Ngày từ buổi đầu thành lập, Nhà xuất bản đã thực hiện tốt vai trò là cơ quan lí luận chính trị của Đảng và Nhà nước, có nhiệm vụ truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin, chủ trương, đường lối của Đảng trong cán bộ, Đảng viên và nhân dân. Từ thưở ban đầu (1945-1946), với vỏn vẹn 34 đầu sách trình bày những lý luận cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, những quan điểm đúng đắn về tình hình cách mạng thế giới, sách của Nhà xuất bản đã cùng với các binh chủng khác trên mặt trận tư tưởng góp phần cho chủ nghĩa Mác – Lênin được truyền bá rộng rãi, làm chuyển biến tư tưởng của quần chúng cách mạng từ chủ nghĩa yêu nước theo quan điểm truyền thống sang chủ nghĩa yêu nước theo những nguyên lí của học thuyết Mác.

Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mĩ và xây dựng CNXH ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, trong từng thời điểm cụ thể, mặc dù gặp nhiều khó khăn, gian khổ, nhưng Nhà xuất bản vẫn tổ chức xuất bản được hàng trăm đầu sách quan trọng truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin; phổ biến đường lối cách mạng của Đảng; sách phục vụ cuộc kháng chiến trường kỳ. Trong đó, có các Văn kiện Đại hội II, Đại hội III của Đảng và hàng trăm đầu sách, hàng vạn bản in giới thiệu, giải thích văn kiện, sách chính trị , thời sự phổ thông... là những cuốn sách mỏng, in khổ nhỏ, phù hợp với điều kiện của cuộc kháng chiến. Đặc biệt, để phục vụ cho sự nghiệp kháng chiến chống Mĩ cứu nước và công cuộc xây dựng CNXH, thời kỳ này, Nhà xuất bản đã đẩy mạnh việc tổ chức biên dịch, xuất bản nhiều tác phẩm kinh điển của Mác, Ăngghen. Đặc biệt từ năm 1959 đến 1965, đã hoàn thành việc tổ chức xuất bản bộ Tư bản của C. Mác, đóng góp quan trọng vào công tác lý luận của Đảng, đồng thời là bước trưởng thành đáng ghi nhớ trong công tác biên tập của Nhà xuất bản. Các tác phẩm của Lênin cũng lần lượt được xuất bản. Riêng trong năm 1957, đã xuất bản mới 40 tác phẩm của Lênin. Sang năm 1959, bộ V.I. Lênin Tuyển tập (2 tập, 4 phần) đã được xuất bản lần đầu tiên ở nước ta. Văn kiện Đảng và các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh được xuất bản đều đặn với số bản in ngày càng tăng. Sách chính trị phổ thông, sách dịch của các nước xã hội chủ nghĩa và các đảng cộng sản được chú trọng giới thiệu…

Sau khi miền Nam được hoàn toàn giải phóng, nước nhà thống nhất, Nhà xuất bản Sự thật đã đặt chi nhánh ở Thành phố Hồ Chí Minh và sau đó ở các tỉnh miền Trung, để kịp thời đáp ứng nhu cầu về sách lý luận chính trị của bạn đọc trong cả nước. Ngày 24-10-1979, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ra Quyết định 53-QĐ/TW kiện toàn Nhà xuất bản Sự thật là cơ quan xuất bản của Đảng, trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương, tạo vị thế mới cho Nhà xuất bản trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị .

Giai đoạn này, đồng thời với việc tổ chức xuất bản bộ C. Mác và Ph. Ăngghen Toàn tập, Hồ Chí Minh Toàn tập, Nhà xuất bản đã tích cực xuất bản các sách trọng tâm về cách mạng xã hội chủ nghĩa, các văn kiện đại hội, hội nghị Trung ương, các tác phẩm của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, về phong trào cách mạng thế giới… Công tác đối ngoại của Nhà xuất bản không ngừng được mở rộng và có quan hệ chặt chẽ với các nhà xuất bản của nhiều nước xã hội chủ nghĩa anh em. Đã tổ chức xuất bản một số tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Mác-Lênin và tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng tiếng Lào, tiếng Campuchia để trao tặng bạn.

Từ năm 1986, cùng với bước chuyển của đất nước sau Đại hội VI của Đảng, Nhà xuất bản Sự thật bước vào giai đoạn phát triển mới, các ấn phẩm của Nhà xuất bản phản ánh sinh động sự mở đầu của công cuộc đổi mới. Kể từ 1986 đến 1992, Nhà xuất bản đã cho ra mắt độc giả 480 đầu sách, tập trung giới thiệu và làm sáng tỏ đường lối đổi mới toàn diện của Đảng do Đại hội VI và VII đề ra; làm sáng tỏ những vấn đề của chủ nghĩa Mác-Lênin, chủ nghĩa xã hội và đặc biệt là con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá, quốc phòng, an ninh... chống lại các tư tưởng và quan điểm phản động, lệch lạc, bảo vệ chủ nghĩa Mác-Lênin, quan điểm, đường lối của Đảng. Sách phục vụ công cuộc đổi mới là mảng sách trọng tâm được đặt biệt coi trọng, đã có tác động tích cực trong việc triển khai thực hiện đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo. Trong 8 năm (1992 - 2000), ngoài thành tích nổi bật là đã cho ra mắt bộ sách C. Mác và Ph. Ăngghen Toàn tập gồm 50 tập và bộ Hồ Chí Minh Toàn tập gồm 12 tập, Nhà xuất bản đã tập trung tổ chức xuất bản nhiều đề tài sách về tư tưởng Hồ Chí Minh, sách về đổi mới tư duy, đặc biệt là đổi mới tư duy kinh tế, sách phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, sách văn bản pháp luật và phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật… Đặc biệt, từ 2007 đến nay, trước những yêu cầu phát triển mới, Nhà xuất bản đã tiến hành đổi mới toàn diện và đồng bộ các mặt hoạt động. Xây dựng và triển khai chiến lược phát triển giai đoạn 2009-2015, hướng tới 2020, gồm 3 bộ phận quan trọng: Chiến lược đề tàixuất bản, Chiến lược phát hành và Chiến lược xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ biên tập - xuất bản. Các chiến lược này là cơ sở lập kế hoạch hoạt động xuất bản dài hạn và hang năm, đồng thời, giúp cho việc nâng cao chất lượng, hiệu quả toàn diện các mặt hoạt động của Nhà xuất bản.

Là một trong những đơn vị đi đầu trong ngành xuất bản tích cực ứng dụng công nghệ hiện đại đa dạng hóa các xuất bản phẩm, Nhà xuất bản đã cho ra đời một loạt ấn phẩm điện tử như: CD-ROM Hồ Chí Minh Toàn tập, CD-ROM Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, CD-ROM Văn kiện Đảng Toàn tập, VCD Hành trình theo chân Bác... được đông đảo bạn đọc đánh giá cao. Bên cạnh việc thực hiện tốt các đề tài sách phục vụ nhiệm vụ chính trị. Nhà xuất bản còn tập trung nâng cao chất lượng các đề tài sách tự tổ chức xuất bản và phát hành, sách liên kết xuất bản, sách dịch tham khảo, tủ sách xã phường,v.v..nhằm đáp ứng nhu cầu của đông đảo bạn đọc.

Ngày nay, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia không chỉ là nơi quy tụ các nhà chính trị, các nhà quản lý và những người hoạt động xã hội, các nhà khoa học, những người làm công tác thực tiễn trên tất cả các ngành, các lĩnh vực, các khu vực, vùng miền của cả nước, mà còn mở rộng các hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế. Nhà xuất bản có quan hệ hợp tác thường xuyên và bước đầu có hiệu quả với nhiều nhà xuất bản lớn ở các nước như: Lào, Trung Quốc, Cuba, Nga, Đức, Pháp,... và nhiều tổ chức quốc tế. Trên cơ sở phát huy những thuận lợi cơ bản, khắc phục những khó khăn, hạn chế, Nhà xuất bản quyết tâm phấn đầu làm tốt vai trò là cơ quan xuất bản sách chính trị, pháp luật nòng cốt của Đảng và Nhà nước, góp phần giữ vững và mở rộng trận địa tư tưởng của Đảng; nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động xuất bản, năng lực sản xuất, kinh doanh, nâng cao hơn nữa chất lượng, tính lý luận, tính khoa học các xuất bản phẩm của Nhà xuất bản; xây dựng Nhà xuất bản thành trung tâm xuất bản chính trị hiện đại hàng đầu ở Việt Nam, thông qua việc thực hiện bốn nhiệm vụ trọng tâm cơ bản:

1. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xuất bản sách lí luận, chính trị, pháp luật;

2. Nâng cao năng lực, hiệu quả công tác sản xuất kinh doanh;

3. Đổi mới, từng bức hiện đại hóa hoạt động xuất bản;

4. Đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh;

Với những đóng góp xứng đáng trong 65 năm xây dựng và phát triển, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia – Sự thật đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng hai lần Huân chương Hồ Chí Minh (1990, 2000), và đặc biệt nhân dịp kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống, Nhà xuất bản đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng (2005) – Huân chương cao quý nhất!

Bài và ảnh: Thanh Mai