Huyện Cẩm Mỹ được thành lập tháng 1/2004, gồm 13 đơn vị hành chính cấp xã, trên cơ sở sáp nhập 06 xã của huyện Xuân Lộc và 07 xã của thị xã Long Khánh.

Với diện tích tự nhiên: 46.855 ha, dân số (năm 2010) khoảng 158 ngàn người phân bổ đồng đều trên địa bàn huyện. Trong những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng kinh tế của huyện ngày càng cao, GDP bình quân hàng năm đạt 11,83%. So với năm 2005, GDP năm 2010 tăng gấp hơn 1,5 lần. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng tăng nhanh tỷ trọng công nghiệp, thương mại - dịch vụ: giảm dần tỉ trọng ngành nông nghiệp. Hiện nay, trên đia bàn huyện đang hình thành các khu công nghiệp lớn thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước, đây chính là “thế mạnh, tiềm năng” là điểm nhấn tạo đà cho kinh tế Cẩm Mỹ phát triển nhanh trong thời gian tới.

Cùng với sự phát triển về kinh tế, hệ thống chính trị của huyện cũng thường xuyên được coi trọng, củng cố, tăng cường và phát triển. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, công tác dân vận, hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể được các cấp uỷ Đảng quan tâm đúng mức. Các tầng lớp nhân dân luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước. Dân chủ trong xã hội được mở rộng, nhân dân ngày càng tham gia vào đời sống chính trị của địa phương, đất nước. Sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc trên địa bàn được phát huy có hiệu quả.

Các hoạt động khoa giáo trong những năm qua có nhiều chuyển biến tích cực, cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Cấp uỷ, chính quyền và nhân dân ngày càng nhận thức đầy đủ hơn về vị trí vai trò quan trọng của sự nghiệp giáo dục - đào tạo, giữ gìn bản săc văn hóa, bảo vệ môi trường, hướng tới phát tiển bền vững.

Những thành quả đạt được có nhiều nguyên nhân tổng hợp, từ những chủ trương đúng đắn của Đảng bộ đến sự lãnh đạo, chỉ đạo sát xao của các cấp  ủy, trong đó đặc biệt quan tâm, chú trọng tới việc nâng cao trình độ lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên, để từ đó tạo nên sự đồng thuận về tư tưởng chính trị trong toàn đảng bộ.

Tuy nhiên, do địa bàn rộng, trình độ dân trí chưa đồng đều, nhất là những tư tưởng bảo thủ, lạc hậu, ngại thay đổi, là căn bệnh lâu năm vẫn còn “bám rễ” trong các cộng đồng dân cư và ngay trong cán bộ, đảng viên của huyện, làm ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức lý luân chính trị trong cán bộ, đảng viên. Nguyên nhân trên cũng là sự cản trở đến việc nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị trên địa bàn.

Để có những chủ trương, chính sách đúng đắn, phù hợp với thực tiễn của địa phương, thời gian qua, Huyện ủy đã tăng cường đổi mới các nội dung công tác tuyên giáo, đặc biệt là tăng cường công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ đảng viên, coi đây là yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng các bộ. Trước hết, xác định rõ thực trạng đội ngũ cán bộ, đảng viên và thực trạng công tác công tác giáo dục lý luận chính trị của huyện trong những năm gần đây, từ đó đánh giá đúng nguyên nhân và rút ra những kinh nghiệm trong quá trình lãnh đạo của Đảng bộ.

Một trong những đặc điểm nổi bật, làm cho công tác giáo dục lý luận được thuận lợi, là đội ngũ cán bộ, đảng viên đã trải qua thử thách gian khổ trong đấu tranh cách mạng, có vốn sống, kinh nghiệm thực tiễn phong phú, giữ được phẩm chất tốt đẹp của người cán bộ, đảng viên. Song, cũng còn có những hạn chế nhất định về trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, đặc biệt là năng lực tư duy và trình độ lý luận chính trị. Điều này có lý do là, đa số cán bộ, đảng viên xuất thân từ nông dân, sống ở nông thôn là chủ yếu. Bên cạnh mặt tích cực là có lối sống giản dị, chân thực, đạo đức tốt, thì đây cũng là nguyên nhân mà nhiều cán bộ, đảng viên ngại thay đổi, ngại học tập, nhất là tiếp xúc với công nghệ thông tin, nên ít nhiều ảnh hưởng đến nhận thức và quá trình học tập giáo dục lý luận chính trị.

Là huyện mới thành lập, nên công tác cán bộ gặp nhiều khó khăn. Trong số lượng cán bộ được điều động, luân chuyển kể cả cán bộ tuyển dụng tại chỗ, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và trình độ lý luận chính trị còn hạn chế, tỷ lệ đảng viên có trình độ lý luận chính trị và chưa qua đào tạo còn nhiều, trên nhiều lĩnh vực chưa đáp ứng được yêu cầu công tác.

Tính đến cuối năm 2011 toàn huyện có 2.480 đảng viên, nhưng số cán bộ chưa qua đào tạo lý luận chính trị còn tới 45,56%. Số được đào tạo sơ cấp cũng chỉ mới chiếm 35,81%; trung cấp 16,49%; cao cấp 2,14%. Đây là sự bất cập lớn trong công tác đào tạo giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên ở huyện Cẩm Mỹ hiện nay.

Đội ngũ cán bộ giảng dạy lý luận chính trị thường xuyên được tăng cường, nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đề ra. Hiện nay, còn thiếu cả về số lượng và năng lực đào tạo. Đội ngũ giảng viên hầu hết là kiêm nhiệm. Cán bộ giảng dạy trực tiếp hầu hết chưa được đào tạo bài bản, ít được tham dự các lớp bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ. Nhiều cán bộ giảng dạy còn phải kiêm nhiệm thêm công tác quản lý nên hạn chế về thời gian, không có sự đầu tư thỏa đáng trong việc chuẩn bị bài giảng cũng như học tập trau dồi thêm kiến thức, nên ảnh hưởng đến chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị trên địa bàn huyện. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn nhiều bất cập.

Để khắc phục những tình trạng nêu trên, Đại hội Đảng bộ huyện Cẩm Mỹ lần thứ II (nhiệm kỳ 2010-2015) đã xác định rõ các mâu thuẫn giữa thực tế công tác giáo dục lý luận chính trị với đòi hỏi của thực tiễn; thực trạng của độ ngũ cán bộ, đảng viên, rút ra những nguyên nhân, đúc kết những kinh nghiệm để tìm ra các giải pháp tiến bộ hơn. Quan điểm chung của Đảng bộ huyện Cẩm Mỹ được thể hiện trên các nội dung sau đây:

Một là, Tập trung khắc phục những hạn chế, bất cập trong nhận thức của các cấp ủy Đảng về yêu cầu nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị của cán bộ, đảng viên. Đảng bộ Cẩm Mỹ nhận định, đây là trách nhiệm trọng tâm trong công tác xây dựng Đảng của các cấp ủy, trong đó Ban Tuyên giáo và Trung tâm bồi dưỡng chính trị của huyện làm nòng cốt.

Thực tế cho thấy, sự thiếu quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy cơ sở trên địa bàn huyện, xuất phát từ tâm lý coi nhẹ công tác chính trị tư tưởng, chỉ coi trọng phát triển kinh tế, nên việc phân công, bố trí tổ chức cho cán bộ, đảng viên tham gia dự học các lớp đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao về trình độ lý luận chính trị không được chu đáo. Điều này đã dẫn đến những khó khăn, phức tạp trong việc nâng cao trình độ lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên, thậm chí dẫn đến những tác động xấu của cơ chế thị trường và nhiều vấn đề tiêu cực khác. của các thế lực thù địch, làm ảnh hưởng đến tư tưởng, tình cảm và hành động của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Từ khi thành lập đến năm 2011, đã có những đảng viên vi phạm Điều lệ Đảng, bị Đảng bộ huyện khai trừ ra khỏi Đảng. Qua khảo sát năm 2012 vẫn còn hơn 5,59% cấp ủy Đảng thiếu sự quan tâm tới công tác giáo dục lý luận chính trị. 

Hai là, khẩn chương khắc phục tình trạng đội ngũ cán bộ giảng dạy còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị của cán bộ đảng viên. Những hạn chế của đội ngũ cán bộ giảng dạy là nguyên nhân cơ bản trực tiếp và quyết định đến chất lượng, làm cho mục tiêu của giáo dục lý luận chính trị chưa đạt được như mong muốn. Hiện nay, số cán bộ giảng dạy (cả kiêm nhiệm) của huyện Cẩm Mỹ vẫn còn 25% chưa có trình độ cao cấp về lý luận chính trị; (12,5% sơ cấp). Sự hạn chế về trình độ và năng lực này dẫn đến phương pháp giảng dạy không phù hợp, thiếu thực tiễn, thiếu sáng tạo; nội dung, hình thức đơn điệu theo một phương pháp giảng dạy cũ. Huyện ủy Cẩm Mỹ coi đây là một bất cập rất cơ bản cần được giải quyết nhanh, chủ động của đội ngũ cán bộ giảng dạy và các cơ quan tham mưu về công tác lý lậu, chính trị và tư tưởng của Đảng bộ.

Hiện nay, Đảng bộ huyện Cẩm Mỹ chủ trương tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, củng cố đội ngũ cán bộ giảng dạy cả chuyên trách và kiêm chức phải đạt các tiêu chí về chuyên môn, ổn định về công tác, bản lĩnh chính trị năng lực thức tiễn. Coi đây là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị trong tình hình hiện nay, khi thực tiễn đang hàng ngày, hàng giờ có những biến đổi mau lẹ.

Ba là, khắc phục những bất cập từ các đối tượng học tập. Trong thực tế, bên cạnh một bộ phận cán bộ, đảng viên có ý thức tự giác trong học tập lý luận chính trị thì vẫn còn có nhiều cán bộ đảng viên có thái độ thờ ơ, động cơ học tập chưa đúng đắn, còn xem nhẹ việc học tập lý luận chính trị, hoặc coi là  công việc “bắt buộc” một cách hình thức nên học để đối phó, hoặc chỉ để hoàn thiện các tiêu chí cán bộ… Qua khảo sát năm 2012 tại các cơ sở Đảng trong Đảng bộ huyện Cẩm Mỹ, có 29,85% cán bộ đảng viên cho biết: ý thức của cán bộ, đảng viên không hoặc thiếu tích cực trong việc học tập lý luận chính trị. Điều này, mâu thuẫn với yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra ngày càng cao là phải nâng cao chất lượng mọi mặt cho cán bộ đảng viên. Bên cạnh đó, cũng còn những như đời sống của cán bộ, đảng viên còn gặp nhiều khó khăn, khiến họ không thể dành hết tâm trí, an tâm cho việc tham gia học tập; nhiều chương trình lý luận không phản ánh được đúng thực tiễn, hoặc không đổi mới kịp so với thực tiễn, khiến đối tượng học tập thiếu hứng khởi, thiếu tự tin, thậm chí là chán nản.

Việc đưa trình độ lý luận chính trị vào các tiêu chí đánh giá cán bộ là cần thiết. Quan điểm này được thể hiện trong nghị quyết của Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ II “phấn đấu đến hết nhiệm kỳ vào năm 2005, 100% cán bộ chủ chốt cấp huyện và xã đạt chuẩn về trình độ chuyên môn, trình độ lý luận chính trị theo quy định” Huyện cũng chú trọng đưa nội dung trên vào công tác đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên, cơ quan, đơn vị hàng năm để làm động lực phấn đấu của các tập thể và cá nhân.

Bốn là, từng bước khắc phục khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất phục vụ công tác giáo dục lý luận chính trị, đáp ứng  yêu cầu của giáo dục hiện đại. Từ khi thành lập huyện đến nay, Cẩm Mỹ đã đầu tư xây dựng được một số cơ sở vật chất phục vụ cho việc giảng dạy lý luận chính trị như hội trường, phòng làm việc, các trang thiết bị cần thiết phục vụ cho công tác giảng dạy và học tập. Tuy nhiên, vẫn còn có những khó khăn, bất cập chưa đáp ứng được yêu cầu cần thiết, nhất là các trang thiết bị hiện đại, phòng học, nơi ăn, nghỉ cho học viên. Điều này cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn huyện.

Song song với việc đầu tư cơ sở vật chất, việc thực hiện chế độ chính sách cho đội ngũ cán bộ giảng dạy lý luận chính trị cũng được xác định là một yếu tố quan trọng, cần thiết. Huyện ủy Cẩm Mỹ coi trọng việc đổi mới cơ chế và chính sách phục vụ công tác giáo dục lý luận chính trị là khâu có tính đột phá, vừa đảm bảo cho việc kích thích tài năng phát triển, tạo điều kiện cho cá nhân có cơ hội thể hiện phẩm chất và năng lực, cống hiến và phục vụ nhiều hơn cho xã hội.

Năm là, đổi mới nhanh, hiệu quả nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục lý luận chính trị, đáp ứng yêu cầu đặt ra. Chất lượng giáo dục lý luận chính trị phụ thuộc nhiều vào hình thức và phương pháp giảng dạy của đội ngũ cán bộ giảng dạy lý luận chính trị trên lớp. Hiện nay, nội dung chương trình, hình thức và phương pháp giảng dạy chậm được đổi mới, chưa gắn kết được với thực tiễn của huyện, chủ yếu là chuyển tải lý thuyết từ các văn bản cấp trên, mang nặng tính sách vở, giáo điều, chưa phản ảnh được thực tiễn sinh động ở địa phương. Như trên đã nêu, phương pháp giảng dạy hiện nay chủ yếu là phương pháp cũ (thuyết trình, diễn giải, độc thoại - thầy giảng, trò chép một cách thụ động, máy móc), không gây được hứng thú cho người học.

Trước những đòi hỏi của thực tiễn, với sự quan tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền huyện, việc nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên trên địa bàn huyện theo hướng đổi mới cả về tổ chức bộ máy, tổ chức chương trình đào tạo, phương pháp giảng dạy, học tập đang dần được củng cố, gắn với thực tiễn một cách thiết thực và hiệu quả. Trong đó đặc biệt chú trọng tới tính phù hợp giữa những vấn đề được nêu lên trong công tác giáo dục lý luận chính trị với tình hình thực tiễn của địa phương, đất nước, xu thế, thời đai. Bên canh những nguyên lý cơ bản, các nội dung giáo dục lý luận chính trị phải xuất phát từ yêu cầu của nhiệm vụ chính trị của địa phương.

 Quan tâm đến tính thiết thực trong các hình thức mới, phương pháp mới được sử dụng để từ đó phát huy rõ hiệu quả thực tế, tạo môi trường thuận lợi cho việc chuyển tải và tiếp nhận của cán bộ, đảng viên trong quá trình học tập.

Nguyễn Văn Quang
UBND huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai