Hai Bà Trưng mở đầu truyền thống toàn dân khởi nghĩa giành độc lập vào Xuân năm 40.

Mùa Xuân năm 248, người con gái đất Thanh, 19 tuổi Triệu Trinh Nương tiếp bước truyền thống của Trưng Trắc, Trưng Nhị, đã cùng toàn dân khởi nghĩa ''cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá Kình ở biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, giành lại giang sơn, cỏi ách nô lệ chứ không chịu khom lưng làm tỳ thiếp người''.

Mùa Xuân năm 542, Lý Bôn phát động toàn dân khởi nghĩa, chỉ trong hơn 2 tháng đã đạp đổ chính quyền của bọn xâm lược, đẩy lùi hai cuộc phản công chinh phục của giặc. Và đúng tháng giêng năm 544, Lý Bôn tuyên bố nền độc lập, tự xưng là Lý Nam Đế, dựng ra nước Vạn Xuân (đất nước muôn vạn mùa Xuân).

Sau chiến thắng Bạch Đằng, mùa Xuân năm 939 Ngô Quyền xưng vương, dựng lại nền độc lập sau hơn ngàn năm đất nước bị nước ngoài đô hộ - Xuân phục hưng dân tộc mở đầu thời kỳ độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc ta.

Mùa Xuân năm 981, Lê Hoàn cùng quân dân Đại Cồ Việt đánh thắng quân xâm lược Tống ở Chi Lăng và ở Bạch Đằng.

Xuân năm 1076, quân dân Đại Việt dưới cờ nghĩa của Lý Thường Kiệt, ăn Tết trên chiến trường với cuộc tiến công kiên quyết, táo bạo sang đất địch, chủ động để bảo vệ và chủ động phá trước âm mưu xâm lược của địch đối với đất Việt Thế kỷ XIII, quân dân nhà Trần đã chiến đấu và chiến thắng, 3 lần đánh bại giặc Nguyên khét tiếng hung bạo và đã từng chinh phục gần nửa thế giới từ Á sang Âu. Cả 3 lần chiến thắng đó đều vào mùa Xuân của năm 1258, năm 1285, năm 1288.

Giữa mùng 2 Tết Mậu Tuất (7.2.1418), Nguyễn Trãi và toàn thể nghĩa quân dựng cờ khởi nghĩa Lam Sơn, từ khởi nghĩa có tính chất nhân dân, phát triển thành chiến tranh giải phóng dân tộc bền bỉ, kiên cường trong suốt 10 năm, cuối cùng ''Lấy đại nghĩa mà thắng hung tàn. Lấy chí nhân mà thay cường bạo'' quét sạch quân Minh ra khỏi bờ cõi đất nước.

Mùa Xuân năm 1789, đó là mùa Xuân của chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa, mùa Xuân của cuộc hành binh thần tốc của quân sĩ người anh hùng áo vải Quang Trung, chỉ trong vòng bảy, tám ngày tiêu diệt 20 vạn quân Thanh, đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược cuối cùng của phong kiến nước ngoài đối với nước ta.

Mùa Xuân năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Từ đây, cách mạng Việt Nam có người dẫn lối, đưa đường đem lại mọi thắng lợi huy hoàng cho đất nước. Và Đảng ta: 15 tuổi làm nên cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt nam và đặt cơ sở cho những thắng lợi vẻ vang về sau của cách mạng Việt Nam; 45 tuổi thống nhất được giang sơn, 56 tuổi làm nên cuộc đổi mới để Việt nam phát triển mạnh trong thế kỷ XXI.

Xuân năm 1941, đất nước đón một người con của dân tộc, trước đó 30 năm đi tìm chân lý để về giúp đồng bào đi tiếp những mùa Xuân lịch sử chiến thắng, trong tình cảm:

''Bác đã về đây Tổ quốc ơi

Nhớ thương hòn đất ấm hơi Người

Ba mưa năm ấy chân không nghỉ,

Mà đến bây giờ mới tới nơi”

Mùa Xuân năm 1942, ta cảm ơn Người đã chỉ rõ bổn phận của người Việt Nam:

''Dân ta phải biết sử ta,

Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam.

Trên vì nước, dưới vì nhà,

Ấy là sự nghiệp, ấy là công danh ''...

Và chúng ta cảm ơn Người đã cho biết thời điểm nước nhà sẽ độc lập: ''Việt Nam độc lập 1945''. Đó là những điều Người đã ghi trong cuốn ''Lịch sử nước ta'' mà Người viết tháng 2.1942.

Ngày 6.1.1946, ngày quốc dân đi bỏ phiếu bầu Quốc hội đầu tiên của nước nhà, Bác Hồ, vị lãnh tụ tối cao của dân tộc đã trúng cử với số phiếu cao nhất là 98,4%. Đó là Xuân ''đưa quốc dân ta lên con đường mới mẻ''; là Xuân ''đầu tiên trong lịch sử Việt Nam mà nhân dân ta bắt đầu hưởng dựng quyền dân chủ của mình''; là Xuân ''mỗi người đều nên vui vẻ hưởng quyền lợi của một người dân độc lập, tự do''.

Mùa Xuân năm 1951, Đảng ta tiến hành Đại hội đại biểu toàn quốc bần thứ II. Đó là Đại hội:

“-Xây dựng một Đảng Lao động Việt Nam rất mạnh mẽ,

- Đưa kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn

- Xây dựng Việt Nam dân chủ mới

- Góp sức vào việc giữ gìn dân chủ thế giới và hoà bình lâu dài'', bằng sức mạnh của dân tộc, đất nước trong sự nghiệp dựng nước, giữ nước: ''Dân tộc ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước''.

Đúng vào lúc giao thừa của Tết cổ truyền dân tộc năm 1947 - Tết đầu tiên sau khi nhân dân Việt Nam bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược theo lời hiệu triệu ''Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ'', lần đầu tiên nhân dân ta được trực tiếp nghe lời chúc Tết của Bác Hồ trên Đài Tiếng nói Việt Nam:

''Cờ đỏ sao vàng tung bay trước gió,

Tiếng kèn kháng chiến vang dậy núi sông.

Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến.

Chí ta đã quyết, lòng ta đã đồng,

Tiến lên chiến sĩ! Tiến lên đồng bào!

Sức ta đã mạnh, người ta đã đông,

Trường kỳ kháng chiến nhất định thắng lợi

Thống nhất độc lập nhất định thành công''.

Xuân 1960, Xuân ''mừng Nhà nước ta 15 xuân xanh. Mừng Đảng chúng ta 30 tuổi trẻ'' - Xuân cho ta niềm tự hào lớn lao về Đảng, như Bác Hồ đã nói tại lễ kỷ niệm Đảng 30 tuổi:

''Đảng ta vĩ đại như biển rộng, như núi cao,

Ba mươi năm phấn đấu và thắng là biết bao nhiêu tình

Đảng ta là đạo đức là văn minh,

Là thống nhất độc lập, là hoà bình ấm no ''.

Và bắt đầu từ Xuân này, nhân dân ta thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược trên đất nước Việt Nam, như Bác Hồ đã có thơ chúc Tết:

''Chúc đồng bào ta đoàn kết thi đua

Xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa

Chúc đồng bào ta bền bỉ đấu tranh

Thành đồng miền Nam vững bền mạnh mẽ.

Cả nước một lòng hăng hái tiến lên.

Thống nhất nước nhà Bắc Nam vui vẻ''.

Xuân Mậu Thân năm 1968, đã đi vào lịch sử, đó là mùa Xuân Tổng tiến công và nổi dậy đồng loạt của quân dân miền Nam tạo ra một bước ngoặt lịch sử trong cuộc chiến tranh, buộc địch phải lùi vào chiến lược phòng ngự trên toàn chiến trường. Cuộc Tổng tiến công này là bước tập dượt cho cuộc Tổng tiến công toàn thắng mùa Xuân năm 1975. Vì thế, đất nước vào Xuân 1968 với khí thế như Bác Hồ đã có thơ chúc Tết:

''Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua,

Thắng trận tin vui khắp nước nhà

Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ

Tiến lên!

Toàn thắng ắt về ta''

Cuộc tổng tiến công của quân dân miền Nam, với chiến dịch mang tên người anh hùng dân tộc vĩ đại Hồ Chí Minh, mùa Xuân 1975, đã đánh bại tên sen đầm quốc tế là đế quốc Mỹ, đưa giang sơn Việt Nam thu về một mối, cả nước chung sức, chung lòng bảo vệ nền độc lập thống nhất và đi lên chủ nghĩa xã hội. Như bởi chúc Tết của Bác Hồ năm 1969:

''Tiến lên chiến sĩ đồng bào

Bắc Nam sum họp xuân nào vui hơn ''.

Mùa Xuân năm 2000, đó là mùa Xuân cuối cùng của thế kỷ XX, thế kỷ mà với dân tộc Việt Nam, đất nước Việt nam dưới sự dẫn dắt của người anh hùng vĩ đại Hồ Chí Minh thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng: ''Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước''; đó là mùa Xuân Đảng cộng sản Việt Nam quang vinh kỷ niệm 70 tuổi, tổng kết đợt l của công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng để Đảng tiếp tục lãnh đạo dân tộc, đất nước và cùng với đất nước, dân tộc bước sang thế kỷ XXI, thế kỷ mà đất nước đã độc lập, thống nhất, đi vào xây dựng cơ đồ Việt nam đàng hoàng, to đẹp và văn minh.

Xuân 2001 đến: Xuân Đảng ta tiến hành Đại hội IX- Đaị hội phát huy sức mạnh toàn dân tộc, tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; Xuân cả nước một lòng vượt qua khó khăn,  để năm đầu tiên của Thế kỷ mới với Nghị quyết IX của Đảng soi sáng sẽ giành thắng lợi to lớn và toàn diện. Xuân đầu tiên Đảng, dân tộc thực hiện hành trang mà Bác Hồ chuẩn bị cho mọi người làm hành trình đi trong thế kỷ mới ''Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới''.

Xuân 2006 đến - Xuân Đảng ta tiến hành Đại hội X - Đaị hội đánh dấu thời điểm có ý nghĩa trọng đại: đất nước đã qua 5 năm đầu tiên của thế kỷ XXI thực hiện đường lối đổi mới; Xuân thứ 60 nhân dân ta hưởng dụng quyền dân chủ và quyền lợi của một người dân độc lập, tự do.

Xuân mới  Canh Dần 2010 đã đến.

Trước hết, ngay từ đầu Xuân, Đảng ta đưa ra kế hoạch triển khai Đại hội Đảng các cấp tiến tới  Đại hội toàn quốc lần thứ XI có ý nghĩa trọng đại đề ra đường lối tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo tiền đề vững chắc để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, mà Bác Hồ đã chỉ ra từ mùa Xuân năm 1960 trong bài viết ''Con đường phía trước":  ''Đời sống nhân dân chỉ có thể thật dồi dào khi chúng ta dùng máy móc để sản xuất thật rộng rãi. Máy sẽ chắp thêm tay cho người làm những việc phi thường. Muốn có máy phải mở mang các ngành công nghiệp làm ra máy, ra gang, thép, than, dầu. Đó là con đường phải đi của chúng ta, con đường công nghiệp hoá nước nhà là con đường ấm no thật sự của nhân dân'';

Năm nay, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta  thiết thực kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đảng (3/2); 65 năm ngày thành lập nước (2/9); 120 năm ngày sinh Bác Hồ (19/5); ngày đại lễ Thăng Long 1000 tuổi.

Xuân về, Tết đến, vinh quang và vĩ đại thay khi hàng trăm triệu trái tim tự do và khối óc giải phóng, hàng trăm triệu người Việt Nam trưởng thành đứng vững trên hai chân và ngẩng cao đầu để tiến lên theo hào khí của cha ông, của dân tộc, của đất nước trong độc lập, tự do, trong ấm no hạnh phúc./.

TS Trần Viết Hoàn