Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 17 và các Hội nghị Cấp cao liên quan đã thành công tốt đẹp sau 3 ngày làm việc khẩn trương và hiệu quả.

Với quyết tâm chính trị mạnh mẽ và tầm nhìn xa, các nhà lãnh đạo ASEAN đã thống nhất đề ra nhiều quyết sách quan trọng và biện pháp thiết thực nhằm tiếp tục đẩy nhanh tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và bảo đảm vai trò trung tâm của Hiệp hội trong một cấu trúc khu vực đang định hình, đồng thời đưa quan hệ giữa ASEAN với các đối tác lên tầm cao mới, đẩy mạnh hợp tác rộng rãi và phát huy tác dụng của nhiều công cụ và cơ chế để xử lý những thách thức chung ở khu vực.

Tất cả những gì diễn ra ở Hội nghị cấp cao ASEAN lần này, mục tiêu xuyên suốt “Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động” đã thể hiện thật sống động. Rất rõ ràng, rất cụ thể, các nhà lãnh đạo ASEAN đã tập trung trao đổi về 3 cụm vấn đề thiết thân của Cộng đồng. Đó là: Thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN và triển khai hiệu quả Hiến chương ASEAN, tăng cường Kết nối ASEAN; Mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, đồng thời củng cố vai trò trung tâm của ASEAN trong các tiến trình hợp tác khu vực; Đẩy mạnh hợp tác ứng phó với các thách thức đang nổi lên như: phục hồi và phát triển bền vững sau khủng hoảng, biến đổi khí hậu, cứu trợ thiên tai, dịch bệnh...

Các vấn đề khu vực và quốc tế không nằm ngoài mối quan tâm của các nhà lãnh đạo cũng đã được trao đổi cởi mở trong khuôn khổ phiên họp lần này. Những kết quả quan trọng đạt được trong gần một năm qua, trong đó có việc triển khai Hiến chương ASEAN và Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN trên 3 trụ cột về chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội có lẽ là bước đi hiện thực nhất của ASEAN trong việc biến ý tưởng thành hiện thực. Đây chính là động lực để ASEAN bước tiếp một cách tự tin hơn, vững vàng hơn.

Kết thúc Hội nghị, đã có những văn kiện được thông qua, được ký kết, đó là Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị về kết quả và các quyết định của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 17, Tuyên bố về “Phát triển nguồn nhân lực và kỹ năng cho phục hồi kinh tế và tăng trưởng bền vững” và Tuyên bố về “Nâng cao phúc lợi và phát triển của phụ nữ và trẻ em ASEAN”... Có lẽ cái được lớn hơn tất cả là đạt sự đồng thuận rất cao trong nhiều vấn đề, thể hiện quyết tâm rất mạnh mẽ trong việc biến ý tưởng, biến kế hoạch thành hành động, thành hiệu quả.

Nhiều biện pháp đồng bộ để tạo ra sự chuyển biến thực sự trong việc thực hiện đúng tiến độ và hiệu quả các chương trình/kế hoạch xây dựng Cộng đồng đã được các nhà lãnh đạo nhất trí; Một Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN nhằm tăng cường kết nối về hạ tầng, thể chế và người dân ASEAN, từ đó hỗ trợ đẩy nhanh liên kết ASEAN và tạo cơ sở để mở rộng kết nối ra khu vực Đông Á cũng đã được thông qua.

Đây cũng chính là nỗ lực chung của ASEAN trong suốt năm qua. Những nỗ lực từ xây dựng chương trình/kế hoạch đã bắt đầu có cơ sở để biến thành hành động khi các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, nhân dịp này, cũng đã thông qua “Tuyên bố ASEAN về hợp tác tìm kiếm và cứu hộ người và tàu thuyền gặp nạn trên biển”. Những nỗ lực quan trọng này chính là nhằm xây dựng Cộng đồng hướng tới người dân.

Sự đồng thuận liên quan đến hoạt động đối ngoại cũng rất đáng ghi nhận để từ đó các bên thống nhất cao về chủ trương và các biện pháp đẩy mạnh quan hệ đối ngoại của ASEAN, đồng thời bảo đảm vai trò trung tâm của Hiệp hội trong một cấu trúc khu vực đang định hình.

Tiếp tục tăng cường hiệu quả hoạt động của các cơ chế do ASEAN giữ vai trò chủ đạo như ASEAN+1, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn Khu vực (ARF) và Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+)... chính là những cơ chế quyết định cho hoà bình, an ninh và phát triển ở khu vực....

Nga - Mỹ tham gia với tư cách là khách mời (Trong ảnh: Ngoại trưởng Nga và Bộ trưởng Phạm Gia Khiêm)

Tại Hội nghị Cấp cao lần này, quyết định mở rộng Cấp cao Đông Á để Nga và Hoa Kỳ tham gia trên cơ sở ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và tôn trọng các mục tiêu, nguyên tắc, thể thức và ưu tiên của Cấp cao Đông Á cũng là một đột phá lớn. Các Ngoại trưởng Nga và Hoa Kỳ đã tham dự Cấp cao Đông Á lần này với tư cách “khách mời đặc biệt của Chủ tịch Hội nghị”, nhưng từ năm sau Tổng thống Nga và Mỹ sẽ chính thức tham gia Cấp cao Đông Á.

Thảo luận sâu rộng và khẳng định quyết tâm mạnh mẽ gia tăng những nỗ lực quốc gia cũng như hợp tác khu vực và quốc tế, các nhà lãnh đạo ASEAN đã thống nhất được về những biện pháp để phát triển bền vững và ứng phó với các thách thức toàn cầu.

Như vậy, những gì đạt được từ Hội nghị cấp cao ASEAN lần này cũng như trong suốt năm Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN 2010 một lần nữa khẳng định quyết tâm vì mục tiêu chung là hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực hướng tới mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 với Khẩu hiệu xuyên suốt là “Một Tầm nhìn - Một bản sắc - Một Cộng đồng” đã được ghi trong Hiến chương ASEAN./.

(Theo: VOV)