Đặc điểm nổi bật của huyện vùng cao Bắc Yên là địa hình dốc, núi non hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn, đời sống sản xuất của đồng bào chủ yếu tự cung tự cấp, tỷ lệ hộ nghèo còn 26% (theo tiêu chí mới còn hơn 35%). Bắc Yên còn được biết đến qua tác phẩm văn học nổi tiếng “Vợ chồng A Phủ” của nhà văn Tô Hoài. Ở vùng đất tiềm năng lớn, truyền thống cách mạng kiên cường, nhưng Bắc Yên vẫn còn là một huyện nghèo. Tuy không thiếu đói, nhưng để làm giàu, phát triển bền vững thì đó là câu chuyện không dễ dàng.

Bí thư Huyện ủy Bắc Yên Nguyễn Minh Hòa tâm sự: Trong quá trình chuẩn bị nội dung báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ khóa 15 (nhiệm kỳ 2015-2020), Ban Thường vụ Huyện ủy đã dành nhiều tâm huyết tìm câu trả lời: Đường lối đúng, định hướng đúng, nhưng tại sao vẫn nghèo? Huyện ủy đã tập trung xây dựng chương trình hành động đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, trên cơ sở xem xét tính hiệu quả của những nghị quyết đã ban hành từ nhiệm kỳ trước. Trong nhiệm kỳ 2010 -2015, Huyện ủy Bắc Yên đề ra Nghị quyết số 29-NQ/HU về lãnh đạo phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững vùng thấp và vùng cao. Trong đó, mục tiêu phát triển kinh tế hộ đối với năm xã vùng cao theo hướng: mỗi gia đình có một ha ruộng nước, hai ha táo mèo (sơn tra), năm con trâu, bò trở lên. Với vùng thấp và vùng dọc sông Đà, mỗi hộ gia đình có một ha cây bông vải, khoanh nuôi ba ha rừng, nuôi 10 con trâu, bò trở lên. Mục tiêu đề ra rất hay, nhưng sau 5 năm kết quả không như mong muốn. Rút kinh nghiệm, chương trình hành động nhiệm kỳ mới đề ra cách làm mới, tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc, xây dựng cơ chế điều hành gắn với thực tiễn. Điểm nổi bật trong lãnh đạo, chỉ đạo thời gian qua chính là tập trung chăm lo đời sống sản xuất cho nhân dân. Nghị quyết số 08/NQ-HU ngày 28-4-2016 đã kế thừa Nghị quyết số 29 của nhiệm kỳ trước, tiếp tục lãnh đạo sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững đến năm 2020. Khai thác tiềm năng thế mạnh của huyện Bắc Yên vẫn xoay quanh chủ đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn, coi đó là bước đột phá phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

Huyện ủy Bắc Yên chỉ đạo từ nay không thực hiện hỗ trợ giống ngô cho các hộ dân. Theo lý giải, địa hình ở đây đất dốc, trồng ngô hiệu quả thấp, gây xói mòn đất, hơn nữa việc hỗ trợ giống ngô theo cách làm cũ dẫn đến bà con có tư tưởng trông chờ, ỷ lại. Kinh phí của chương trình hỗ trợ sản xuất chuyển sang giúp bà con mua ống nước nhựa DHPE làm thủy lợi, khai hoang ruộng nước, hỗ trợ kỹ thuật cải tạo vườn tạp, trồng cây ăn quả trên đất dốc,... Nhờ đó, các xã Xím Vàng, Làng Sáng khai hoang thêm 70 ha ruộng nước. Công trình thủy lợi Giồng Chống trước đầu tư hàng tỷ đồng chưa phát huy hiệu quả, nay chỉ cần đầu tư hệ thống dẫn nước, bà con có thể khai hoang thêm gần 100 ha ruộng nước. Cách thu nước ruộng trên gom xuống ruộng dưới bằng ống nhựa thành hệ thống liên hoàn đang làm cho vùng cao Bắc Yên có thêm nhiều ruộng nước. Tiền bán trâu, bò, sơn tra, bảo vệ rừng đủ để bà con vùng cao sản xuất bền vững và vươn lên làm giàu. Trong hai ngày đầu vụ rét năm nay, huyện Bắc Yên đã kịp thời chuyển hàng trăm tấn bột ngô, muối hỗ trợ đồng bào chống rét cho trâu, bò. Mới đây huyện đã cử người hướng dẫn bà con vùng cao cách đánh đống rơm theo kiểu miền xuôi, cách ủ chua cây ngô làm thức ăn dự trữ mùa đông. Bước đầu đã có khoảng 70 hộ thực hiện việc đánh đống rơm và ủ chua làm thức ăn cho trâu, bò. Cách hỗ trợ nông dân, tạo môi trường phát triển chăn nuôi đã giúp bà con tìm ra hướng làm ăn mới.

Trung tâm huyện Bắc Yên hôm nay đã có dáng dấp đô thị phố núi, các cơ quan công sở, khu dân cư được sắp xếp gọn gàng. Kết quả đó bắt nguồn từ kết luận của Ban Thường vụ Huyện ủy về chủ trương thực hiện giải phóng mặt bằng, cải tạo chỉnh trang đô thị. Nhiều năm trước do công tác quản lý đất đai, xác định chỉ giới xây dựng không rõ ràng nên người dân lấn chiếm hành lang giao thông, sử dụng đất công bừa bãi. Việc giải phóng mặt bằng quả thật không dễ dàng. Kết hợp việc xử lý theo pháp luật và tuyên truyền vận động cán bộ, đảng viên làm trước, nhân dân làm theo, chỉ trong thời gian ngắn việc tưởng khó đã làm được. Người dân đóng góp được 1,9 tỷ đồng làm hè phố và 3.000 m2 đất cải tạo khu công viên vườn hoa của huyện. Kết quả đó làm một số đồng chí cán bộ hưu trí “tâm phục, khẩu phục”, còn nhân dân thì vui mừng phấn khởi.

Trên quê hương của “Vợ chồng A Phủ” hôm nay, từ vùng thấp đến vùng cao đều có những đổi thay trông thấy. Kết quả ấy bắt nguồn từ Nghị quyết của đảng bộ huyện Bắc Yên đã bắt nhịp được với thực tiễn cuộc sống.

Đức Tuấn (nhandan.com.vn)