Khép lại năm đầu tiên của nhiệm kỳ, với động lực hạt nhân từ Người đứng đầu Chính phủ, khát vọng xây dựng một Chính phủ liêm chính, kiến tạo đang “tỏa nhiệt” không ngừng, bật lên như một phương châm, lay chuyển mọi hành động, cách ứng xử của bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương hướng đến mục tiêu phục vụ người dân, doanh nghiệp ngày một tốt hơn.

Nói đi đôi với làm

Từ bài phát biểu tuyên thệ nhậm chức trước toàn thể quốc dân, đồng bào đến những lần làm việc với các bộ, ngành, địa phương hoặc trên cả những diễn đàn khu vực và thế giới, liêm chính cũng là khái niệm được Thủ tướng được nhắc đến nhiều lần và được xem như một tiêu chí trong công tác quản lý điều hành của Chính phủ và bộ máy chính quyền địa phương.

Về bản chất, Nhà nước liêm chính là một Nhà nước của dân, do dân, vì dân. Trước đây, khi nói đến phẩm chất của người cán bộ, Bác Hồ từng chỉ rõ: Cần, kiệm, liêm, chính. Xây dựng Chính phủ liêm chính cũng đồng nghĩa với việc xây dựng một Chính phủ hiệu quả, một Chính phủ làm gương cho xã hội, nói đi đôi với làm.

Một Chính phủ liêm chính còn phải là một chỉnh thể thống nhất từ phương châm đến hành động, có mối tương tác, quan hệ hữu cơ chặt chẽ giữa các thành viên với nhau và với toàn hệ thống để có một cơ chế vận hành đồng nhất, hiệu quả. Không chỉ có vậy, những cam kết mạnh mẽ cần phải đi liền với những quyết sách cụ thể, hữu hiệu để thực hiện lời hứa, đáp ứng sự kỳ vọng của người dân.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bắt tay vào thực hiện định hướng xây dựng Chính phủ liêm chính bằng việc chấn chỉnh xử lý sự vụ quán càphê Xin chào. Sự quan tâm và chỉ đạo kịp thời, cũng không kém phần bất ngờ của Người đứng đầu Chính phủ về một tình huống pháp lý gắn với thân phận của người yếu thế - nạn nhân của hành vi lạm quyền công vụ có tác dụng như một “nhát kiếm công lý” đầy uy lực. Đó cũng là chỉ dấu đầu tiên cho hàng loạt những chỉ đạo quyết liệt của ông và tập thể Chính phủ nhằm chấn chỉnh kỷ cương, phép nước, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của công dân và doanh nghiệp.

Tiếp theo, hình ảnh rất đời thường của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ăn sáng, uống càphê ở quán ăn đường phố tại Thành phố Hồ Chí Minh và trước đó, bất ngờ xuất hiện ở chợ đầu mối Long Biên (Hà Nội) từ mờ sáng để kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm cho thấy một phong cách tư duy và hành động hết sức gần gũi, đầy hơi thở cuộc sống.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đi kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm tại chợ đầu mối Long Biên, Hà Nội. (Ảnh: TTXVN)

Thủ tướng cũng đã đến tận nơi ở, thăm nhà người có thu nhập thấp, thăm nơi làm việc của công nhân. Xóa mờ những khoảng cách thường thấy giữa lãnh đạo với người dân, ông thân thiện chuyện trò, thăm già, hỏi trẻ, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của họ để nắm bắt tình hình, chuẩn bị cho những kết luận quan trọng tại hội nghị quy mô toàn quốc liên quan đến an sinh.

Trong một hành động hiếm gặp từ một lãnh đạo cấp cao, người dân đã chứng kiến Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thẳng thắn nói lời xin lỗi về một sự việc gây hiểu lầm trong dư luận mà không phải lỗi của ông. Đó là khi Thủ tướng đi bộ vào phố cổ Hội An nhưng đoàn xe đi cùng vẫn đi theo vào tận phố đi bộ khiến người dân xì xào, bàn tán.

Gỡ nút thắt thể chế

Xuyên suốt những cuộc họp, buổi làm việc, “thể chế, thể chế và thể chế,” là vấn đề thường xuyên được Thủ tướng nhắc đi nhắc lại, lưu ý lãnh đạo các bộ, ngành. Cũng nhờ sự đôn đốc sát sao ấy, Chính phủ đã khắc phục được một tồn tại được coi là căn bệnh cố hữu từ nhiều năm nay - nợ văn bản. Dưới chỉ đạo của Thủ tướng và quyết tâm của toàn hệ thống, Chính phủ đã ban hành được một số lượng kỷ lục lên đến 162 nghị định quy định chi tiết các luật trong năm 2016.

Không chỉ có vậy, để đảm bảo cả bộ máy nhất quán mục tiêu liêm chính, kiến tạo, Thủ tướng đã thành lập Tổ công tác để kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ mà Chính phủ, Thủ tướng giao. Sáng kiến này ngay lập tức phát huy hiệu quả, tác động tích cực tới các bộ, ngành, địa phương; khắc phục được hạn chế lâu nay trong khâu hậu kiểm.

Có thể thấy liên tiếp những chỉ đạo của Thủ tướng như phát động Năm quốc gia khởi nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, tháo nút thắt hạn điền…là những minh chứng cụ thể cho tư tưởng liêm chính. Những đổi mới được ứng dụng và triển khai ngay vào thực tiễn, tại các phiên họp Chính phủ thường kỳ, thay vì kinh tế xã hội, nội dung xây dựng thể chế được đôn lên đầu tiên, như một lời nhắc nhở trách nhiệm hàng đầu của Chính phủ. Cũng trong nhiều bài phát biểu, Thủ tướng luôn đề cao việc ngăn chặn lợi ích nhóm, ngay từ khi khởi thảo chính sách.

Giải phóng nguồn lực để tăng trưởng

Một trong những ưu tiên khác của Thủ tướng và cũng là một nội hàm của khái niệm Chính phủ liêm chính là giải phóng nguồn lực xã hội.

Nhiều lần khẳng định nguồn lực trong dân, nguồn lực bên ngoài là rất lớn, là chỗ dựa và sức bật của tăng trưởng, ngay trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tổ chức hội nghị gặp mặt trí thức Việt kiều, dự hội nghị bàn tròn với các chuyên gia toàn cầu để lắng nghe và kêu gọi các nhân sỹ trí thức, các chuyên gia ưu tiên dành sự quan tâm và hỗ trợ tiến trình phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Đích thân Thủ tướng đã chủ trì một hội nghị đặc biệt với các chức sắc của 39 tôn giáo đại diện cho gần 1/3 dân số cả nước để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của đồng bào có đạo. Thủ tướng đã thay mặt Đảng, Nhà nước khẳng định quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người dân, tạo điều kiện thuận lợi để phát huy nguồn lực của đồng bào các tôn giáo chung tay vì mục tiêu xây dựng và phát triển đất nước ngày một giàu đẹp.

Dân chủ hóa mọi mặt đời sống xã hội, khích lệ và tạo nguồn cảm hứng sáng tạo cho mọi tầng lớp nhân dân, đồng bào ta ở trong và ngoài nước tham gia hiến kế xây dựng đất nước, đó chính là một trong những yếu tố cấu thành của một Chính phủ liêm chính.

Chống xa hoa, tránh lãng phí

Khẳng định quyết tâm “nói không với tham nhũng, tiêu cực, lãng phí,” mới đây nhất, tại hội nghị trực tuyến của Chính phủ với các địa phương cuối năm, trước toàn thể quốc dân đồng bào, Thủ tướng đề nghị lãnh đạo các tỉnh, thành không phải đi chúc Tết, thăm hỏi lãnh đạo Chính phủ và các bộ, ngành. Ông thẳng thắn chia sẻ “cứ đến Tết là các địa phương lại lo ngay ngáy, không biết mua cái gì, suy nghĩ mấy ngày đêm, không đến thì băn khoăn, đến thì thất thần khổ cực.” Ông đề nghị loại bỏ các băn khoăn trên bằng cách tổ chức Tết đơn giản, tình nghĩa, không chúc tết, tặng quà cấp trên để “tình cảm anh em, đồng chí trọn vẹn và gần gũi với nhân dân hơn.”

Thủ tướng cũng đề nghị thay đổi việc tổ chức tiếp đón các đoàn công tác của lãnh đạo Chính phủ xuống địa phương theo hướng gọn nhẹ, đi ít xe, việc đón tiếp đơn giản, lãnh đạo tỉnh không phải ra đầu địa giới tỉnh đón tiếp, bắt tay, chụp ảnh "mất thời gian và vất vả." Cũng tại cuộc họp này, Thủ tướng đã đề nghị phát động một phong trào rộng lớn thực hành tiết kiệm chống lãng phí trong toàn dân - một giải pháp hết sức thiết thực trong bối cảnh đất nước cần chắt chiu nguồn lực và từng đồng thuế của dân để dồn sức cho các mục tiêu phát triển.

Với nỗ lực của Thủ tướng và tập thể Chính phủ cùng sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống trên lộ trình Chính phủ kiến tạo, liêm chính lấy người dân và doanh nghiệp làm đối tượng phục vụ, cơ quan hành chính Nhà nước cao nhất đã kết thúc năm 2016 với một kết quả hết sức khả quan trong với những chỉ số cao nhất từ trước đến nay trong điều kiện ngổn ngang khó khăn.

CPI được kiềm chế ở mức 4,74%; GDP tăng 6,21%, cao hơn các nước đang phát triển ở châu và khu vực Đông Nam Á. Đặc biệt, lần đầu tiên, cả nước có trên 110.000 doanh nghiệp thành lập mới; vốn FDI thực hiện đạt 15,8 tỷ USD, tăng 9%, cao nhất từ trước đến nay. Khu vực dịch vụ tăng 6,98%; thu hút trên 10 triệu lượt khách quốc tế, cao nhất từ trước đến nay. Môi trường kinh doanh được cải thiện. Việt Nam xếp thứ 82/190, tăng 9 bậc so với năm 2015.

Chính những thành tích cụ thể, thiết thực mọi mặt đời sống xã hội ấy sẽ hun đúc và tạo nên niềm tin thị trường và đặc biệt là làm nên sức bật niềm tin của nhân dân đối với Chính phủ, một bệ phóng cho tăng trưởng kinh tế-xã hội quốc gia. Bàn thảo về nhiệm vụ của năm mới 2017, Chính phủ đã đưa ra chủ đề hành động “Tăng cường kỷ cương, đề cao trách nhiệm, thi đua sáng tạo, phát triển nhanh và bền vững.” Theo Thủ tướng, đây chính là bước tiếp theo quan trọng trong việc thực hiện chủ trương Chính phủ liêm chính kiến tạo, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Đánh giá về quyết tâm hướng đến một Chính phủ liêm chính và kiến tạo, Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân cho rằng, đây là một thông điệp trúng ý Đảng, hợp lòng dân, thể hiện quyết tâm xây dựng một nhà nước trong sạch, vững mạnh và đặc biệt có ý nghĩa trong tình hình hiện nay. “Xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo, phát triển chính là cơ hội để đất nước ta rút ngắn công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước làm tiền đề cho sự phát triển vững chắc của đất nước,” đại biểu Lê Thanh Vân phát biểu như vậy.

Truyền lửa với cộng sự và cả bộ máy chính quyền 63 tỉnh thành tại phiên họp cuối năm 2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tha thiết: “Tôi đề nghị các đồng chí phải có quyết tâm chính trị, có khát vọng để đưa đất nước phát triển trong giai đoạn mới, mặc dù khó khăn còn muôn vàn.”

Nỗ lực xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo còn phải trải qua một con đường dài gập ghềnh với lộ trình cần nhiều nhiệm kỳ, nhưng ngoảnh lại một năm đầu tiên, người dân cảm nhận được “luồng nhiệt” ấy đang bay đúng hướng. Tết đến, Xuân về, dẫu khó khăn còn chồng chất, rào cản còn bủa vây nhưng sức mạnh niềm tin trong lòng dân về những thành tựu mới của đất nước, của một Chính phủ liêm chính vẫn không ngừng lan tỏa./.

Quang Vũ (TTXVN)