Từ ngày 11-20/4 tại Trung tâm Văn hoá Phật giáo Liễu Quán Huế,
Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế phối hợp với nhà nghiên cứu Trần
Đình Sơn tổ chức cuộc triển lãm Bộ tranh độc đáo về lễ phục triều Nguyễn
năm 1902 của họa sỹ Nguyễn Văn Nhân.
Tranh Đại Nam hoàng đế sắc phong tại vị. Ảnh: VGP/Thế Phong
Triển lãm trưng bày 25 trong tổng số 54 bức tranh của họa sỹ Nguyễn Văn
Nhân vẽ lễ phục triều Nguyễn từ quần áo của Thiên tử cho đến tôn thất
thời điểm đầu thế kỷ XIX. Đây là một tập tranh vốn đã thất tán cách đây
trên 110 năm kể từ ngày ra đời.
Bộ tranh của họa sỹ Nguyễn Văn Nhân gồm 54 bức bọc trong túi vải lanh
màu xám nâu; trong tình trạng hoàn hảo. Trên mỗi bức tranh đều có ghi
chú các thông tin về địa vị, chức tước, phẩm hàm của các nhân vật bằng
hai thứ chữ Pháp và Hán. Toàn bộ tranh được vẽ bằng màu nước và bột màu
trên giấy, kích thước 23x31cm.
Ngoài bộ tranh ghi rõ dòng chữ Hán viết bằng son: Hoàng phái sắc phục tự
thiên tử chí tôn thất; chữ Pháp viết bằng mực và được dịch là: Đại lễ
phục của triều đình An Nam, do Nguyễn Văn Nhân, chức Biên tu Viện hàn
lâm hưu trí, vẽ tại Huế, tháng 12 năm 1902.
Theo nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn, Bộ tranh lễ phục triều Nguyễn của
Nguyễn Văn Nhân được vẽ theo lối truyền thần, chi tiết, tỉ mỉ. Đây là
lối vẽ hiện đại vào thời điểm ra đời của nó với những kỹ thuật tiếp thu
từ phương Tây như luật viễn cận, giải phẫu học. Điều đó cho thấy, các
bức tranh được kết hợp khá nhuần nhuyễn hội họa truyền thần với hội họa
phương Tây mới nhu nhập, đưa nghệ thuật truyền thần phát triển đến một
bước mới.
Nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn nhấn mạnh, chân dung các nhân vật qua ngọn
bút tài hoa của Nguyễn Văn Nhân thể hiện thần thái sinh động, trung thực
và một tỷ lệ nhân thể hợp lí, chuẩn xác so với tranh truyền thần của
các thế hệ đi trước. Các loại phẩm phục, trang phục hoàng gia, triều
thần, binh lính… được họa sỹ miêu tả hết sức chi tiết từ màu sắc đến các
hoa văn trang trí. Vì thế, bộ tranh được xem là di sản quý, là tài liệu
quan trọng phục vụ nghiên cứu về trang phục cung đình Nguyễn, đặc biệt
vào thời kỳ cận đại.
Cho đến nay, giới nghiên cứu vẫn chưa biết vì sao bộ tranh quý trên lại
lưu lạc ra ngoài và hiện đang thuộc sở hữu của nhà sưu tập nào? Được
biết, vào năm 2011, bộ tranh từng xuất hiện và được rao bán với giá
35.000 USD, song Việt Nam đã để vuột mất cơ hội. Và bây giờ, thông tin
về người thủ đắc bộ tranh quý này vẫn là một bí ẩn.
Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, toàn bộ số tranh được tặng cho
Trung tâm Văn hoá Phật giáo Liễu Quán bán để làm từ thiện trong dịp
Phật đản PL 2558 - Giáp Ngọ 2014.
Theo HNM