Văn nghệ sĩ, trí thức xưa nay vẫn được người đời trân trọng, tôn vinh bởi tài năng, trí tuệ của họ thường đầy đặn, sung mãn hơn công chúng. Những giá trị khoa học, văn hóa, nghệ thuật, tinh thần…mà đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ mang lại cho đất nước, cho nhân dân luôn được đón nhận nhiệt thành và là một trong những đòn bẩy, động lực thúc đẩy xã hội phát triển theo hướng văn minh, tiến bộ.

Trong khi đại đa số đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ đã và đang ra sức đóng góp trí tuệ cho đất nước, thì tiếc thay, thời gian gần đây, lợi dụng công nghệ thông tin bùng nổ, một vài văn nghệ sĩ, trí thức đã chạy theo biểu hiện a dua không đúng lúc, đúng chỗ, cố tình “cổ súy” cho một số quan niệm, suy nghĩ cực đoan không có lợi cho đất nước và dân tộc. Trong khi một vài văn nghệ sĩ, trí thức cố tình “đánh bóng” tên tuổi của mình bằng những phát ngôn “sốc”, thiếu chuẩn mực làm ồn ào dư luận, thì cũng đã xuất hiện một vài trang blog của một số cá nhân văn nghệ sĩ, trí thức có những trang viết thể hiện một cái nhìn phiến diện, lệch lạc, chưa đúng đắn về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa của đất nước.

Thông thường những bài viết này có mô típ chung. Đó là từ một vài vụ việc tiêu cực lẻ tẻ, cụ thể xảy ra trong xã hội, họ cố ý “mổ, khoét, ngoáy” theo suy nghĩ áp đặt, chủ quan của cá nhân mình khiến vấn đề đơn giản cũng trở nên phức tạp, nghiêm trọng hơn. Với cách thông tin này, hình như có người đang tâm tạo dựng “hiện trường giả” để làm lu mờ bản chất của vấn đề khiến cho một số đối tượng bên ngoài vốn thiếu thiện chí với Việt Nam càng khuyếch trương thêm cái nhìn sai lệch về tình hình thực tế ở nước ta. Cũng có những bài viết ra vẻ thể hiện tấm lòng “yêu nước, thương dân nồng nàn” nên bày tỏ “sự quan tâm sâu sắc” đến “số phận nhân dân, vận mệnh dân tộc và tương lai Tổ quốc”! Nhưng, dù có sử dụng những từ ngữ trau chuốt, những lời văn ngụ ý, tinh vi đến đâu thì cũng khó che đậy được ý đồ “đánh đồng giữa hiện tượng và bản chất” “thổi phồng để bóp méo” của tác giả các bài viết đó. Vì tác giả của nó đã chủ ý phân tích, mổ xẻ vấn đề theo kiểu “chẻ sợi tóc làm tư”, mà thực chất là “ít suýt ra nhiều”, “bé xé ra to”. Những bài viết như thế, dù với bất cứ động cơ, lý do gì đều không mang lại hiệu ứng tích cực cho công chúng, mà ngược lại, càng gây thêm nhũng nhiễu thông tin, rối rắm dư luận. Đó cũng là mục đích, ý đồ của những kẻ “tà tâm”!

Điều đáng nói, chủ nhân của những trang viết đó, có người đã từng “nổi đình, nổi đám” trên văn đàn, diễn đàn và cũng có một thời được công chúng quý trọng, phần nào được xã hội tôn vinh. Thế nên, những bài viết của họ dễ “lôi kéo” độc giả, nhất là những người trẻ vốn hay tò mò, thích khám phá những điều “lạ tai”. Lại nữa, trong số đó có người đã được Nhà nước, nhân dân ta chắt chiu từng đồng tiền, bát gạo từ thời bao cấp để được ăn học đến nơi đến chốn và phấn đấu thành danh. Tưởng khi đã có chút ít tên tuổi rồi thì họ sẽ cống hiến cho Tổ quốc. Nhưng buồn thay, họ lại đang ngấm ngầm viết bài “tung hô” cổ vũ cho các quan điểm lệch lạc, sai trái. Cũng có người một thời “trung với nước, hiếu với dân”, song quá trình công tác có điều gì đó chưa đạt được như ý muốn cá nhân, nay “bất đắc chí” mà chuyển sang thái độ bất mãn, tỏ ý thiên kiến với xã hội Việt Nam hiện tại và con đường đi lên của đất nước. Những việc làm đó vô hình trung đã tiếp tay cho các thế lực thù địch và phần tử phản động biện thêm “nguyên cớ”, thổi phồng “bằng chứng” để xuyên tạc, bôi nhọ hình ảnh đất nước, gây bất lợi cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta.

Văn nghệ sĩ, trí thức là người của công chúng. Với những văn nghệ sĩ, trí thức nổi tiếng, phàm một câu nói họ “phát” ra đều có thể trở thành tâm điểm thu hút sự chú ý của công chúng và dư luận xã hội. Hàm ý khẳng định “lời nói, gói vàng” là người đời muốn nói lên sức mạnh vô song của ngôn từ khi cất lên thành lời. Nhưng đừng nên nghĩ giản đơn “lời nói gió bay”, vì người xưa có câu “trăm năm bia đá thì mòn/ nghìn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ” để biểu thị sức sống trường tồn, vượt thời gian của lời nói; đồng thời cũng là lời khuyên răn, cảnh báo về tác hại lâu dài của những “lời nói, đọi máu” đối với cuộc sống, con người và xã hội. Vậy nên, trước khi đặt bút viết bất cứ điều gì, nhất là những vấn đề chính trị, xã hội nhạy cảm, mỗi văn nghệ sĩ, trí thức nên bình tĩnh, công tâm, khách quan, tỉnh táo phân biệt đúng-sai, phải-trái, hiện tượng-bản chất để không làm sai lệch hoặc “nghiêm trọng hóa” vấn đề, từ đó gây tổn hại đến hình ảnh, diện mạo quê hương xứ sở- cái nôi đã sinh ra, đùm bọc, nuôi dưỡng và tạo dựng sự nghiệp, tên tuổi cho mình.

Lịch sử đã chứng minh, chỉ có những văn nghệ sĩ, trí thức biết kết hợp, gắn bó hài hoà giữa tài năng và đức độ, giữa bản lĩnh và phong cách, giữa ý chí và niềm tin, giữa tình cảm, trách nhiệm cá nhân và bổn phận, nghĩa vụ công dân trong cuộc sống và lao động sáng tạo, mới có chỗ đứng vững vàng trong lòng công chúng. Hàng ngàn năm qua, dân tộc ta đã sản sinh ra bao văn nghệ sĩ, trí thức có tâm, có tầm, có tài và đã gắn bó, trăn trở, đau đáu với số phận dân tộc; sáng tạo ra những công trình khoa học, tác phẩm văn chương, nghệ thuật có giá trị và có những câu “lập ngôn” làm lay động lòng người bao thế hệ nên họ sống bất tử cùng thời gian.

Ngược lại, theo dòng chảy tiến bộ của xã hội, lịch sử cũng sẽ nghiêm khắc đào thải những ai đó dù có ít nhiều tài năng khoa học, văn chương, nghệ thuật, nhưng lòng không thành, tâm không sáng, vô thủy, vô chung và để “mục đích cá nhân” làm lu mờ lý trí, đi ngược lại lợi ích của dân tộc và nhân dân ta./.

Hải Văn