- Xin Đại sứ có thể cho biết những đóng góp chính của Việt Nam tại khóa họp lần thứ 52 Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc?
Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai: Đoàn Việt Nam tham dự Khóa
họp lần thứ 52 Hội đồng Nhân quyền do Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu
Quang dẫn đầu, đã tích cực tham dự ngay từ đầu khóa họp. Ngày 27/2, phát
biểu tại phiên họp cấp cao ngay sau khai mạc khóa họp, Phó Thủ tướng Trần Lưu
Quang đã nêu bật nhiều thông điệp mạnh mẽ về cam kết, nỗ lực và thành tựu của
Việt Nam trong phát triển đất nước, bảo đảm quyền con người; kêu gọi
các nước thông hiểu và tôn trọng các đặc thù về lịch sử, hệ thống chính
trị, văn hóa, xã hội của nhau, thúc đẩy hợp tác và đối thoại, tiếp cận
các quyền con người một cách tổng thể.
Đặc biệt, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã đưa ra sáng kiến về việc kỷ
niệm 75 năm Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền (UDHR) và 30 năm Tuyên bố
và Chương trình hành động Vienna (VDPA) bằng một văn kiện của Hội đồng
Nhân quyền nhằm khẳng định lại và tăng cường các nỗ lực, cũng như hành
động nhằm đạt được những mục tiêu và giá trị lớn, bao trùm của tuyên
ngôn và tuyên bố trên và cam kết chung của cộng đồng quốc tế về quyền
con người cho tất cả mọi người.
Tiếp theo phiên cấp cao, Ðoàn Việt Nam tích cực tham dự suốt tiến
trình Khóa họp lần thứ 52 Hội đồng Nhân quyền diễn ra trong hơn một
tháng từ ngày 27/2 - 4/4, với khối lượng công việc lớn và thời lượng dài
kỷ lục, bao gồm: phiên họp cấp cao (từ ngày 27/2 - 2/3); 9 phiên thảo luận
chuyên đề (về đánh giá 5 năm triển khai Chiến lược của Liên hợp quốc về
thanh niên và phương hướng cho thời gian tới, án tử hình, kỷ niệm 35
năm Tuyên ngôn về quyền phát triển, Quỹ tự nguyện nhằm triển khai các
khuyến nghị theo Cơ chế Rà soát định kỳ phổ quát (UPR), quyền trẻ em
trong môi trường số); hàng loạt các phiên thảo luận, đối thoại với
khoảng 45 Thủ tục đặc biệt và các cơ chế nhân quyền của Liên hợp quốc;
các phiên thảo luận, đối thoại về tình hình nhân quyền tại các nước cụ
thể như Afghanistan, Myanmar, CHDCND Triều Tiên, Syria, Ethiopia,
Venezuela...
Tại khóa họp, Đoàn Việt Nam cùng các đoàn các nước tham dự hàng loạt
cuộc thảo luận về khoảng 80 báo cáo, nhiều tham vấn không chính thức về
43 dự thảo nghị quyết chuyên đề, xem xét thông qua các báo cáo Kiểm điểm
định kỳ phổ quát của 14 nước và thông qua quyết định bổ nhiệm 10 nhân
sự cho các Thủ tục đặc biệt.
Trong tiến trình khóa họp, đóng góp mang tính dấu ấn nổi bật của Việt
Nam là sáng kiến được Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đưa ra ngay ngày mở
đầu khóa họp về Nghị quyết của Hội đồng Nhân quyền kỷ niệm 75 năm Tuyên
ngôn Nhân quyền quốc tế và 30 năm Tuyên bố và Chương trình hành động
Vienna. Đoàn Việt Nam tham dự khóa họp phối hợp chặt chẽ với đơn vị chức
năng của Bộ Ngoại giao đã đề xuất, soạn thảo nội dung và tham vấn,
thương lượng cùng với đoàn đại biểu của các nước để đi đến nhất trí nội
dung dự thảo nghị quyết, vận động các nước đồng bảo trợ, ủng hộ nghị
quyết. Ngày 3/4, Hội đồng Nhân quyền đã thông qua nghị quyết bằng đồng
thuận, với đông đảo các nước tham gia đồng bảo trợ.
Ngoài phát biểu của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang tại phiên họp cấp
cao và sáng kiến nghị quyết nêu trên, Đoàn Việt Nam đã tích cực phát
biểu tại nhiều phiên họp khác như các phiên thảo luận về đảm bảo quyền
nhà ở, quyền lương thực, quyền văn hóa, quyền phát triển, quyền trẻ em,
đảm bảo quyền tiếp cận công bằng, bình đẳng, kịp thời, với giá cả hợp lý
của tất cả các quốc gia đối với vaccine ngừa COVID-19...
Trong các phát biểu, Đoàn Việt Nam đề cao chủ trương nhất quán, nỗ
lực và thành tựu trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người; khẳng định
Việt Nam cam kết phát triển bền vững vì lợi ích của người dân; nhấn mạnh
sự cần thiết giải quyết bất bình đẳng, bảo vệ những người dễ bị tổn
thương; kêu gọi giải quyết các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu;
khẳng định cam kết của Việt Nam tăng cường hợp tác một cách xây dựng
với các quốc gia, Văn phòng Cao ủy Nhân quyền, Hội đồng Nhân quyền và
các cơ chế của Hội đồng Nhân quyền nhằm thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền
cho tất cả mọi người trên cơ sở tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, các
điều ước quốc tế về quyền con người, bảo đảm chủ quyền quốc gia và các
nguyên tắc khách quan, công bằng, đối thoại xây dựng và hợp tác.
Bên cạnh đó, cùng với các nước thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
(ASEAN), Đoàn Việt Nam cũng đã có một số phát biểu chung về các chủ đề
ASEAN cùng quan tâm, chia sẻ như quyền phát triển, hợp tác kỹ thuật và
xây dựng năng lực, UPR.
Liên quan đến chủ đề biến đổi khí hậu và quyền con người thuộc ưu
tiên của Việt Nam và các nước, Việt Nam cùng hai nước Bangladesh và
Philippines - Nhóm nòng cốt về biến đổi khí hậu và quyền con người, đã
soạn thảo và đưa ra Phát biểu chung về biến đổi khí hậu và quyền con
người tại khóa họp này, cũng thu hút đông đảo các nước tham gia đồng bảo
trợ.
Ngoài ra, Đoàn Việt Nam đã tích cực tiếp xúc, trao đổi, tham vấn với
các đoàn đại biểu của các nước, đồng bảo trợ một số sáng kiến trên tinh
thần đối thoại và hợp tác; thực hiện nhiệm vụ của thành viên Hội đồng
Nhân quyền trong việc tham vấn, bỏ phiếu thông qua 43 dự thảo Nghị quyết
của Hội đồng Nhân quyền.
- Xin Đại sứ chia sẻ về sáng kiến của Việt Nam nhân kỷ niệm 75
năm Tuyên ngôn Nhân quyền quốc tế (UDHR) và 30 năm Tuyên bố và Chương
trình hành động Vienna (VDPA), cũng như ý nghĩa của sáng kiến này đối
với các nước nói chung và Việt Nam nói riêng?
Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai: Nghị quyết này tập trung
vào tầm quan trọng của hai văn kiện và nhiều nội dung tích cực của tuyên
ngôn và tuyên bố nêu trên như nhắc lại các nguyên tắc chính về quyền
con người của hai văn kiện; phản ánh quan tâm rộng rãi của các nước
trong việc kỷ niệm hai văn kiện; nâng cao vị thế, vai trò, hiệu quả hoạt
động của Hội đồng Nhân quyền và các cơ chế nhân quyền Liên hợp quốc;
nhấn mạnh vai trò hàng đầu của các quốc gia trong bảo đảm quyền con
người; ghi nhận sự tham gia của phụ nữ, vai trò của hợp tác và đoàn kết
quốc tế, tôn trọng sự đa dạng, bao trùm... trong thúc đẩy và bảo vệ
quyền con người nói chung và trong tham gia công việc của Hội đồng Nhân
quyền nói riêng.
Nghị quyết này cũng đề nghị Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc triển
khai chương trình hoạt động kỷ niệm tuyên ngôn và tuyên bố nêu trên,
trong đó có Sự kiện cấp cao của Liên hợp quốc về quyền con người vào
tháng 12 và có Báo cáo về các hoạt động kỷ niệm lên Khóa họp 56 Hội đồng
Nhân quyền vào đầu năm tới.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang tham dự Khóa họp lần thứ 52 của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc. (Ảnh: TTXVN)Có thể nói, nghị quyết này là một dấu ấn nổi bật của Việt Nam tại
khóa họp đầu tiên trên cương vị thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ
2023-2025, thể hiện đóng góp thực chất, trách nhiệm của Việt Nam vào
công việc của Hội đồng Nhân quyền.
Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại Geneva đã trực tiếp triển
khai soạn thảo, tham vấn, thương lượng dự thảo nghị quyết, sau khi Phó
Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang nêu sáng kiến tại khóa họp.
Ngày 3/4 vừa qua, Hội đồng Nhân quyền đã thông qua nghị quyết bằng
đồng thuận, với sự tham gia đồng bảo trợ nghị quyết của 98 nước (tính
đến cuối giờ chiều ngày 3/4, theo giờ Geneva), bao gồm 14 nước đồng tác
giả (Việt Nam, Áo, Bangladesh, Bỉ, Bolivia, Brazil, Chile, Costa Rica,
Fiji, Ấn Độ, Panama, Romania, Nam Phi và Tây Ban Nha), 34 nước thành
viên Hội đồng Nhân quyền, cả các nước phương Tây và nhiều nước đang phát
triển từ cả 5 nhóm khu vực, trong đó có hầu hết các nước ASEAN.
Trong số 43 nghị quyết được Hội đồng Nhân quyền thông qua, một số
nghị quyết có những nội dung mà các nước, nhóm nước còn nhiều quan điểm
khác biệt, thậm chí mâu thuẫn, nhiều ý kiến đề nghị chỉnh sửa dự thảo
nghị quyết nên không đạt được đồng thuận và Hội đồng Nhân quyền đã phải
tiến hành bỏ phiếu để thông qua.
Với nội dung nêu trên, việc nghị quyết do Việt Nam đề xuất, soạn thảo
được thông qua bằng đồng thuận, có sự đồng bảo trợ của đông đảo các
nước như vậy cho thấy nghị quyết thể hiện sự quan tâm và ưu tiên chung
của các nước và cộng đồng quốc tế, thu hút được sự hưởng ứng, tham gia
ủng hộ của đông đảo các nước, được sự đánh giá cao của các bên.
Việc Việt Nam đề xuất nghị quyết này tại Hội đồng Nhân quyền rất kịp
thời, đáp ứng sự quan tâm của cộng đồng quốc tế về kỷ niệm và đề cao
UDHR và VDPA, hai văn kiện quan trọng về quyền con người là nền tảng của
khuôn khổ các công ước quốc tế, các cơ chế, đối thoại và hợp tác ở các
cấp độ quốc tế, khu vực và quốc gia về quyền con người.
Nghị quyết này sẽ giúp tăng cường hơn nữa nỗ lực và hành động của các
quốc gia và cộng đồng quốc tế trong hiện thực hóa các mục tiêu, tôn
chỉ, cam kết hành động đề ra tại hai văn kiện trên, góp phần nâng cao
vai trò của Hội đồng Nhân quyền, Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc về thúc
đẩy và bảo vệ quyền con người cho mọi người, thông qua đối thoại và hợp
tác, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau.
Ðây cũng là kết quả của những nỗ lực chủ động, sáng tạo và triển khai
bài bản của Bộ Ngoại giao, Phái đoàn Việt Nam tại Geneva trong việc đưa
ra sáng kiến Nghị quyết, soạn thảo nội dung, cũng như nỗ lực của Ðoàn
Việt Nam trực tiếp tham vấn, vận động, thương lượng với đoàn của các
nước tại Geneva để đi đến nhất trí về nội dung dự thảo nghị quyết bao
gồm những nội dung tích cực, cân bằng sự quan tâm của các nước, trong
bối cảnh các nước và các nhóm nước còn có quan điểm khác nhau trên các
vấn đề cụ thể về quyền con người. Bên cạnh đó, sự phối hợp của các Cơ
quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài đã góp phần tích cực trong việc vận
động các nước ủng hộ nghị quyết.
Việc Việt Nam đề xuất, soạn thảo và thương lượng nghị quyết này vừa
là cụ thể hóa trách nhiệm, nỗ lực và ưu tiên của Việt Nam trên cương vị
thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2023-2025, đồng thời cũng là
hiện thực hóa chính sách đối ngoại chủ động, tích cực, có trách nhiệm
tham gia giải quyết các vấn đề quan tâm chung của cộng đồng quốc tế.
- Đại sứ có thể chia sẻ một số công việc mà các nước được bầu làm
thành viên Hội đồng Nhân quyền cần làm trong các khóa họp diễn ra tại
Trụ sở Văn phòng Liên hợp quốc ở Geneva?
Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai: Hội đồng Nhân quyền được
thành lập năm 2006, là cơ chế quan trọng nhất về quyền con người trong
hệ thống Liên hợp quốc. Hội đồng Nhân quyền là cơ quan liên chính phủ
của Liên hợp quốc, gồm 47 nước thành viên, đại diện cân bằng theo 5 khu
vực địa lý trên thế giới.
Hoạt động của Hội đồng Nhân quyền trực
tiếp thúc đẩy và bảo vệ các quyền con người cơ bản như quyền lương
thực, quyền sức khỏe, quyền được sống trong hòa bình..., gắn với các vấn
đề thuộc quan tâm hàng đầu của cộng đồng quốc tế như phát triển bền
vững, bảo đảm quyền của các nhóm dễ bị tổn thương, trẻ em, bình đẳng
giới, trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái, ứng phó với biến đổi khí
hậu...
Vì vậy, trong các khóa họp diễn ra tại Trụ sở Văn phòng Liên hợp
quốc ở Geneva, các nước được bầu làm thành viên Hội đồng Nhân quyền cần
tham gia xây dựng chương trình của các khóa họp, thảo luận, phát biểu
tại các phiên họp về nhiều chủ đề khác nhau, thúc đẩy sáng kiến, xây
dựng dự thảo các văn kiện như tuyên bố chung, nghị quyết và quyết định
của Hội đồng Nhân quyền; thực hiện các quyền dành cho các thành viên Hội
đồng Nhân quyền trong quyết định các vấn đề lớn của cơ quan này như
quyết định bổ nhiệm nhân sự cho các Thủ tục đặc biệt, xem xét, thông qua
báo cáo quốc gia Rà soát Ðịnh kỳ phổ quát của các nước, tiến hành tham
vấn và bỏ phiếu về việc thông qua các dự thảo nghị quyết và quyết định
của Hội đồng Nhân quyền.
- Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ./.
TTXVN