Đại hội là sự kiện chính trị - xã hội quan trọng trong đời sống cộng đồng các dân tộc tỉnh Quảng Ninh, nhằm đánh giá một chặng đường về công tác dân tộc và phong trào thi đua yêu nước của đồng bào các DTTS trong tỉnh những năm qua; củng cố niềm tin và tạo sự đồng thuận, tăng cường sức mạnh khối đại đoàn kết các dân tộc trong thời kỳ mới. Đặc biệt, Đại hội còn là dịp để đánh giá đúng về công tác dân tộc, giúp cho việc hoạch định chính sách dân tộc, miền núi trong thời kỳ mới sát thực hơn, đáp ứng được yêu cầu về phát triển vùng miền núi, dân tộc trong xu thế hội nhập.

Quảng Ninh hiện có 21 dân tộc thiểu số với tổng số gần 131.000 người, chiếm 11,38% dân số toàn tỉnh. Những năm qua, công tác dân tộc trên địa bàn luôn được quan tâm bằng nhiều hình thức, triển khai đa dạng, phong phú, góp phần nâng cao đời sống, rút ngắn khoảng cách giữa các vùng miền, dân tộc trong tỉnh.

Cùng với các dự án, chương trình của Chính phủ, như 134, 135... thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh đã quan tâm đầu tư nhiều chương trình, dự án cho đồng bào dân tộc thiểu số, với số tiền hàng trăm tỷ đồng để xây dựng công trình thuỷ lợi, đường giao thông, trường học, trạm y tế, chợ, hệ thống kênh mương, nước sinh hoạt... Tuy chưa thể đáp ứng được 100% yêu cầu thực tế, nhưng bước đầu đã tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất, cải thiện đáng kể đời sống của bà con.

Riêng với đồng bào sống ở những vùng đặc biệt khó khăn, tính từ năm 2004 đến năm 2007, thông qua chương trình phát triển kinh tế, tỉnh đã đầu tư 170 tỷ đồng để mua hàng nghìn con bò sinh sản và bò sữa, trồng mới hàng trăm ha chè và các loại rau quả khác, nhằm tạo nguồn lực và công ăn việc làm, góp phần nâng cao đời sống cho người dân.

Để bảo  tồn và phát huy các giá trị văn hoá của người dân tộc, bên cạnh việc đẩy mạnh cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư”, tỉnh Quảng Ninh đã phê duyệt Đề án quy hoạch tổng thể văn hoá các dân tộc thiểu số đến năm 2020; 2 năm 1 lần,  tổ chức Đại hội thể thao các dân tộc thiểu số Quảng Ninh, duy trì các môn thể thao dân tộc, tuyển chọn vận động viên tham dự hội thi thể thao các dân tộc thiểu số toàn quốc. Đài PTTH tỉnh đã xây dựng kênh truyền hình tiếng Dao Thanh Y để phục vụ nhu cầu xem và nghe nhìn của đồng bào dân tộc. Đến nay, tỷ lệ hộ được xem truyền hình đạt gần 85%, tỷ lệ hộ nghe đài đạt trên 90%...

Đối với vùng biên giới, tỉnh đã đẩy mạnh thực hiện Chương trình 120 nhằm phát triển kinh tế - xã hội, gắn với đảm bảo an ninh quốc phòng tuyến biên giới. Chỉ tính riêng từ năm 2006 đến 2009 tỉnh đã đầu tư 223 tỷ đồng để thực hiện di dãn dân ra biên giới, di dãn nội vùng; đầu tư trên 831 tỷ đồng phát triển kinh tế - xã hội vùng biên. Bên cạnh đó, tỉnh còn huy động và lồng ghép các nguồn vốn đầu tư khác, như vốn cửa khẩu 53, vốn ngân sách tỉnh tập trung, vốn an ninh quốc phòng, vốn giao thông nông thôn... đẩy nhanh quá trình thực hiện các dự án đầu tư, thúc đẩy kinh tế - xã hội các xã vùng biên phát triển. Đến nay tình hình kinh tế - xã hội tuyến biên giới Việt - Trung nói riêng, vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh nói chung đã có bước phát triển đáng kể, đời sống vật chất, tinh thần từng bước được cải thiện, an ninh chính trị được giữ vững...