ĐIỂM MỚI TRONG CHỈ ĐẠO, ĐỊNH HƯỚNG NỘI DUNG TRUYÊN TRUYỀN LĨNH VỰC BÁO CHÍ, XUẤT BẢN

Từ thực tiễn công tác chỉ đạo, định hướng hoạt động tuyên truyền trên báo chí, xuất bản, Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang lãnh đạo thực hiện một số giải pháp và bước đầu đã đạt những hiệu quả tích cực, đó là: 1) Chủ động ứng dụng công nghệ thông tin trong nắm bắt theo sát nội dung thông tin của báo chí, xuất bản, phát hiện sớm các vấn đề phát sinh; 2) Tăng cường tiếp xúc, đối thoại và chủ động cung cấp thông tin để đảm bảo tính chính xác, kịp thời trong nội dung thông tin của báo chí; 3) đẩy mạnh thực hiện cơ chế “đặt hàng” các cơ quan báo chí, xuất bản tuyên truyền nhằm tạo ra hiệu ứng truyền thông tích cực.

Trong ứng dụng công nghệ thông tin, với mục tiêu nắm bắt một cách nhanh nhất các vấn đề nội dung trên báo chí, nhất là báo chí điện tử để kịp thời định hướng, chỉ đạo, trong năm 2019, Thường trực Thành ủy đã chỉ đạo Ban Tuyên giáo Thành ủy, Ban Cán sự Đảng Ủy ban nhân dân Thành phố chỉ đạo đẩy mạnh việc sử dụng các ứng dụng công nghệ, nhất là công nghệ rà quét, cập nhật có trọng tâm, trọng điểm nội dung trên Internet, mạng xã hội. Từ tháng 2-2019, Ban Tuyên giáo Thành ủy, Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố đã chủ động phối hợp tổ chức nắm bắt thông tin trên công cụ theo dõi điện tử Socialbeat. Công cụ này sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm rà quét các thông tin liên quan đến Thành phố Hồ Chí Minh trên các cơ quan báo chí lớn của cả nước, cũng như trên Internet, các mạng xã hội Facebook, Youtube. Ban Tuyên giáo Thành ủy đã sử dụng hiệu quả ứng dụng này để phục vụ hoạt động điểm báo hàng ngày phục vụ cho Thường trực Thành ủy.

Bên cạnh đó, Ban Tuyên giáo Thành ủy cũng chủ động nắm bắt thông tin về báo chí, xuất bản thông qua các nhóm mạng xã hội, nhất là mạng xã hội Facebook, từng bước khắc phục tình trạng chưa chặt chẽ trong theo dõi, giám sát hoạt động của các cơ quan báo chí, xuất bản Thành phố, kịp thời phát hiện và tham mưu, chấn chỉnh các sai sót. Từ việc sử dụng các công cụ này, Thường trực Thành ủy đã chỉ đạo nhiều vấn đề cần lưu ý trong việc phối hợp giữa cơ quan lãnh đạo, quản lý báo chí Thành phố với cơ quan chủ quản nhằm định hướng hoạt động tuyên truyền một cách hiệu quả. Ví dụ, việc sử dụng tít - tựa nhạy cảm, chưa phù hợp; thông tin về các nội dung chưa đúng tôn chỉ mục đích; thông tin mô tả quá chi tiết, tỉ mỉ vụ án, thông tin có biểu hiện giật gân câu khách; chạy theo vấn đề nóng mà thiếu lý giải, phân tích về bản chất và nguyên nhân của sự việc…

Lĩnh vực xuất bản được định hướng phát triển theo hướng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, thể hiện ở việc ưu tiên phát triển loại hình sách điện tử (ebook), ưu tiên ứng dụng công nghệ mới trong biên tập, trình bày, in ấn xuất bản phẩm, trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với sự kết hợp các công nghệ và thông tin số hóa, Internet kết nối vạn vật, trí thông minh nhân tạo, công nghệ robot, in 3D… Từ đó, đã và đang tạo ra sự thay đổi đột biến trong toàn bộ công tác xuất bản, trong đó, có bước nhảy vọt về tốc độ sản xuất, chia sẻ và lan tỏa xuất bản phẩm. Các nhà xuất bản Thành phố đang tìm tòi, nghiên cứu hướng đổi mới hệ thống tổ chức, quản lý và cơ chế, cách thức hoạt động của mình để phát triển, tương thích với các hoạt động xuất bản dựa trên những nền tảng tích hợp, giao thoa công nghệ hiện đại và môi trường số.

Giải pháp tiếp xúc, đối thoại được đặt ra nhằm đổi mới và nâng cao chất lượng hiệu quả công tác tuyên truyền trên báo chí, xuất bản Thành phố trong tình hình mới; từ đó, chủ động thông tin tích cực, định hướng tuyên truyền kịp thời, nhanh chóng, đặc biệt đối với những vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm trong bối cảnh truyền thông đa phương tiện, mạng xã hội phát triển hiện nay. Thành ủy Thành phố xem việc tăng cường công tác trao đổi, tiếp xúc với cơ quan báo chí, xuất bản là giải pháp quan trọng nhằm nắm bắt chặt chẽ mọi hoạt động của cơ quan báo chí, từ đó đảm bảo việc triển khai các định hướng, chỉ đạo có trọng tâm, trọng điểm, giúp cho báo chí Thành phố chấp hành nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương và Thành ủy. Năm 2019, Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều cải tiến trong nội dung, phương thức lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan báo chí, cơ quan chủ quản báo chí, xuất bản Thành phố, nhất là tăng cường đổi mới nội dung chỉ đạo định hướng, nâng chất lượng các hoạt động giao ban lãnh đạo cơ quan báo chí, xuất bản định kỳ. Ban Tuyên giáo Thành ủy nhiều lần tổ chức họp đột xuất với các lãnh đạo một số cơ quan báo chí Trung ương và Thành phố, có sự tham dự của các đồng chí lãnh đạo Thành phố, lãnh đạo địa phương, đơn vị có liên quan để cung cấp thông tin và định hướng nội dung tin, bài trên báo chí liên quan đến những sự kiện, vấn đề được dư luận quan tâm. Từ tháng 9-2019, Thường trực Thành ủy đã có kết luận về việc nâng cao chất lượng các hoạt động giao ban lãnh đạo cơ quan báo chí định kỳ. Đồng chí Bí thư Thành ủy hoặc Phó Bí thư Thường trực Thành ủy sẽ chủ trì hoạt động giao ban báo chí vào tuần cuối mỗi tháng, mở rộng thành phần tham gia đến các cơ quan báo chí Trung ương đóng trên địa bàn. Sự tham gia trực tiếp của lãnh đạo Thành ủy thể hiện sự quan tâm, trân trọng đối với thông tin báo chí đóng góp cho Thành phố, góp phần đưa thông tin chỉ đạo trực tiếp từ Thành phố đến với hoạt động báo chí.

Bên cạnh đó, Ban Thường vụ Thành ủy đã ban hành Chỉ thị số 22-CT/TU ngày 7-5-2019 về “Tăng cường thực hiện công tác phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí”; yêu cầu đối với những vụ việc nghiêm trọng, thu hút sự quan tâm, theo dõi của dư luận xã hội, người đứng đầu, người phát ngôn hoặc được ủy quyền phát ngôn của cơ quan, đơn vị, địa phương phải thực hiện phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí ngay sau khi sự việc xảy ra và thường xuyên trong quá trình xử lý sự việc để kịp thời định hướng dư luận và ổn định tình hình, đảm bảo cho báo chí tác nghiệp đúng quy định của pháp luật.

Về thực hiện cơ chế “đặt hàng” các cơ quan báo chí, xuất bản nhằm tiếp tục phát huy vai trò của các cơ quan báo chí, xuất bản Thành phố và cơ quan báo chí, xuất bản Trung ương đóng trên địa bàn được thực hiện chủ động, tích cực. Theo đó, báo chí, xuất bản đồng hành, góp phần xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh vì cả nước, cùng cả nước; tuyên truyền thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 54/2017/QH14 của Quốc hội, 7 chương trình đột phá của Thành phố và Quy định số 1374-QĐ/TU của Ban Thường vụ Thành ủy, Thường trực Thành ủy đã ban hành kế hoạch và thực hiện ký kết phối hợp truyền thông, tuyên truyền về công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành của Đảng bộ, chính quyền Thành phố; tuyên truyền, quảng bá về những thành tựu kinh tế - xã hội, xây dựng Đảng, văn hóa, quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Qua đó, khơi dậy và phát huy truyền thống năng động, sáng tạo, đột phá và phát triển của Thành phố mang tên Bác.

Mới đây nhất, Thường trực Thành ủy cũng ban hành Kế hoạch số 305-KH/TU về “Khảo sát, tiếp nhận ý kiến của nhân dân góp phần xây dựng Thành phố sáng tạo đi đầu, cùng cả nước, vì cả nước” nhằm trân trọng lắng nghe ý kiến đánh giá khách quan, toàn diện về kết quả thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ và chương trình đột phá mà Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ X đã đề ra. Đồng thời, tiếp thu những ý kiến, góp ý cho việc xây dựng văn kiện chuẩn bị Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 một cách sát hợp nhất; trong đó, các cơ quan báo chí Thành phố cũng được giao tổ chức các diễn đàn góp ý, hiến kế nhằm thu hút cao nhất sự tham gia của người dân, của nhà báo đóng góp vào sự phát triển của Thành phố...

Trên lĩnh vực xuất bản, Ban Thường vụ Thành ủy lãnh đạo, định hướng các nhà xuất bản chủ động đầu tư bản thảo sách tự doanh, xây dựng kế hoạch cho các mảng sách có giá trị, đẩy mạnh công tác truyền thông giới thiệu sách đến đông đảo bạn đọc; đặt hàng xuất bản phẩm sử dụng ngân sách nhà nước để phục vụ nhiệm vụ tuyên truyền cho các sự kiện chính trị trọng đại của đất nước và Thành phố trong năm, thực hiện Quy định về hỗ trợ xuất bản các tác phẩm có giá trị giáo dục lòng yêu nước và truyền thống cách mạng; quan tâm hỗ trợ hoạt động triển lãm, quảng bá sách trong và ngoài nước, tạo sức lan tỏa, góp phần phát triển văn hóa đọc.

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO, ĐỊNH HƯỚNG NỘI DUNG TUYÊN TRUYỀN

Trên tinh thần thẳng thắn để nhận thức và đánh giá một cách đúng đắn thực trạng hoạt động báo chí, xuất bản, trong thời gian tới, Thành ủy tiếp tục chú trọng chỉ đạo, lãnh đạo để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chỉ đạo, định hướng nội dung tuyên truyền trên lĩnh vực báo chí, xuất bản, cụ thể là:

Thứ nhất, tăng cường công tác nắm bắt, rà soát, củng cố hoạt động báo chí, xuất bản của Thành phố. Ban Thường vụ Thành ủy luôn xác định công tác lãnh đạo, chỉ đạo quản lý hoạt động báo chí, xuất bản là một nhiệm vụ quan trọng của công tác tư tưởng - văn hóa. Trong giai đoạn tích cực tập trung tuyên truyền cho đại hội Đảng các cấp, Ban Thường vụ Thành ủy đã lãnh đạo hoạt động báo chí, xuất bản thông qua các cơ quan có liên quan với cơ chế phân công chỉ đạo và quản lý phù hợp trong từng giai đoạn và yêu cầu nhiệm vụ chính trị.

Thứ hai, chỉ đạo cơ quan chức năng thường xuyên theo dõi các thông tin trên báo và trên các xuất bản phẩm để có hướng tham mưu, chỉ đạo, điều chỉnh kịp thời. Thông qua công tác điểm tin báo chí thường nhật, Thường trực Thành ủy bao quát toàn bộ tình hình báo chí của Thành phố để có những chỉ đạo kịp thời đối với những vấn đề phát sinh, phục vụ cho sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành hàng ngày của Thường trực Thành ủy và góp phần cho các cơ quan báo chí Thành phố hoạt động đúng định hướng, đúng pháp luật.

Thứ ba, kịp thời định hướng, chỉ đạo báo chí, xuất bản trước những sự kiện quan trọng. Năm 2020 sẽ diễn ra nhiều sự kiện chính trị trọng đại và có ý nghĩa, theo đó, hoạt động thông tin của báo chí, xuất bản của Thành phố cũng diễn ra một cách sôi nổi với nhiều điểm tích cực và đúng định hướng. Lãnh đạo Thành phố luôn tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho báo chí tác nghiệp, đặc biệt vào các ngày lễ lớn hoặc sự kiện trọng đại của Thành phố, của cả nước. Đối với những sự kiện quan trọng, Thường trực Thành ủy sẽ chỉ đạo tổ chức họp báo công khai cung cấp thông tin cho báo chí.

Thứ tư, quan tâm, chăm lo và tạo động lực để đội ngũ những người làm công tác báo chí và xuất bản của Thành phố có cảm hứng và tâm huyết cho ra đời những tác phẩm báo chí, những xuất bản phẩm có giá trị như: tổ chức các đoàn lãnh đạo Thành phố đi thăm, chúc mừng các cơ quan báo chí, xuất bản nhân kỷ niệm các ngày truyền thống của ngành; trao thưởng các giải báo chí quốc gia và giải báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng; tổ chức các chuyến hành trình “Về nguồn” giáo dục truyền thống cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên; mở các lớp trung cấp lý luận chính trị dành riêng cho phóng viên và biên tập viên các cơ quan báo chí, xuất bản Thành phố...

Thứ năm, nâng cao vai trò phản biện xã hội của các cơ quan báo chí, xuất bản Thành phố, phát huy tính chủ động, tinh thần trách nhiệm trong việc đấu tranh, phê phán những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” cũng như kịp thời phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc, thù địch bằng những lập luận sắc bén và có tính thuyết phục cao; cung cấp cho người đọc, người xem, người nghe nhất là đội ngũ cán bộ, đảng viên và đối tượng thanh niên những thông tin chính thống, cái nhìn khách quan, khoa học đa chiều để nhận rõ những ý đồ đen tối của một số tổ chức cá nhân và nhận rõ những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị. Từ đó, tạo sức đề kháng chính trị, trang bị lý luận để đông đảo các tầng lớp nhân dân và đội ngũ cán bộ, đảng viên luôn cảnh giác trước những thông tin, luận điệu xuyên tạc đang xuất hiện ngày càng nhiều trên các các phương tiện truyền thông mạng xã hội.

Thứ sáu, tập trung triển khai thực hiện việc sắp xếp các cơ quan báo chí theo Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025. Thường trực Thành ủy chỉ đạo Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân Thành phố, Ban Tuyên giáo Thành ủy nhanh chóng triển khai thực hiện việc sắp xếp theo đúng lộ trình; tổ chức gặp gỡ các cơ quan báo chí để lắng nghe, trao đổi, qua đó có những đề xuất hợp lý trong việc triển khai thực hiện./.