Lâu lắm rồi, vào cuối thập niên 50 của thế kỷ trước, khi còn ở bậc tiểu học, lũ trẻ hàng phố chúng tôi đã thuộc lòng bài thơ về cầu Long Biên và thường nghêu ngao đọc những câu thơ giản dị, dễ nhớ như đồng dao ấy:“Hà Nội có cầu Long Biên/Vừa dài vừa rộng bắc trên sông Hồng/Cầu xe đi lại thong dong/Người người tấp nập gánh gồng ngược xuôi…”. Ngày đó, Hà Nội mới chỉ có mỗi cầu Long Biên bắc qua sông Hồng nối từ bến Bồ Đề (thuộc huyện Gia Lâm) với khu phố cổ (quận Hoàn Kiếm).
Đây là cây cầu bằng thép do KTS lừng danh người Pháp Gustave Eiffel, tác giả của Tháp Eiffel (Paris) nổi tiếng thiết kế và được nhà thầu Daydé & Pille xây dựng với sự tham gia của 40 kỹ sư, đốc công người Pháp cùng hơn 3.000 công nhân lao động Việt Nam làm việc ròng rã cực nhọc trong suốt 4 năm trời, kể từ lúc khởi công (ngày 12/9/1898) cho đến khi khánh thành (1902). Với chiều dài 2.290 m (không kể đường dẫn), gồm 19 nhịp bằng thép cao 13,5 m (đặt trên 20 trụ cầu lớn bằng bê tông), có hình dáng một con rồng uốn lượn, cầu Long Biên khi ấy là một trong 4 cây cầu thép lớn nhất châu Á và là cây cầu đẹp, độc đáo nhất khu vực.
Sự xuất hiện cầu Long Biên vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 đã mở ra một thời kỳ mới của quá trình đô thị hóa Hà Nội lần thứ nhất, cũng như giao thương với các tỉnh phía bắc và đông bắc của đất nước. 83 năm sau, Hà Nội có thêm hai cây cầu, đó là cầu Thăng Long và cầu Chương Dương. Cầu Thăng Long được thiết kế và xây dựng bởi sự giúp đỡ, viện trợ của Liên Xô (cũ).
Cầu dài 3.250m, gồm 2 tầng, rộng 21m, mặt cầu bằng bê tông, có 25 nhịp cầu chính và 46 nhịp cầu đường dẫn. Tầng 1 dành cho phương tiện thô sơ và đường sắt. Tầng 2 dành cho xe cơ giới, có hai làn đường dành cho người đi bộ. Cầu Thăng Long khởi công xây dựng vào năm 1974, khánh thành vào ngày 9/5/1985 (kéo dài đúng 11 năm) nối sân bay Nội Bài với Thủ đô Hà Nội trên đại lộ Nam Thăng Long. Cầu Thăng Long hiện là cây cầu lớn nhất Thủ đô, từng được mệnh danh là cây cầu thế kỷ, và là biểu tượng một thời của tình hữu nghị Xô-Việt.
Cầu Thăng Long khánh thành hơn một tháng, thì ngày 30/6/1985, cầu Chương Dương cũng được thông tuyến và đưa vào sử dụng với kỳ tích chỉ sau 21 tháng thi công. Đây là cây cầu thép-bê tông đầu tiên hoàn toàn do kỹ sư và công nhân Việt Nam tự thiết kế và xây dựng, gắn liền với tên tuổi kỹ sư Bùi Danh Lưu nổi tiếng, người sau này trở thành Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải. Cầu dài 1.230 m, gồm 21 nhịp (11 nhịp thép và 10 nhịp bê tông) với 2 làn xe ô tô và 2 làn cho xe máy. Cầu Chương Dương cách vị trí cầu Long Biên về phía Đông hơn 1 km, bắc qua sông Hồng, nối với quận Long Biên và QL.1A, QL.5.
Bước vào thời kỷ đổi mới, mở cửa và hội nhập quốc tế, cùng với quá trình đô thị hóa mạnh mẽ và sau khi mở rộng địa giới hành chính, diện mạo kiến trúc đô thị Hà Nội đổi thay nhanh chóng theo hướng văn minh, hiện đại. Nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của Thủ đô, theo quy hoạch chiến lược phát triển hệ thống giao thông vận tải (đến năm 2030, tầm nhìn 2050), ngoài cầu Long Biên, Thăng Long, Chương Dương, Hà Nội sẽ xây dựng thêm 16 cây cầu nữa. Cho đến thời điểm này, 4 trong số 16 dự án cầu qua sông Hồng đã được xây dựng và đưa vào sử dụng đó là cầu Vĩnh Tuy, Thanh Trì, Vĩnh Thịnh và cầu Nhật Tân cũng đang gấp rút để sớm hoàn thành.
Theo TTXVN