- Thưa ông, công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài luôn được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, vậy ông có thể cho biết những kết quả nổi bật trong công tác này được thể hiện như thế nào trong quá trình Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng?

Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài là công tác xuyên suốt của Đảng và Nhà nước ta. Đảng, Nhà nước và toàn thể dân tộc Việt Nam đều rất quan tâm đến đồng bào ta ở nước ngoài. Chính từ sự quan tâm này mà chúng ta đã có một cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài gắn liền với khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Hơn 4,5 triệu người Việt Nam ở nước ngoài đang sinh sống ở trên 109 quốc gia và vùng lãnh thổ đã trở thành bộ phận cấu thành và không thể tách rời cả trong các văn bản pháp lý và trong tiềm thức của người Việt Nam ở trong nước.

Chúng ta có thể khẳng định, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời của cộng đồng dân tộc Việt Nam. Chính vì vậy, hiện nay tuyệt đại đa số người Việt Nam ở nước ngoài rất vững tin vào Đảng, vào đất nước. Điều này đã tạo cho kiều bào sự gắn kết đối với quê hương, đất nước. Đây là thành công rất lớn của chúng ta đối với công tác người Việt Nam ở nước ngoài.

Trong quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, chúng ta luôn chú ý tới công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài. Điều này thể hiện ở chỗ chúng ta hội nhập quốc tế, đồng thời cũng tạo điều kiện và môi trường thông thoáng hơn để người Việt Nam ở nước ngoài trở về quê hương, đất nước.

Hiện nay, phần lớn người Việt Nam ở nước ngoài cùng chung ý nguyện với người Việt Nam ở trong nước, đó là làm sao xây dựng được khối đại đoàn kết toàn dân, xây dựng một đất nước Việt Nam giàu mạnh, có uy tín, vị thế trên trường quốc tế. Đất nước giàu mạnh, có uy tín trên cộng đồng quốc tế thì người Việt Nam đi đâu cũng tự hào.

Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài đã đạt được nhiều kết quả như tạo ra các hành lang thông thoáng cho bà con về mặt chính sách, thủ tục, giấy tờ. Trước đây chúng ta đã miễn thị thực theo Quyết định 135 thì đến nay Nghị định 82 có nội dung rộng hơn, sâu sát hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt Nam ở nước ngoài hơn.

Bên cạnh đó, những chính sách về văn hóa cũng tạo điều kiện cho người Việt Nam ở xa quê hương được tiếp cận với văn hóa dân tộc. Ở khía cạnh này, Thông tấn xã Việt Nam cũng là một trong những cơ quan có đóng góp rất nhiều. Các chương trình truyền hình, bản tin của Thông tấn xã Việt Nam đã mang đến cho kiều bào những thông tin về đời sống xã hội, văn hóa trong nước…

Ngoài ra, người Việt Nam ở nước ngoài khi trở về quê hương đầu tư, kinh doanh, đóng góp xây dựng, phát triển đất nước rất được hoan nghênh, chào đón. Đấy là thành công rất lớn trong quá trình chúng ta hội nhập.

- Chính phủ vừa ban hành Nghị định 82 về miễn thị thực cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài, theo Thứ trưởng, việc ban hành văn bản này sẽ tạo điều kiện thuận lợi như thế nào đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài?

Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Nghị định 82 là văn bản pháp lý có tính kế thừa Quyết định 135/2007/QĐ-TTg (năm 2007). Việc ban hành Nghị định 82 thay thế Quyết định 135 là một bước thể chế hóa cao hơn nữa quy định về miễn thị thực cho người Việt Nam ở nước ngoài, đảm bảo sự đồng bộ của hệ thống pháp luật (để phù hợp với Luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam được ban hành năm 2014) và phù hợp với chủ trương tiếp tục đơn giản hóa, minh bạch hóa thủ tục hành chính.

Điều này thể hiện quyết tâm của Đảng và Nhà nước ta trong việc tạo ra hành lang thông thoáng hơn nữa cho người Việt Nam ở nước ngoài khi trở về quê hương, đồng thời là sự khẳng định chủ trương trước sau như một của Đảng và Nhà nước coi cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Trước đây, theo Quyết định 135, người Việt Nam ở nước ngoài được miễn visa (thị thực) trong 3 tháng thì đến nay Nghị định 82 quy định kiều bào được miễn thị thực trong 6 tháng và gia hạn trong 6 tháng nữa. Như vậy, người Việt Nam ở nước ngoài được miễn thị thực tối đa trong 1 năm, điều này giúp cho bà con có điều kiện trở về làm những việc lớn hơn, dài hơi hơn tại Việt Nam.

Trong Nghị định 82 cũng nêu rõ, đối tượng áp dụng ở phạm vi rộng hơn, đó là các thế hệ người Việt thứ 2, thứ 3, thứ 4, con cháu người Việt Nam, có dòng máu Việt định cư ở nước ngoài đều được miễn thị thực. Đây cũng là bước tiến lớn trong việc tiếp tục tạo điều kiện cho người Việt Nam ở nước ngoài khi trở về quê hương.

Ngoài việc tạo thuận lợi hơn nữa cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài và thân nhân khi về nước, việc ban hành Nghị định 82 còn tạo sự an tâm, tin tưởng của bà con vào chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

- Xin ông cho biết những nội dung trọng tâm mà Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài tập trung triển khai nhằm thực hiện tốt Chỉ thị số 45-CT/TW của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài?

Thứ trưởng Vũ Hồng Nam: Chỉ thị số 45-CT/TW ngày 19/5/2015 của Bộ Chính trị ra đời trong bối cảnh Việt Nam hội nhập quốc tế sâu rộng. Trong tình hình quốc tế thay đổi, chúng ta phải thấy rằng người Việt Nam ở nước ngoài có nhiều thuận lợi nhưng cũng gặp không ít khó khăn trong việc tiếp cận với nền văn hóa, ngôn ngữ Việt hay vấn đề trở về quê hương.

Chính vì vậy, chúng ta cần phải có chính sách riêng cho người Việt Nam ở nước ngoài. Chỉ thị 45 ra đời rất đúng lúc sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài.

Nhằm tiếp tục triển khai nhằm thực hiện tốt Chỉ thị số 45, nhiệm vụ đầu tiên là chúng ta phải tiếp tục thực hiện đồng bộ các chính sách để người Việt Nam ở nước ngoài thấy bà con luôn là bộ phận cấu thành và không thể tách rời của dân tộc Việt Nam; trong đó tập trung tiếp tục triển khai đồng bộ các chính sách đã làm như giấy tờ miễn thị thực, giấy tờ về đi lại, làm ăn, tạo điều kiện để bà con trở về quê hương đầu tư, kinh doanh, nâng cao nhận thức của người dân trong nước để người dân trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài đồng lòng như một, cùng một khối đại đoàn kết.

- Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng./.

Thùy Dung-Việt Dũng (TTXVN)