểm xã hội. Do đó việc tìm được người có tâm huyết, nhiệt tình, kinh nghiệm về làm công tác Đảng còn khó khăn; cán bộ kiêm nhiệm công tác Đảng nhiệm vụ chuyên môn nặng nề nên thời gian dành cho công tác Đảng hạn chế; cán bộ chuyên trách công tác đảng còn băn khoăn, chưa yên tâm với nhiệm vụ được giao. Việc bố trí cán bộ chuyên trách công tác đảng ở các cơ quan Trung ương đang xảy ra tình trạng tùy thuộc vào sự quan tâm của lãnh đạo từng cơ quan, đơn vị. Do chưa có quy định tiêu chuẩn, cơ chế chính sách khuyến khích cán bộ làm công tác đảng nên việc tuyển chọn, bố trí cán bộ chuyên trách công tác đảng còn bất cập.

Trong công tác tác kiểm tra giám sát: hiện nay đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát tại một số đảng ủy còn yếu về chuyên môn, kinh nghiệm công tác nên việc thực hiện kế hoạch kiểm tra, giám sát hằng năm phần lớn chưa đạt yêu cầu; chương trình, kế hoạch, chất lượng kiểm tra còn thấp. Đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra giám sát ở các đảng ủy trực thuộc phần lớn là kiêm nhiệm nên thời gian dành cho công tác Đảng còn hạn chế. Phần lớn các khiếu nại, tố cáo tại các đảng ủy trực thuộc chưa được giải quyết kịp thời, triệt để, có những vụ việc kéo dài, khiếu kiện vượt cấp.

3. Để phát huy những kết quả đã đạt được trong thời gian qua, đồng thời khắc phục những hạn chế, bất cập, các cấp ủy trong Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng, trong đó tập trung nghiên cứu thực hiện các giải pháp sau:

Một là, căn cứ vào Quy định số 172-QĐ/TW ngày 7/3/2013 của Bộ Chính trị, Quy định số 215-QĐ/TW ngày 5/12/2013 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương, các cấp ủy đảng trong toàn Đảng bộ cần tập trung sắp xếp lại tổ chức bộ máy, cán bộ làm công tác Đảng. Phối hợp với ban cán sự đảng, đảng đoàn, lãnh đạo cơ quan, đơn vị nghiên cứu và triển khai thực hiện các chế độ chính sách, kinh phí hoạt động hợp lý cho cấp ủy đảng, đội ngũ cán bộ làm công tác Đảng cho phù hợp với đặc thù của từng đảng bộ trong Khối (tập trung vào những đảng bộ đông đảng viên), trước mắt trong khi chờ cấp có thẩm quyền ban hành chế độ, chính sách, hệ số phụ cấp trách nhiệm đối với các đồng chí tham gia cấp ủy, các đảng ủy cấp trên cơ sở tùy theo quy mô và điều kiện từng cơ quan, đơn vị, sự thống nhất cao trong đảng ủy và ban cán sự đảng, đảng đoàn, lãnh đạo cơ quan, đơn vị có thể xếp tạm thời hệ số với các đồng chí tham gia cấp ủy cho phù hợp.

Đối với các đảng ủy có số lượng đảng viên ít nhưng có vai trò, vị trí quan trọng ở Trung ương cần nghiên cứu lại chức năng, nhiệm vụ để được giao quyền cấp trên cơ sở.

Hai là, các đảng ủy trực thuộc phối hợp chặt chẽ với ban cán sự đảng, đảng đoàn, lãnh đạo cơ quan, đơn vị tỏng lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng; ký kết triển khai thực hiện nghiêm túc quy chế phối hợp giữa đảng ủy với ban cán sự đảng, đảng đoàn, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, trong đó làm rõ nội dung phối hợp trong công tác xây dựng Đảng, trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, công tác cán bộ và trách nhiệm mỗi bên đối với các nội dung trên. Hằng năm tiến hành kiểm điểm việc thực hiện quy chế này trong hội nghị đảng ủy và ban cán sự đảng, đảng đoàn, lãnh đạo cơ quan, đơn vị. Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ theo Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư; Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương, Nghị quyết số 01-NQ/ĐUK ngày 19/8/2016 của Đảng ủy Khối.

Ba là, xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả chương trình kiểm tra, giám sát của các cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp ngay từ đầu nhiệm kỳ và hằng năm. Đưa công tác kiểm tra, giám sát thành nền nếp, trong đó chú trọng kiểm tra dấu hiệu vi phạm của đảng viên, tăng cường giám sát tổ chức đảng và đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị, giải quyết kịp thời đơn, thư khiếu nại, tố cáo của cán bộ, đảng viên theo quy định. Bám sát nhiệm vụ chính trị trọng tâm của cơ quan, đơn vị để lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát.

Tiếp tục kiện toàn, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát; tập trung tập huấn, bồi dưỡng những nội dung, kiến thức cán bộ kiểm tra đang thiếu, nhất là về nghiệp vụ công tác, quy trình, phương pháp tiến hành và kỹ năng xử lý tình huống. Ngoài việc mở các lớp bồi dưỡng hằng năm như hiện nay, Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương cần tổ chức các đoàn kiểm tra mẫu để các đảng ủy trực thuộc học tập. Một số đoàn kiểm tra mẫu có thể mời cán bộ làm công tác kiểm tra của các đảng ủy trực thuộc tham gia với tư cách quan sát viên.

Bốn là, quán triệt, triển khai các nghị quyết của Trung ương và của Đảng ủy Khối: Nghiêm túc tổ chức học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng trong cán bộ, đảng viên, quần chúng; chủ động nắm tình hình, diễn biến tư tưởng và dư luận xã hội; kịp thời cung cấp và định hướng thông tin để tạo sự thống nhất trong cấp ủy, đơn vị; tập trung xử lý các vấn đề phát sinh ngay từ chi bộ. Đổi mới phương pháp tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên theo hướng đánh giá sâu tình hình tư tưởng và sát với từng đối tượng để có phương pháp, cách thức giáo dục, rèn luyện và quản lý phù hợp.

Tập trung nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cấp ủy các cấp và đảng viên giữ cương vị lãnh đạo, quản lý đối với công tác dân vận trong tình hình mới. Tập trung nâng cao chất lượng công tác dân vận trong các cơ quan nhà nước. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về công tác dân vận, chú trọng đẩy mạnh cải cách hành chính, trước hết là cải cách thủ tục hành chính; thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, trọng tâm là công tác tổ chức cán bộ, quản lý tài chính, tài sản và việc thực hiện chế độ, chính sách đối với người lao động trong các cơ quan, đơn vị.

Để chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2020-2025 tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương luôn xác định tiếp tục tăng cường công tác xây dựng Đảng, đặt trọng tâm  vào công tác tư tưởng, công tác  tổ chức cán bộ  và công tác kiểm tra, giám sát nhằm chuẩn bị đội ngũ cán bộ cấp ủy đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong nhiệm kỳ tới./.

TS. Trương Xuân Cừ
Phó Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương