Các hoạt động của lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng được tổ chức gắn liền với các hoạt động của Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc lần thứ 7 nhằm huy động, qui tụ và phát huy được các hoạt động của mọi tầng lớp nhân dân trong cả nước hướng tới Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long- Hà Nội.

Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Tiến Khôi- Giám đốc Khu di tích lịch sử Đền Hùng về những hoạt động chính và công tác chuẩn bị cho Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng năm nay:

PV: Thưa ông, Giỗ Tổ Hùng Vương và Lễ hội Đền Hùng năm 2010 sẽ được tổ chức quy mô và hoành tráng nhất từ trước đến nay. Xin ông cho biết những hoạt động chính diễn ra trong lễ hội năm nay?

Ông Nguyễn Tiến Khôi: Năm nay, chúng ta tổ chức quốc lễ Giỗ Tổ Hùng Vương- Lễ hội Đền Hùng ở cấp nhà nước. Mọi hoạt động đều tổ chức với qui mô lớn hơn những năm trước. Năm nay có điểm đặc biệt là tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương gắn với các hoạt động của Ngày hội Văn hóa- Thể thao và Du lịch các dân tộc vùng Đông Bắc, cho nên có rất nhiều hoạt động VH-TT của các tỉnh, thành tham gia, sẽ làm cho lễ hội năm nay thêm phần sôi động. Lễ hội Đền Hùng từ 1 đến 10 Âm lịch là các hoạt động văn hóa- thể thao của các tỉnh, thành. Các đoàn chuyên nghiệp sẽ biểu diễn các hoạt động văn hóa. Các hoạt động của Ngày hội Văn hóa- Thể thao và Du lịch diễn ra từ 1 đến 4, sau đó là các hoạt động của Lễ Giỗ tổ. Trong số các hoạt động này có điểm nhấn là chương trình nghệ thuật "Kinh đô Văn Lang- Thăng Long- Hà Nội nghìn năm tỏa sáng". Đây là một chương trình nghệ thuật đặc sắc của các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp, kết nối các hoạt động mở đầu cho Đại lễ nghìn năm Thăng Long - Hà Nội. Chương trình này sẽ được truyền hình trực tiếp trên sóng VTV1 của Đài Truyền hình Việt Nam và sóng Hệ Thời sự- Chính trị- Tổng hợp (VOV1) của Đài Tiếng nói Việt Nam.

PV: Thưa ông, năm nay chúng ta tổ chức Quốc lễ Giỗ tổ Hùng Vương ở qui mô quốc gia. Xin ông cho biết nghi thức của lễ Giỗ Tổ có điểm gì mới so với những năm trước?

Ông Nguyễn Tiến Khôi: Năm nay, chúng ta tổ chức quốc lễ Giỗ tổ ở qui mô quốc gia, nên sẽ có các đoàn đại biểu lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành trung ương, các tỉnh, thành trong cả nước và kiều bào nước ngoài về tham gia giỗ tổ, làm cho buổi lễ thêm phần long trọng và hoành tráng. Năm nay lễ dâng hương các Vua Hùng vẫn theo nghi lễ truyền thống, nhưng qui mô của lễ dâng hương lớn hơn. Dự kiến lễ dâng hương này có thể tới 3 nghìn người. Trước hết các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước, BTC cấp Nhà nước lễ Giỗ tổ Hùng Vương- Lễ hội Đền Hùng sẽ vào dâng hương, hoa, lễ vật cúng tiến các Vua Hùng, sau đó các đ/c lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước sẽ đọc diễn văn tưởng nhớ công lao của các Vua Hùng, tiếp đến NSND Tiến Thọ sẽ đọc bài Văn tế do GS Vũ Khiêu soạn thảo, ca ngợi công đức của các Vua Hùng, căn dặn con cháu là người VN chúng ta sẽ mãi mãi tưởng nhớ công đức của các Vua Hùng để gìn giữ non sông đất nước do các Vua Hùng trao lại cho chúng ta. Sau lễ dâng hương, đoàn đại biểu sẽ xuống dâng vòng hoa tại Lăng Hùng Vương. Sau đó về bức phù điêu có hình tượng Bác Hồ nói chuyện với cán bộ chiến sĩ Đại đoàn quân Tiên phong tại Ngã năm đền Giếng để dâng hoa. Tại đây, chúng ta ôn lại lời căn dặn của người khi về thăm Đền Hùng năm 1954, đó là: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước/ Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước". Đây là lời căn dặn không những với cán bộ, chiến sĩ đại đoàn quân tiên phong trước khi về tiếp quản Thủ đô, mà còn là lời căn dặn với tất cả mọi người dân VN phải có ý thức giữ gìn đất nước mà các Vua Hùng đã xây dựng và trao lại cho chúng ta.

PV: Thưa ông, trong các lễ hội Đền Hùng năm nay, các hoạt động văn hóa dân gian sẽ được duy trì như thế nào?

Ông Nguyễn Tiến Khôi: Năm nay, các hoạt động văn hóa dân gian có rất nhiều, trong đó có các hoạt động văn hóa dân gian của các vùng, miền trong cả nước, đặc biệt là chương trình VH-TT của các tỉnh vùng Đông Bắc. Ngoài ra còn có các hoạt động như thi gói bánh chưng, giã bánh dày, rước kiệu, hát Xoan, múa sư tử, đâm đuống và các hoạt động khác của các đoàn như: Quan họ Bắc Ninh, Liên đoàn Xiếc, nhiều đoàn biểu diễn chuyên nghiệp của Trng ương cũng về biểu diễn. Diễn trường mở rộng ra tới thành phố Việt Trì, huyện Lâm Thao, huyện Phù Ninh xung quanh Đền Hùng, tạo không khí sôi động trong những ngày diễn ra lễ hội.

Thi gói bánh chưng, bánh dầy trong Lễ hội Đền Hùng

PV: Thưa ông, chưa kể lượng du khách đổ về Lễ hội Đền Hùng những ngày này rất đông, thì năm nay, ngày Quốc lễ còn kết hợp với chương trình Ngày hội Văn hóa, thể thao và du lịch các tỉnh Đông Bắc lần thứ 7. Gần 3 nghìn diễn viên, vận động viên của các tỉnh về Phú Thọ. Vậy công tác hậu cần được chuẩn bị ra sao, thưa ông?

Ông Nguyễn Tiến Khôi: Việc đón tiếp khách với tỉnh Phú Thọ thì chúng tôi hàng năm đã có sự chuẩn bị chu đáo, năm nay lượng khách đến đông hơn hẳn. Chúng tôi chủ động để bố trí nơi ăn nghỉ cho các đoàn và du khách. Tuy nhiên, điều kiện của Phú Thọ còn có khó khăn, chúng tôi mong các đoàn bạn có sự cảm thông.

PV: Chuẩn bị cho Giỗ tổ Hùng Vương- Lễ hội Đền Hùng, Khu di tích lịch sử Đền Hùng đã tu bổ, tôn tạo, nâng cấp nhiều công trình kiến trúc và cơ sở hạ tầng. Xin ông thông tin thêm về điều này?

Ông Nguyễn Tiến Khôi: Năm nay, chúng tôi đã tu bổ, tôn tạo một số đền đài và xây dựng một số công trình để tạo cơ sở vật chất cho Lễ hội năm nay. Cụ thể, chúng tôi tu bổ, tôn tạo lại một số đền đài trên núi Hùng. Cùng với đền Thượng, chúng tôi mở rộng sân vườn của Đền Thượng khá khang trang. Tại núi Yên Lĩnh cũng tu bổ lại đền Trung. Dưới dân núi Nghĩa Lĩnh đã tu bổ tôn tạo lại sân lễ hội và sân trước cổng đền, từ ngã 5 Đền Giếng đến trước cổng đền, đường sá, các nhà hàng phục vụ ăn uống, lưu niệm được chỉnh trang. Chúng tôi cũng xây dựng một hồ nước rộng 3ha, xung quanh đó có một trại điêu khắc quốc tế , có 35 tác phẩm điêu khắc, tạo thêm cảnh quan để đồng bào lên thắp hương có điều kiện thưởng thức các tác phẩm nghệ thuật và dạo chơi, vui chơi, giải trí. Ngoài khu trung tâm, chúng tôi cũng xây dựng đền Quốc Tổ Lạc Long Quân, đền Tổ Mẫu Âu Cơ là những khu đền mới, được đưa vào xây dựng từ năm 2009 để đón đồng bào cả nước sau khi về lễ dâng hương tưởng nhớ các vua Hùng, tiếp tục dâng hương tưởng nhớ Cha Rồng, mẹ Tiên- những người sinh ra giống nòi VN.

PV: Thưa ông, dự kiến trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương năm nay, tỉnh Phú Thọ sẽ đón khoảng 5 triệu lượt người về dự lễ. Một vấn đề được du khách hết sức quan tâm, đó là việc đảm bảo về giao thông và an ninh trật tự. Công việc này được tỉnh và Ban quản lý triển khai ra sao, thưa ông?

Ông Nguyễn Tiến Khôi: Năm nay, để đảm bảo lượng du khách về dự lễ hội Đền Hùng, chúng tôi dự đoán khoảng từ 4 đến 5 triệu lượt người. Để đảm bảo các hoạt động trong lễ hội diễn ra an toàn, chúng tôi đã tiếp tục mở rộng thêm các tuyến đường để tránh ách tắc giao thông và mở rộng thêm bãi đỗ xe có thể đáp ứng tới 3 nghìn xe các loại. Để đảm bảo phân luồng giao thông, Ban tổ chức đã giao trách nhiệm cho các ngành công an, giao thông vận tải, các ngành liên quan phối hợp với các bộ, ngành TW phân luồng giao thông và hướng các dòng xe khi về Đền Hùng để đảm bảo cho việc lưu thông tại Đền Hùng không bị ách tắc, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để đồng bào về dự lễ hội được an toàn.

Để đảm bảo vấn đề trật tự, trị an trong khu di tích cũng là vấn đề hết sức quan trọng mà đồng bào cả nước khi về viếng Tổ tiên hết sức quan tâm. Với lượng người đông như vậy, chắc hẳn khó tránh khỏi những hiện tượng tiêu cực có thể xảy ra. Thì trước hết mong đồng bào hết sức cảnh giác trước những hiện tượng kẻ gian lợi dụng lúc đông người có hoạt động không tốt. Ngoài việc nhắc nhở nhân dân nâng cao cảnh giác, chúng tôi cũng đặt các trạm camera theo dõi toàn bộ các hoạt động trong khu vực lễ hội để đảm bảo an toàn trong khu vực lễ hội. Các lực lượng phối hợp với nhau tạo thành đội liên ngành để đảm bảo trật tự trị an, hướng dẫn đồng bào, hàng hóa được sắp xếp, các hộ dân phải có bảng niêm yết giá để đồng bào không bị bắt chẹt khách.

PV: Trong cuộc họp báo tại Hà Nội mới đây, lãnh đạo tỉnh Phú Thọ nhấn mạnh không cấp phép cho bất kỳ một hoạt động giải trí, trò chơi mang tính chất cờ bạc trá hình được tham gia lễ hội. Để đảm bảo điều này, Ban quản lý bên cạnh các biện pháp kiên quyết, cũng cần tuyên truyền để người dân tự giác chấp hành?
Ông Nguyễn Tiến Khôi: Về các hoạt động vui chơi, giải trí trong dịp lễ hội không được mang tính cờ bạc. Trong những năm qua có một số hoạt động đã được cấp phép, nhưng một số người lợi dụng để hoạt động cờ bạc trá hình như: câu cá, úp xu, thì chúng tôi thấy là những trò chơi nào mang tính lừa đảo, nhất là lừa bịp các cháu nhỏ ăn tiền, thì BCT không cho hoạt động. Năm nay, hướng của chúng tôi cấp phép cho các trò chơi hạn chế, chỉ tạo cho các trò chơi lành mạnh để tạo không khí vui tươi cho lễ hội.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông./.

- Mai Hồng th/hiện-