Hợp tác gìn giữ di sản

Cách đây 3 năm (2013), Bộ trưởng - Thủ hiến Chính phủ Cộng đồng người Bỉ nói tiếng Pháp (Wallonie - Bruxelles) Rody Demotte đã đến thăm Hãng phim Tài liệu và Khoa học Việt Nam rồi trở thành người bắc nhịp cầu hợp tác giữa Phái đoàn với hãng phim. Nhiều chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực phục chế, bảo quản tư liệu của Wallonie - Bruxelles sang Việt Nam thực hiện dự án cải tạo, nâng cấp kho dữ liệu. “Phim tài liệu là di sản vô cùng quý báu, là bộ nhớ về chính trị, kinh tế, văn hóa… nhưng công tác bảo quản vẫn chưa được quan tâm. Thật khó có thể tưởng tượng được trung bình mỗi ngày lại có 10 phút phim biến mất, trong đó có các tư liệu, hình ảnh về chiến tranh ở Việt Nam. Sự hợp tác của chúng tôi là để lưu giữ di sản điện ảnh theo thời gian”, chuyên gia phục chế bảo quản tư liệu điện ảnh Jean - Pierre Verscheure cho biết. Kể từ đó đến nay, đã có trên 4.000 cuốn phim được nâng cấp, việc đào tạo cán bộ làm nhiệm vụ quản lý, phục chế, lưu trữ phim cũng đang được Phái đoàn Wallonie - Bruxelles hỗ trợ triển khai.

Phục chế tư liệu điện ảnh chỉ là một trong các hoạt động hợp tác thuộc lĩnh vực văn hóa của Phái đoàn Wallonie - Bruxelles tại Việt Nam. Nhiều dự án được triển khai nhằm bảo tồn di sản như: Hỗ trợ đào tạo chuyên ngành bảo quản, phục chế di sản bảo tàng Việt Nam giai đoạn 2010 - 2012; Bảo tồn và phát huy di sản tại khu khai quật khảo cổ Hoàng thành Thăng Long; Xây dựng chính sách bảo vệ di sản nhiếp ảnh Việt Nam để tìm kiếm giải pháp bảo vệ và phát huy; Thực hiện thông tin, tuyên truyền về bảo vệ và phát huy di sản khu phố cổ Hà Nội… Chuyên gia khảo cổ học phái đoàn Wallonie - Bruxelles tại Việt Nam Jean - Marc Léotard nhận định, sự hợp tác như vậy có ý nghĩa rất lớn, nhất là trong việc trao đổi kinh nghiệm giữa các chuyên gia hai bên: “Các nhà khảo cổ, văn hóa nhìn một viên gạch thôi cũng đã thấy cả một công trình kiến trúc, nhưng người dân chỉ có thể biết chứ chưa hiểu ngay được giá trị của nó. Công tác bảo tồn di sản không phải trong ngày một ngày hai. Chúng tôi muốn mọi người cảm nhận được sự đa dạng, khác biệt có thể cùng tồn tại, hỗ trợ lẫn nhau trong lĩnh vực văn hóa”.

“Những ngôi sao sáng”

Năm 1993, Cộng đồng người Bỉ nói tiếng Pháp đã ký Hiệp định Hợp tác đầu tiên với Việt Nam. 3 năm sau (1996), Phái đoàn Wallonie - Bruxelles tại Việt Nam được thành lập. Nhìn lại chặng đường hợp tác hai bên, Bộ trưởng - Thủ hiến Chính phủ Cộng đồng người Bỉ nói tiếng Pháp (Wallonie - Bruxelles) Rody Demotte khẳng định, con đường hợp tác giữa Wallonie - Bruxelles và Việt Nam dựa trên sự tôn trọng phát triển hài hòa giữa kinh tế và các giá trị văn hóa phi vật thể như văn hóa, giáo dục… Đó cũng là con đường hợp tác bền vững nhất. “Chú tâm tới các giá trị phi vật thể sẽ tạo nên những yếu tố đem lại hạnh phúc cho con người, làm tăng phúc lợi xã hội và thúc đẩy đất nước phát triển. Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển kinh tế mạnh mẽ, chắc chắn sẽ đặt ra rất nhiều thách thức. Nếu chúng ta chỉ chú trọng đến kinh tế mà bỏ qua giáo dục, văn hóa thì chúng ta sẽ chỉ đào tạo ra những cỗ máy chứ không phải con người có cảm xúc và biết tôn trọng giá trị nhân văn”.

Chính vì vậy, nhiều chương trình hợp tác với Việt Nam đào tạo đại học và dự án thuộc lĩnh vực Pháp ngữ được xây dựng và triển khai. Song song với việc hỗ trợ, thúc đẩy nghiên cứu, Phái đoàn Wallonie - Bruxelles cùng tham gia đào tạo, nâng cao trình độ cho nhiều cán bộ, chuyên gia… thông qua Hiệp hội Thúc đẩy Giáo dục và Đào tạo ở nước ngoài (APEFE). Điều phối viên APEFE, ông Luc Moitroux chia sẻ: “Hoạt động ở Việt Nam trong 20 năm nay, Hiệp hội đã có sự gắn bó chặt chẽ với đối tác Việt Nam trong lĩnh vực giáo dục, mang lại những kết quả tuyệt vời về chất lượng đào tạo, đồng thời giúp các bạn trẻ dễ dàng hòa nhập vào thị trường lao động. Có thể nói năng lực từ những chuyên gia giỏi nhất của Wallonie - Bruxelles đã được chuyển giao cho các giáo viên, học viên của Việt Nam”.

Chương trình giáo dục đào tạo tại Việt Nam của APEFE, Phái đoàn Wallonie - Bruxelles đang bước vào chặng cuối nhưng quan hệ hợp tác trên nhiều lĩnh vực vẫn còn phía trước. Như cách nói của ông Rody Demotte, Bộ trưởng - Thủ hiến Chính phủ Cộng đồng người Bỉ nói tiếng Pháp: “20 năm đã qua kể từ khi phái đoàn Wallonie - Bruxelles tại Việt Nam được thành lập, chúng ta đã gặt hái được biết bao thành tựu. Nếu ví đó như những ngôi sao sáng trên bầu trời thì tôi tin rằng, sắp tới sẽ càng nhiều ngôi sao nữa xuất hiện, tỏa sáng”.  

Lê Thư (daibieunhandan.vn)