Qua 15 năm triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (Khoá VIII), về xây dựng và phát triển nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc của Đảng, trên địa bàn tỉnh Hòa Bình đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Nhận thức của cán bộ, đảng viên về xây dựng đạo đức, lối sống, về văn hoá đầy đủ, sâu sắc hơn, từ đó tích cực tham gia giữ gìn và phát huy nét đẹp truyền thống, sống với nhau có trách nhiệm hơn, tình nghĩa hơn, đoàn kết, giúp đỡ nhau vươn lên phát triển kinh tế, tạo tình cảm gắn bó trong gia đình và cộng đồng. 

100% số xã, phường, thị trấn và 100% khu dân cư xây dựng và thực hiện quy ước, hương ước theo Pháp lệnh 34/2007 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; 100% các cơ quan, ban ngành các cấp xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ trong cơ quan, đơn vị theo Nghị định 71/1998/NĐ-CP, ngày 08/9/1998 của Chính phủ về quy chế thực hiện dân chủ trong cơ quan. Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân (18/11) hằng năm đang dần trở thành nét đẹp văn hoá trong sinh hoạt ở cộng đồng dân cư. Phong trào xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa, cơ quan, đơn vị, trường học văn hóa đã phát huy được tinh thần tương thân tương ái, cùng giúp nhau phát triển kinh tế, xoá đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần trong nhân dân. Chính sách đền ơn đáp nghĩa, đảm bảo an sinh xã hội của Nhà nước được các cấp uỷ Đảng, chính quyền ở địa phương lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện tốt. Có thể nhận thấy phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đang là động lực để các địa phương trong tỉnh đẩy nhanh tiến trình  xây dựng Nông thôn mới.

 Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh cơ bản thực hiện theo nghi thức mới, được nhân dân đồng tình ủng hộ. Các cấp uỷ Đảng lãnh đạo chính quyền cùng MTTQ và các đoàn thể thường xuyên tuyên truyền vận động bằng nhiều hình thức, biện pháp để vừa giữ gìn được cốt lõi văn hoá truyền thống.

Công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hoá vật thể và phi vật thể được quan tâm phát triển. Tính đến tháng 12 năm 2012, có 64 di tích lịch sử, danh thắng trên địa bàn tỉnh đã có quyết định công nhận,  trong đó: 40 di tích cấp quốc gia, 24 di tích cấp tỉnh. Bảo vệ và từng bước phát huy tốt giá trị các di tích, danh thắng trong địa bàn; kết hợp tốt công tác bảo vệ và khai thác giá trị văn hoá - du lịch và tín ngưỡng, điển hình như các địa điểm: Bia Lê Lợi, Tượng đài Bác Hồ, Bia di tích quan hệ hữu nghị Việt - Lào (TP. Hoà Bình); Động Tiên, Nhà máy in tiền (huyện Lạc Thuỷ), Hang Luồn (huyện Yên Thuỷ); Tượng đài Anh hùng Cù Chính Lan (huyện Cao Phong), Đền thờ Chúa Thác Bờ (huyện Cao Phong và huyện Đà Bắc)...  

Nhiều cuốn sách phục vụ công tác tuyên truyền được xuất bản: “Địa chí Hoà Bình”; “Giới thiệu tổng quan về tỉnh Hoà Bình”; “Hoà Bình thế và lực mới trong thế kỷ XXI” bằng hai thứ tiếng (tiếng Anh và tiếng Việt); Giới thiệu du lịch - văn hoá Hoà Bình, Kiểm kê phong tục, tập quán, tín ngưỡng của các dân tộc trong tỉnh; vv.. Nhiều đề tài nghiên cứu phục vụ công tác bảo tồn được triển khai như: Nghệ thuật múa Mường, Mo trong đám tang của người Mường Bi; Bộ sưu tập Phong tục tập quán dân tộc Mường. “Ẳm Ệt luông” (Sử thi thần thoại của người Thái Mai Châu), Lễ cưới cổ truyền của người Thái  huyện Mai Châu, Lễ hội Chá Chiêng, lễ hội Xên Mường của dân tộc Thái;  Lễ cấp sắc, Tết nhảy của người Dao quần chẹt Hoà Bình, Lễ hội Gầu Tào, Đám cưới dân tộc Dao; Sưu tầm nghề thủ công rèn đúc của người Mông ở xã Pà Cò, huyện Mai Châu vv...

Công tác mở rộng, phát triển hợp tác quốc tế về văn hoá ngày càng phát triển mạnh. Trong những năm qua, tỉnh Hoà Bình đã đẩy mạnh các hoạt động thông tin đối ngoại, tăng cường quảng bá hình ảnh, giới thiệu, cung cấp thông tin về các di tích, địa chỉ danh thắng của tỉnh trên các phương tiện thông tin đại chúng. Báo Hoà Bình điện tử, Cổng thông tin điện tử của UBND tỉnh và các trang thông tin của các ngành đã hoạt động rất tích cực. Hàng năm, tỉnh đón nhiều đoàn khách quốc tế: Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, các nước EU,... đến tham quan, nghiên cứu lịch sử, văn hoá, tìm cơ hội đầu tư.

Toàn tỉnh có 1715/ 2016 xóm bản có đội văn nghệ,  233 tổ, đội thông tin tuyên truyền ở 210 xã, phường, thị trấn, với trên 13.000 diễn viên quần chúng. Hàng năm tổ chức hàng nghìn buổi  biểu diễn và tuyên truyền  thực hiện nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của địa phương cho hơn 4 triệu lượt người xem.

Từ việc triển khai thực hiện tốt chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khoá VIII) về “Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” đã làm cho cán bộ, đảng viên, nhân dân thấy rõ hơn trách nhiệm truyền bá và phổ cập các giá trị văn hoá. Nhận thức về văn hoá của nhân dân được nâng lên, khắc phục tình trạng buông lỏng quản lý các hoạt động văn hoá, công trình văn hoá; nâng cao năng lực sáng tạo vận dụng các tiêu chuẩn, giá trị văn hoá vào thực tiễn sản xuất; xây dựng và đào tạo con người đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; góp phần xây dựng hệ thống chính trị; thúc đẩy giao lưu hội nhập quốc tế và bảo vệ bản sắc dân tộc./.

Nguyễn Thị Phượng - Ban Dân vận Tỉnh ủy Hòa Bình