Ngày 31- 8- 2012, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN tỉnh Kon Tum tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao, 35 năm thực hiện Hiệp ước hữu nghị và hợp tác Việt Nam- Lào. Dự Lễ kỷ niệm có lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQVN tỉnh; lãnh đạo các địa phương, đơn vị, sở, ban, ngành trong tỉnh; các đồng chí cán bộ lãnh đạo chủ chốt của tỉnh qua các thời kỳ đã nghỉ hưu; cán bộ, chuyên gia quân tình nguyện Việt Nam tại Lào đang sinh sống tại Kon Tum; Giáo viên dạy sinh viên Lào qua các thời kỳ; các doanh nghiệp có quan hệ hợp tác với Lào và đông đảo đoàn viên, sinh viên Việt Nam và Lào đang học tập tại tỉnh Kon Tum. Về phía nước bạn Lào, có lãnh đạo các tỉnh Nam Lào, như Attapư, Salavan, Champasak, Sê Kông và Tổng Lãnh sự quán Lào tại Đà Nẵng.

Tại Lễ kỷ niệm, đồng chí Nguyễn Văn Hùng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum phát biểu ôn lại lịch sử truyền thống tốt đẹp trong mối quan hệ giữa hai nước Việt Nam- Lào.

Cách đây 50 năm, vào ngày 05- 9- 1962, trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam và Lào bước vào giai đoạn khó khăn, ác liệt và nhất là sau Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1962 về Lào- một thắng lợi có nghĩa chiến lược về chính trị, quân sự, ngoại giao của cách mạng Lào, hai nước Việt Nam và Lào chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao. Sau khi hai nước được giải phóng hoàn toàn vào năm 1975, mối quan hệ Việt Nam- Lào tiếp tục được phát triển toàn diện và ngày càng đi vào chiều sâu. Sự kiện quan trọng đánh dấu sự tăng cường mối quan hệ Việt Nam- Lào trong thời kỳ mới là việc hai nước ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác vào ngày 18- 7- 1977, trong đó nhấn mạnh “Mối quan hệ đặc biệt và liên minh cùng chiến đấu Việt Nam- Lào không gì có thể lung lay được về tình cảm đồng chí vĩ đại giữa hai Đảng đã từng trải qua biết bao thử thách trong thời gian dài hơn mấy chục năm đồng cam cộng khổ, cùng chiến đấu và cùng đánh giặc ngoại xâm, hợp tác giúp đỡ nhau trong việc xây dựng đất nước. Đó là truyền thống vô cùng quý báu, là sức mạnh chiến thắng của hai Đảng, hai dân tộc…”.

Sau 50 năm chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, nhất là sau ngày ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam- Lào, bằng quyết tâm chính trị của hai Đảng, hai Nhà nước, cùng với sự nổ lực phấn đấu của các ngành, các cấp, các địa phương, các doanh nghiệp và nhân dân hai nước, mối quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam- Lào, Lào- Việt Nam ngày càng phát triển cả chiều rộng lẫn chiều sâu, từ hợp tác về chính trị, đối ngoại, quốc phòng, an ninh đến hợp tác về kinh tế, văn hóa, khoa học- kỹ thuật, hợp tác giữa các địa phương đã góp phần thúc đẩy mạnh mẽ công cuộc đổi mới và phát triển ở mỗi nước.

Đối với tỉnh Kon Tum, có chung đường biên giới với tỉnh Sê Kông và Attapư, kết nối với các tỉnh Nam Lào qua cửa khẩu Quốc tế Bờ Y. Trên cơ sở các Hiệp ước hòa bình, hữu nghị, hợp tác được ký kết giữa hai nước Việt Nam- Lào, tỉnh Kon Tum tiếp tục kết nghĩa, hợp tác với các tỉnh Nam Lào toàn diện cả về chính trị, văn hóa, xã hội, kinh tế, an ninh, quốc phòng. Hằng năm, tỉnh Kon Tum và các tỉnh Nam Lào đều cử đoàn cán bộ cấp cao qua lại thăm viếng hữu nghị, làm việc và ký kết biên bản thỏa thuận về hợp tác kinh tế, văn hóa, giáo dục và an ninh, quốc phòng; đồng thời, tạo điều kiện cho các địa phương, các sở, ban, ngành, đoàn thể và các doanh nghiệp của mỗi bên qua lại trao đổi, học tập kinh nghiệm và hợp tác đầu tư với nhau trên tinh thần đoàn kết, hai bên cùng có lợi. Cuộc viếng thăm tỉnh Kon Tum vào đầu năm 2012 của Thủ tướng Chính phủ nước CHDCND Lào Thongsing Thammavong đã minh chứng cho mối quan hệ tình cảm tốt đẹp và ý chí quyết tâm tiếp tục vun đắp, phát triển tình đoàn kết, hữu nghị đặc biệt Việt Nam- Lào nói chung, giữa tỉnh Kon Tum với các tỉnh Nam Lào nói riêng.

Từ nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Việt Nam, tỉnh Kon Tum đã phối hợp với tỉnh Attapư đầu tư xây dựng công trình Trạm kiểm soát liên hợp cửa khẩu quốc tế Phu Cưa. Tỉnh Kon Tum và tỉnh Sê Kông đã thống nhất trình Chính phủ hai nước nâng cấp cặp cửa khẩu phụ ĐắkBlô (Kon Tum)- ĐắkBar (Sê Kông) lên cửa khẩu chính và đề nghị xem xét hỗ trợ vốn từ nguồn ODA Việt Nam dành cho Lào để triển khai thực hiện. Năm 2011, tỉnh Kon Tum đã khởi xướng và tổ chức thành công Hội nghị hợp tác phát triển giữa 8 tỉnh (Ubon Ratchathani, Sisaket, Thái Lan; Champasak, Sê Kông, Attapư, Lào; Kon Tum, Bình Định, Quảng Ngãi) với định hướng phát triển qua Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y trên nhiều lĩnh vực, trong đó, du lịch được xác định là lĩnh vực then chốt.

Trong những năm gần đây, hợp tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực được ưu tiên và mở rộng với nhiều hình thức. Mặc dù nguồn kinh phí còn hạn hẹp nhưng tỉnh Kon Tum đã phối hợp cùng với Đảng bộ và chính quyền tỉnh Attapư và SêKông xây dựng trường hữu nghị Việt-Lào tại hai tỉnh; bố trí giáo viên dạy tiếng Việt cho con em Việt kiều, con em của nhân dân các bộ tộc Lào và bồi dưỡng tiếng Việt cho cán bộ các cơ quan của tỉnh Attapư. Tỉnh Kon Tum đã đào tạo về lý luận chính trị, quản lý nhà nước, công tác Đảng, đào tạo về chuyên môn, đào tạo nghề cho hàng trăm lưu học sinh Lào. Các tỉnh Nam Lào đã bố trí giáo viên, đài thọ chi phí ăn nghỉ, đào tạo cho tỉnh Kon Tum hàng chục lưu học sinh Việt Nam là cán bộ các sở, ngành sang học ngôn ngữ Lào; tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ của các địa phương, sở, ngành, đoàn thể của Kon Tum sang tham quan, học tập kinh nghiệm.

Thực hiện chủ trương của hai Đảng, Nhà nước Việt Nam - Lào về việc phối hợp tìm kiếm cất bốc hồi hương hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trong thời kỳ chiến tranh trên đất Lào về nước. Với tinh thần chí tình, chí nghĩa các tỉnh Nam Lào đã giúp đỡ tỉnh Kon Tum trong việc cung cấp thông tin, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ và đến nay đã đưa về Việt Nam được 846 hài cốt.

Thực hiện Hiệp định về quy chế biên giới giữa Việt Nam- Lào, tỉnh Kon Tum và các tỉnh Nam lào đã phối hợp chặt chẽ, thường xuyên trao đổi thông tin với nhau về tình hình biên giới, phối hợp tổ chức các cuộc khảo sát song phương và đơn phưởng để kiểm tra, tu sửa các cột mốc quốc giới, ngăn chặn và giải quyết dứt điểm các vụ việc xảy ra trên biên giới, cùng nhau bảo vệ, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị. Công tác cắm mốc biên giới được hợp tác triển khai có hiệu quả. Lực lượng vũ trang các tỉnh của hai nước đã phối hợp chặt chẽ, kịp thời giải quyết những vấn đề nảy sinh nhằm đảm bảo an ninh cho hoạt động tăng dày và tôn tạo hệ thông mốc quốc giới Việt Nam- Lào. Năm 2011, tỉnh Kon Tum đã hoàn thành việc tăng dày, tôn tạo hệ thống mốc quốc giới đoạn qua tỉnh Kon Tum- Attapư và hiện nay, đang tích cực phối hợp với tỉnh Sê Kông triển khai thực hiện kế hoạch tăng dày, tôn tạo hệ thống mốc quốc giới đoạn qua tỉnh Kon Tum- Sê Kông theo đúng kế hoạch.

Lê Văn Châu

(Ban Tuyên giáo tỉnh Kon Tum)