Tỉnh Lai Châu được thành lập và đi vào hoạt động từ 1-1-2004. Tỉnh có diện tích tự nhiên là 9.065 km2, tiếp giáp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) với đường biên giới dài 273 km, có vị trí đặc biệt quan trọng về an ninh quốc phòng và bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia. Lai Châu có 6 huyện và 1 thị xã với 98 xã, phường, thị trấn, trong đó có 74 xã đặc biệt khó khăn, 21 xã biên giới. Dân số của tỉnh là 336.936 người với 20 dân tộc, trong đó dân tộc thiểu số chiếm 83,5%. Trong 19 dân tộc thiểu số, có 2 dân tộc chỉ có ở tỉnh Lai Châu là dân tộc La Hủ và Si La. Việc chia tách, thành lập tỉnh là một chủ trương đúng đắn, có ý nghĩa quan trọng nhằm khai thác tiềm năng thế mạnh của địa phương; tiếp tục góp phần cùng cả nước đẩy mạnh CNH-HĐH, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bên cạnh những cơ hội, thuận lợi, Lai Châu gặp không ít những khó khăn. Đó là Lai Châu nằm ở xa các trung tâm kinh tế lớn; địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn; quy mô nền kinh tế nhỏ bé; tỷ lệ đói nghèo cao; chất lượng nguồn nhân lực thấp; kết cấu hạ tầng kém phát triển; trình độ dân trí phát triển không đều; hệ thống chính trị, nhất là ở cơ sở sau chia tách tuy đã được quan tâm củng cố, kiện toàn, song hoạt động vẫn còn bất cập; các thế lực thù địch tiếp tục các hoạt động chống phá với tính chất và hình thức ngày càng xảo quyệt, tinh vi, ảnh hưởng đến việc giữ gìn và củng cố khối đại đoàn kết các dân tộc, an ninh nông thôn và trật tự an toàn xã hội. Những khó khăn trên đã tác động không nhỏ đến hoạt động của công tác Tuyên giáo những năm vừa qua.
Phát huy truyền thống xây dựng và trưởng thành của Đảng bộ mà trong đó có sự đóng góp quan trọng của ngành Tuyên giáo, nhìn lại toàn bộ hoạt động của mình trong những năm qua, nhất là từ khi chia tách, thành lập tỉnh đến nay, ngành Tuyên giáo Lai Châu thấy rõ sự chuyển biến rất quan trọng trong nhận thức về vị trí, vai trò nhiệm vụ của công tác tư tưởng ở các tổ chức đảng. Hệ thống tổ chức Tuyên giáo từ tỉnh đến cơ sở ngày càng tỏ rõ năng lực tham mưu, chỉ đạo và quản lý trên mặt trận tư tưởng, đóng góp tích cực trong công tác xây dựng Đảng, góp phần làm thất bại âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.
Công tác tuyên truyền được coi là một nhiệm vụ trọng yếu của công tác tư tưởng, với phương châm hướng về cơ sở, vì cơ sở. Công tác tuyên truyền đã luôn bám sát định hướng, tuyên truyền có hiệu quả các sự kiện chính trị quan trọng như kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, của tỉnh trên các phương tiện thông tin đại chúng. Các hình thức tuyên truyền ngày càng phong phú về nội dung, đổi mới về hình thức. Đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên từng bước được củng cố, kiện toàn, hoạt động có hiệu quả; chủ động nắm bắt tình hình tư tưởng và dư luận xã hội; duy trì việc tổ chức hội nghị báo cáo viên định kỳ hàng tháng để cung cấp thông tin, tạo điều kiện để cán bộ lãnh đạo, quản lý nắm bắt những vấn đề mới về tư tưởng, lý luận, thực tiễn, nâng cao nhận thức, năng lực trí tuệ trong việc thực hiện nhiệm vụ. Nhờ đó đã tạo sự đồng thuận về tư tưởng, thống nhất về ý chí, hành động trong Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh.
Công tác văn hoá, văn nghệ được thực hiện đúng đường lối, quan điểm của Đảng, sự chỉ đạo của Tỉnh uỷ, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân nên được nhân dân đồng tình ủng hộ và tham gia tích cực. Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, xây dựng bản làng, cơ quan văn hoá có nhiều chuyển biến. Các hoạt động đưa thông tin về cơ sở trực tiếp phục vụ nhân dân được coi trọng; công tác sưu tầm, bảo tồn những giá trị văn hoá vật chất, tinh thần được phát huy; bản sắc truyền thống văn hoá các dân tộc được duy trì, tạo nên sự phong phú, đa dạng trong hoạt động văn hoá địa phương.
Công tác giáo dục lý luận chính trị được xác định là cơ sở để tiến hành công tác tư tưởng đạt kết quả. Ngay từ những ngày đầu thành lập, các cấp uỷ đảng xác định nhiệm vụ trọng tâm là phải tăng cường làm tốt công tác tuyên truyền quán triệt, học tập các nghị quyết của Đại hội IX, X của Đảng, Nghị quyết Đại hội X, XI Đảng bộ tỉnh, những vấn đề cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Trên cơ sở những nội dung của từng nghị quyết, Ban Tuyên giáo cấp ủy biên soạn thành các loại tài liệu phù hợp với từng đối tượng; gắn quán triệt, học tập với xây dựng chương trình hành động thực hiện nghị quyết, đảm bảo nghị quyết đến được với đại đa số cán bộ, đảng viên. Đồng thời, các cấp ủy chú trọng công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên. Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ chỉ đạo, phối hợp với Trường Chính trị tỉnh, Trung tâm bồi dưỡng chính trị huyện, thị, đặc biệt là Học viên Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, trường Chính trị các tỉnh bạn triển khai có hiệu quả các lớp đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ. Nhờ vậy, công tác giáo dục lý luận chính trị đã có bước chuyển biến mạnh mẽ; từ năm 2004 đến tháng 6-2009 đã mở được 672 lớp cho hơn 38.000 lượt người học các kiến thức cơ bản về công tác đảng, đoàn thể, các chuyên đề về chính sách tôn giáo, dân tộc, chủ nghĩa yêu nước, giáo dục đạo đức, lối sống… Thông qua học tập lý luận chính trị, đội ngũ cán bộ có tầm nhìn rộng hơn, tư duy biện chứng hơn, sâu sắc hơn, áp dụng vào thực tiễn công tác hiệu quả hơn, nhất là khuyến khích tinh thần dám nghĩ, dám làm trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Đồng thời công tác giáo dục lý luận đã giúp nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ phục vụ tốt việc quy hoạch, luân chuyển, bố triá, sử dụng cán bộ của các cấp uỷ đảng.
Để tạo sự phát triển mạnh mẽ, vững chắc về kinh tế-xã hội, thực hiện cho được những mục tiêu nhiệm vụ của thời kỳ CNH - HĐH, công tác khoa giáo được đặc biệt coi trọng. Ban Tuyên giáo các cấp, từ tỉnh đến cơ sở chủ động tham mưu cho cấp uỷ về chương trình, giải pháp trên các lĩnh vực giáo dục-đào tạo, y tế, khoa học công nghệ, thể dục thể thao, dân số, gia đình, trẻ em; đồng thời chủ động phối hợp với các cấp, ngành liên quan để kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các chị thị, nghị quyết của Đảng về công tác khoa giáo, nhất là tại cơ sở, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động trên từng lĩnh vực công tác.
Công tác nghiên cứu, biên soạn lịch sử địa phương được Đảng bộ chú trọng chỉ đạo. Với sự nỗ lực cố gắng của hệ thống Tuyên giáo các cấp trong tỉnh, công tác này đã đạt kết quả đáng khích lệ. Từ năm 2004 đến nay, đã có 6 công trình lịch sử được xuất bản và được đánh giá cao. Việc học tập truyền thống lịch sử địa phương được coi trọng, với nhiều hình thức phong phú, lồng ghép vào các đợt sinh hoạt chính trị, ngày kỷ niệm các sự kiện quan trọng của đất nước, của tỉnh, lồng ghép vào các cuộc hội thảo, nói chuyện chuyên đề, các hoạt động văn hoá, văn nghệ. Qua đó đã kịp thời cổ vũ động viên tinh thần cần cù sáng tạo, vượt khó; khơi dậy truyền thống cách mạng, lòng yêu quê hương đất nước của cán bộ, đảng viên, nhân dân các dân tộc trong tỉnh, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Lực lượng cán bộ làm công tác Tuyên giáo Lai Châu có bước phát triển nhanh về số lượng; năng lực công tác ngày một nâng cao; hoạt động trên nhiều lĩnh vực như tuyên truyền, văn hoá, văn nghệ, giáo dục lý luận chính trị, khoa giáo, nghiên cứu lịch sử Đảng… Lực lượng này từng bước được khẳng định là đội quân xung kích trên mặt trận tư tưởng-văn hoá của Đảng.
Ghi nhận sự nỗ lực phấn đấu của toàn ngành tuyên giáo Lai Châu trong những năm qua, nhiều tập thể, cá nhân đã được Ban Tuyên giáo Trung ương tặng bằng khen, kỷ niệm chương vì sự nghiệp tư tưởng-văn hoá, khoa giáo; UBND tỉnh tặng bằng khen hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Nhiều đồng chí lĩnh đạo các ngành trong khối được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen và nhiều danh hiệu cao quý khác. Thành tích đạt được tuy còn khiêm tốn, song đó là sự nỗ lực cố gắng, khắc phục khó khăn của toàn ngành, là động lực, là tiền đề để ngành vững vàng bước tiếp trên chặng đường mới. Phía trước có rất nhiều thời cơ, thuận lợi nhưng cũng nhiều khó khăn, thách thức, toàn ngành phải tiếp tục phát huy truyền thống, đồng thời ra sức khắc phục những thiếu sót, khuyết điểm để tiếp tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần cùng toàn Đảng bộ, toàn dân trong tỉnh thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ X, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lai Châu lần thứ XI, quyết tâm xây dựng Lai Châu ngày càng giàu đẹp, rút ngắn khoảng cách với các địa phương khác trong cả nước.
Để đạt được những mục tiêu trên, ngành đã xác định tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống lịch sử địa phương để cán bộ, đảng viên và nhân dân càng thêm tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các nguyên tắc cơ bản của sự nghiệp đổi mới, coi đây là nhân tố đảm bảo cho công tác tư tưởng đi đúng hướng, đồng thời bám sát nhiệm vụ chính trị của tỉnh, kịp thời định hướng tư tưởng trong Đảng, trong nhân dân trước những diễn biến phức tạp của tình hình trong nước và thế giới. Đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt, học tập các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, tập trung vào những vấn đề cấp thiết, định kỳ sơ, tổng kết, rút kinh nghiệm, định hướng lãnh đạo, chỉ đạo; tiếp tục hướng mạnh về cơ sở, tăng cường đối thoại; kịp thời phát hiện và biểu dương những nhân tố mới, những điển hình tiên tiến nhằm cổ vũ các phong trào thi đua trong nhân dân. Quan tâm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ làm công tác Tuyên giáo, đảm bảo vừa “hồng” vừa “chuyên”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tư tưởng-văn hóa của Đảng trong giai đoạn cách mạng mới.
Tự hào về kết quả đã đạt được trong những năm qua, ngành Tuyên giáo Lai Châu sẽ tiếp tục nỗ lực phấn đấu để xứng đáng với truyền thống của ngành, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh./.
Lê Xuân Phùng
Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Lai Châu